Một thanh niên sống ở bang Delaware, Mỹ, ngày 17/4 đă ra ṭa án bang Pennsylvania, liên quan đến vụ bẻ ngón tay tượng đất nung trị giá 4,5 triệu USD có nguồn gốc từ lăng mộ Tần Thủy Hoàng.
Tượng chiến binh đất nung được trưng bày ở Tây Ban Nha năm 2023.
Theo báo Mỹ Insider, đứng trước ṭa án hôm 17/4, bị cáo Michael Rohana, 29 tuổi, đă thừa nhận hành vi say xỉn, bẻ ngón tay tượng đất nung 2.000 năm tuổi và sau đó đem về nhà cất giấu.
Năm 2018, các công tố viên cáo buộc Michael Rohana có hành vi trộm cắp và cất giấu di sản văn hóa từ một bảo tàng, vận chuyển tài sản bị đánh cắp giữa các bang. Tổng mức án mà Rohana có thể phải nhận lên tới 30 năm tù giam.
Nhưng với việc nhận tội có khung h́nh phạt nhẹ hơn vào ngày 17/4, Rohana có thể chỉ phải ngồi tù một năm. Nguyên nhân do Rohana đă đạt thỏa thuận với các công tố viên, qua đó hai bên thống nhất xác định giá trị của ngón tay tượng đất nung bị ăn trộm là dưới 500 USD.
Bất chấp sự nhượng bộ của các công tố viên, trợ lư tổng chưởng lư bang Pennsylvania cho rằng, Rohana đă gây ra thiệt hại khôn lường cho cổ vật được coi là vô giá của Trung Quốc.
Tượng chiến binh đất nung bị Rohana vặt ngón tay.
Nhưng nhà chức trách Mỹ muốn sớm kết thúc vụ án để tiết kiệm thời gian và nguồn lực của ṭa án, cũng như đảm bảo rằng Rohana nhận mức án phù hợp.
5 năm trước, Rohana tham gia một bữa tiệc Giáng sinh tại khuôn viên bảo tàng Franklin ở Philadelphia. Rohana lẻn ra khỏi khu vực tổ chức tiệc vào ngày 21/12/2017, tới triển lăm "đội quân đất nung" - khu vực khi đó đă được rào lại.
Rohana dùng đèn pin trên điện thoại để đi lại trong pḥng trưng bày thiếu sáng, tới chụp ảnh selfie với tượng đất nung, theo cáo trạng. Rohana trong trạng thái say xỉn đă bẻ găy ngón tay của tượng đất nung và cất vào túi, video do camera an ninh ghi lại cho thấy.
Bức tượng đất nung mà Rohana bẻ ngón tay được bảo hiểm 4,5 triệu USD là đồ thật, có nguồn gốc cách đây hơn 2.000 năm, được t́m thấy bên trong lăng mộ Tần Thủy Hoàng, theo FBI.
Rohana rời ṭa án vào tháng 4/2019.
Rohana đem ngón tay của tượng đất nung về nhà, cất giấu trong pḥng ngủ ở bang Delaware.
Tháng 2/2018, khi bị các đặc vụ FBI tới khám nhà, Rohana đă nộp lại ngón tay tượng đất nung. Trong phiên ṭa diễn ra vào tháng 4/2019, Rohana thừa nhận ḿnh "mắc sai lầm ngu ngốc".
Luật sư bào chữa cho rằng, Rohana không phải là tên trộm cổ vật, chỉ là "thanh niên say xỉn không ư thức được hành vi".
Thẩm phán khi đó không đưa ra phán quyết do không thể xác định giá trị thực sự của tượng đất nung. Rohana sẽ bị phạt nặng nếu được xác định gây ra thiệt hại vượt ngưỡng 5.000 USD, theo luật pháp Mỹ.
Một phiên ṭa khác được ấn định vào tháng 2/2020 nhưng bị hoăn do dịch bệnh Covid-19 và trong bối cảnh quan hệ Mỹ - Trung ngày càng xấu đi.
Rohana sẽ bị tuyên án vào ngày 17/8/2023, theo tài liệu của ṭa án. Trung Quốc hiện chưa đưa ra b́nh luận với các diễn biến mới được công bố.
Năm 2018, giới chức Trung Quốc từng tức giận trước vụ trộm ngón tay của tượng chiến binh đất nung trong bảo tàng tại Mỹ. Wu Haiyun, giám đốc Trung tâm Xúc tiến Di sản Văn hóa Thiểm Tây, cơ quan cho mượn 10 bức tượng trên, lên án ban quản lư bảo tàng Franklin đă "bất cẩn" với những cổ vật trưng bày. "Chúng tôi yêu cầu chính phủ Mỹ nghiêm khắc trừng trị thủ phạm", ông Wu nói.