Theo như cảnh quay cựu Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc, Hồ Cẩm Đào, được đưa ra khỏi bục sân khấu tại Đại lễ đường Nhân dân Bắc Kinh trong ngày bế mạc Đại hội Đảng Cộng sản đang thu hút sự chú ư toàn cầu khi mọi người cố gắng t́m hiểu xem chuyện ǵ xảy ra.
Cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào được hộ tống ra khỏi phiên bế mạc Đại hội Đảng Cộng sản Trung Quốc tại Băc Kinh ngày 22/10/2022.
Ở một đất nước nơi các sự kiện được lên kế hoạch chi tiết đến từng phút và nền chính trị được che giấu trong bí mật, việc cựu Chủ tịch Hồ Cẩm Đào được hộ tống ra khỏi phiên bế mạc Đại hội Đảng Cộng sản đă khiến những người theo dơi Trung Quốc ṭ ṃ đồn đoán.
Theo truyền thống, ông Hồ, 79 tuổi, đă ngồi bên trái người kế nhiệm Tập Cận B́nh vào ngày 22/10. Ông Tập được đảm bảo nhiệm kỳ lănh đạo thứ ba vào ngày 23/10.
Trong đại hội 5 năm một lần, ông Tập đă củng cố quyền lực của ḿnh bằng cách chỉ định một Ủy ban Thường vụ gồm toàn những người trung thành - và loại trừ ba thành viên cao cấp nhất trong Đoàn Thanh niên Cộng sản hùng mạnh một thời của ông Hồ.
Do đó, thời điểm và hoàn cảnh đă dẫn đến phỏng đoán nóng bỏng về những ǵ chính xác đă xảy ra và tại sao: có phải ông Hồ được hộ tống là v́ lư do sức khỏe v́ ông đă xuất hiện không vững, phải có người d́u khi bước lên sân khấu này một tuần trước? Hay là v́ một cái ǵ đó nham hiểm hơn: do ông Hồ có thái độ phản đối mà bị ông Tập ‘thanh trừng’?
Nhiều nhà b́nh luận cho rằng sự việc đó, ít nhất, đă nói lên sự sụp đổ của Đoàn Thanh niên và truyền thống lănh đạo tập thể của Trung Quốc dưới sự cai trị ngày càng độc đoán của ông Tập.
Ông Joerg Wuttke, chủ tịch Pḥng Thương mại Liên hiệp châu Âu tại Trung Quốc, người đă sống ở Bắc Kinh trong nhiều thập niên, nói: “Có vẻ như một kỷ nguyên đă trôi qua.” “Thành thật mà nói, trông rất kỳ lạ.”
Các bức ảnh và video về vụ việc cho thấy ông Hồ với lấy một tập tài liệu màu đỏ trước mặt, bị nhà lập pháp hàng đầu Trung Quốc Lật Chiến Thư ngăn lại và ngay sau đó được dẫn ra khỏi khán đài chính của Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh bởi hai người hầu cận.
Ông Lư Khắc Cường dường như định hỗ trợ ông Hồ, nhưng đă bị ông Vương Hỗ Ninh, một thành viên khác của Ủy ban Thường vụ Bộ Chính trị, ngăn lại. Ông Hồ tỏ ra tuyệt vọng và chống lại việc bị hộ tống khỏi sân khấu.
Trong khi được hộ tống đi ra, ông Hồ nói ǵ đó với ông Tập và vỗ vai Thủ tướng Lư Khắc Cường sắp măn nhiệm.
Ông Wuttke nói: “Tôi thực sự khá choáng váng về việc cả nhóm người không hề tỏ ra đồng cảm với một cụ già đang gặp khó khăn.”
‘Cảm thấy không khỏe’
B́nh luận duy nhất của Trung Quốc được đưa ra trên Twitter bằng tiếng Anh vào cuối ngày 22/10 bởi hăng thông tấn Tân Hoa Xă nói rằng ông Hồ cảm thấy không khỏe, một lời giải thích đă vấp phải sự hoài nghi của một số người theo dơi Trung Quốc.
Twitter bị chặn ở Trung Quốc và vụ việc này không hề được đề cập trên các phương tiện truyền thông trong nước.
Các chương tŕnh phát sóng tin tức tối ngày 22/10 của truyền h́nh nhà nước có h́nh ảnh của Hồ tại đại hội, trước khi ông rời khỏi đại hội.
Khi được hỏi tại một cuộc họp báo thường kỳ ngày 24/10 về vụ việc và sự chú ư toàn cầu, Bộ Ngoại giao Trung Quốc dẫn tin của Tân Hoa xă đăng trên Twitter.
Văn pḥng Thông tin Quốc vụ viện Trung Quốc đă không trả lời ngay yêu cầu b́nh luận của Reuters.
Ông Benjamin Herscovitch, một nhà nghiên cứu tại Đại học Quốc gia Úc, nói: “Tập phim này có thể cho chúng ta biết nhiều hơn về môi trường thông tin của Trung Quốc so với bất kỳ cuộc tranh giành quyền lực nào trong nền chính trị ưu tú của Trung Quốc”.
Chính trị Trung Quốc, vốn luôn không rơ ràng, lại càng trở nên bí mật hơn dưới nhiệm kỳ kéo dài hàng thập niên của ông Tập.
Ông nói: “Bất chấp lời giải thích buồn tẻ hợp lư về t́nh trạng sức khỏe, sự bí mật của ĐCSTQ đối với các lănh đạo cấp cao của Trung Quốc và giới chính trị ưu tú của Trung Quốc cho thấy có nhiều lời giải thích hấp dẫn hơn,” ông nói.
Trên mạng xă hội Weibo của Trung Quốc, một số người dùng mạng xă hội đă ám chỉ đến vụ việc bằng cách b́nh luận về các bài đăng cũ có sự góp mặt của ông Hồ. Đến tối ngày 22/10, phần b́nh luận của hầu hết các bài đăng trên Weibo có tên của ông Hồ đă không c̣n t́m thấy được nữa.
“Tôi không biết chuyện ǵ đă xảy ra”, ông Victor Shih, phó giáo sư tại Đại học California, San Diego, nói. “Rơ ràng thời điểm hơi đáng khả nghi.”