Các nhà khoa học đă t́m ra nguyên nhân bí ẩn đằng sau chuỗi động đất kéo dài từ tháng 8-2020 đến nay: Một "quái vật lửa" ngủ đông dưới vùng biển lạnh giá ở Nam Cực bất ngờ thức giấc.
Nhà địa chấn học từ Trung tâm Nghiên cứu khoa học địa chất Đức GFZ (trụ sở tại Postdam), mô tả với Live Science rằng nguồn gốc của những cú rung chuyển là do một "ngón tay" magma chọc vào lớp vỏ của Trái Đất. T́nh huống tương tự từng được ghi nhận ở một số nơi trên hành tinh nhưng đây là lần đầu tiên được ghi nhận ở vùng biển băng giá này.
Hiện tượng lạ gây ra 85.000 trận động đất lớn nhỏ từ tháng 8-2020 bắt nguồn bởi Orca Seamount, một ngọn núi lửa không hoạt động, cao 900 mét, nằm dưới đáy khu vực eo biển Bransfeld, một ngơ hẹp giữa quần đảo Nam Shetland (thuộc châu Nam Cực) và mũi Tây Bắc của lục địa Nam Cực.
"Quái vật lửa" Orca Seamount - Ảnh: REDALYC
Trong khu vực này, mảng kiến tạo Phoenix đang lặn xuống bên dưới mảng lục địa Nam Cực, tạo ra một mạng lưới các đới đứt găy, từ đó dẫn đến các hoạt động địa chất phức tạp.
Các nhà khoa học tại trạm nghiên cứu Đảo King George thuộc Nam Shetland là những người đầu tiên ghi nhận được các trận động đất nhỏ. Họ nhanh chóng kết nối với các đồng nghiệp khắp thế giới, đối chiếu dữ liệu từ các trạm địa chất quanh đó và từ các vệ tinh trên quỹ đạo Trái Đất.
Theo Science Alert, các mảnh ghép đă dẫn đến cả một chuỗi động đất liên quan tới nhau, trong đó 2 trận mạnh nhất là vào tháng 10-2020 với 5,9 độ Richter và tháng 11-2020 với 6 độ Richter. Sau đó hoạt động địa chất suy yếu dần. Nghiên cứu cũng cho thấy các lần rung chuyển này đă di chuyển mặt đất trên đảo King George tới 11 cm.
Chỉ 4% sự dịch chuyển đó được giải thích trực tiếp bởi động đất. Mối hoài nghi về sự chuyển động của magma dưới ḷng đất sâu lớn dần, và từ đó họ đă xác định được thủ phạm là "quái vật lửa" Orca Seamount - thứ đă âm thầm thức giấc.
Tuy nhiên, cho đến nay, chưa có bằng chứng trực tiếp nào về một vụ phun trào được ghi nhận. V́ vậy các nhà khoa học sẽ cử một đội nghiên cứu trực tiếp tới eo biển, đo đạc đáy biển, đối chiếu với các bản đồ trước đó để củng cố thêm cho phát hiện.
Nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí khoa học Communication Earth & Environment.