Theo như thông tin có một cơ quan quốc hội Mỹ tố cáo rằng Bắc Kinh đă không thực hiện đúng cam kết về việc ngăn chặn ḍng vận chuyển ma túy fentanyl tổng hợp cực kỳ nguy hiểm tuồn vào nước này, khiến Trung Quốc mới đây đă bác bỏ cáo buộc này, v́ vậy Bắc Kinh cho rằng Mỹ nên chịu trách nhiệm cho cái chết của chính những công dân Mỹ.
Theo một báo cáo, Fentanyl có liên quan đến 93.000 ca tử vong do sử dụng ma túy quá liều ở Mỹ trong năm qua. Ảnh: Reuters
Theo SCMP, Trung Quốc mới đây đă bác bỏ cáo buộc của một cơ quan quốc hội Mỹ rằng Bắc Kinh đă không thực hiện đúng cam kết về việc ngăn chặn ḍng vận chuyển ma túy fentanyl tổng hợp cực kỳ nguy hiểm tuồn vào Mỹ, đồng thời cho rằng sự gia tăng về số người sử dụng quá liều là lỗi của chính Washington.
"Một số chính trị gia và phương tiện truyền thông Mỹ vẫn đang cường điệu những thông tin sai lệch như 'Fentanyl ở Mỹ chủ yếu có nguồn gốc từ Trung Quốc', 'tiền chất fentanyl của Trung Quốc tuồn vào Mỹ qua Mexico'", đại sứ quán Trung Quốc tại Washington tuyên bố - đề cập đến báo cáo mới nhất của Ủy ban Đánh giá Kinh tế và An ninh Mỹ-Trung (USCC).
Nạn sử dụng ma túy quá liều tại Mỹ
Báo cáo cho rằng Trung Quốc đang gửi nguyên liệu thô tới Mexico, nơi băng nhóm điều chế chúng thành ma túy fentanyl cực độc và đưa vào Mỹ.
"Những khẳng định này rất vô trách nhiệm và hoàn toàn sai sự thật. Cho đến nay, Trung Quốc không t́m thấy bất kỳ tiền chất nào được vận chuyển sang Mexico, hoặc nhận được bất kỳ thông báo nào từ phía Mexico về việc thu giữ các hóa chất có nguồn gốc từ Trung Quốc", đại sứ quán cho biết.
"Những cáo buộc bịa đặt như vậy cho thấy Mỹ không có tinh thần trách nhiệm đối với các nạn nhân lạm dụng fentanyl tại Mỹ và gia đ́nh của họ, đồng thời gây hiểu lầm nghiêm trọng cho người dân Trung Quốc và Mỹ."
Fentanyl là loại thuốc tổng hợp do một nhà hóa học người Bỉ sáng chế vào những năm 1950. Ban đầu, loại thuốc này được dùng cho mục đích giảm đau. Với ưu điểm dễ sản xuất hàng loạt, fentanyl có thể được điều chế mà không phụ thuộc vào cây anh túc và bán với giá rẻ.
Tuy nhiên, hợp chất này nguy hiểm không kém các loại ma túy trên thị trường. Fentanyl được cho là mạnh hơn 50 lần heroin và gấp 100 lần morphine, có khả năng gây ra hưng phấn cho người sử dụng trong thời gian ngắn.
Theo các chuyên gia y tế, sử dụng quá liều fentanyl sẽ gây khó thở, bất tỉnh và nguy hiểm nhất là ngừng thở. Do đó, những người sử dụng thuốc lậu và nghiện thuốc sẽ có nguy cơ tử vong cao. Việc dùng fentanyl trong y tế cũng phải được kiểm soát chặt chẽ.
Theo số liệu của Viện nghiên cứu Quốc gia về lạm dụng ma túy (Mỹ), fentanyl và các chất "họ hàng" của nó đă giết chết khoảng 29.000 người Mỹ trong năm 2017.
Ngoài ra, tử vong do dùng quá liều fentanyl đă tăng từ 2.000 ca vào năm 2007 lên 32.000 trường hợp vào năm 2018, một phần do những kẻ buôn lậu tăng cường dùng hợp chất ma túy này để trộn vào những loại heroin khác, tăng cường độ kích thích và hưng phấn cho "khách hàng".
Các cam kết của chính phủ Trung Quốc về ngăn chặn fentanyl và các chất tiền chất trong năm 2018 là một trong số ít các lĩnh vực mà chính quyền của cựu tổng thống Donald Trump và Bắc Kinh có thể hợp tác. Trong ṿng vài tháng, Trung Quốc đă đưa tất cả các chất liên quan đến fentanyl vào danh sách các chất bị kiểm soát, một biện pháp nhằm ngăn chặn các nhà sản xuất thuốc thay đổi cấu trúc hóa học của thuốc để tuân theo các quy định hiện hành.
Tuy nhiên, các ca tử vong liên quan đến fentanyl đă tăng lên kể từ thời điểm đó. Trung tâm Kiểm soát và Pḥng ngừa Dịch bệnh Mỹ (CDC) vào tháng 7 đă báo cáo kỷ lục 93.000 ca quá liều ma túy ở nước này vào năm ngoái, trong đó fentanyl và các chất tương tự của nó chiếm hầu hết các trường hợp.
Hiệp hội Y khoa Hoa Kỳ (AMA) cho biết "đại dịch dùng ma túy quá liều" đă trở nên trầm trọng hơn do đại dịch Covid-19.
AMA cho biết: "Mọi tiểu bang đều báo cáo số ca tử vong do dùng thuốc quá liều hoặc các vấn đề khác trong đại dịch tăng đột biến hoặc đang gia tăng. Trên thực tế, hiện nay t́nh trạng tệ nạn bị trầm trọng hóa bởi fentanyl bất hợp pháp, các chất tương tự fentanyl, methamphetamine và cocaine, thường được kết hợp hoặc ở dạng bị pha trộn".
Đại sứ quán Trung Quốc chỉ ra rằng Mỹ vẫn chưa phân loại fentanyl và các chất tương tự của nó là các chất chịu sự kiểm soát chặt chẽ nhất, điều này trái ngược với động thái của Bắc Kinh.
"Mỹ gặp vấn đề với fentanyl nghiêm trọng hơn các nước khác, nhưng họ vẫn chưa chính thức kiểm soát fentanyl chặt chẽ. Việc này rất đáng ngờ".
"Trong bối cảnh các chất fentanyl bị kiểm soát ngày càng nghiêm ngặt trên thế giới, bao gồm cả ở Trung Quốc, cuộc khủng hoảng fentanyl ngày càng trầm trọng của Mỹ và số người chết gia tăng do chất này cho thấy Mỹ đă không giải quyết được mấu chốt của vấn đề."
Một luật của Mỹ được ban hành vào năm ngoái đă phân loại các chất tương tự fentanyl là "chất bị kiểm soát mức 1" - nghĩa là nó "có khả năng bị lạm dụng cao và hiện không được sử dụng cho mục đích y tế" - trên cơ sở tạm thời và chỉ định đó đă hết hạn vào tháng 5. Riêng chất fentanyl được phân loại là "chất bị kiểm soát loại 2", cho phép nó được sử dụng bởi các bác sĩ y tế để kiểm soát cơn đau trong một số trường hợp.