|
Kính viễn vọng không gian tia X mới nhất của NASA đă ghi lại được h́nh ảnh ma quái về một "bàn tay xương", là kết quả của một siêu tân tinh.
Bức ảnh được NASA công bố đúng ngày Halloween cho thấy một cấu trúc sáng rực rỡ mang h́nh thù giống như xương bàn tay trong phim X-quang.
"Bàn tay ma quái" được đặt tên là MSH 15-52, được tạo ra sau cái chết của một ngôi sao khổng lồ, một "siêu tân tinh" (tức vụ nổ sao) cách Trái Đất 16.000 năm ánh sáng.Theo Space.com, ngôi sao ban đầu có thể cực lớn và cực mạnh mẽ, nên phần "thây ma" để lại tạo thành một sao xung, là dạng sao neutron quay có từ trường cực mạnh, tạo ra những ḍng hạt tích điện và gió sao mạnh. Tất cả tạo nên cái gọi là "tinh vân gió sao xung".
Tinh vân gió sao xung MSH 15-52 có h́nh ảnh ḷng bàn tay là nhờ ngôi sao xung - nằm ở khu vực gần "cổ tay" đă bơm các hạt vào không gian mạnh mẽ, trong đó các luồng hạt tạo thành các "ngón tay".
Toàn bộ cảnh tượng độc đáo đă được ghi lại bằng Máy thám hiểm phân cực tia X h́nh ảnh (IXPE), một kính viễn vọng không gian dạng tàu vũ trụ cỡ nhỏ của NASA, ra mắt vào tháng 12-2021.Theo TS Roger Romani từ Đại học Stanford (Mỹ), tác giả chính của nghiên cứu, dữ liệu 17 ngày quan sát này cung cấp rất nhiều chi tiết về dạng tinh vân gió sao xung hiếm thấy, giúp các nhà khoa học t́m ra lịch sử sự sống của các hạt vật chất và phản vật chất siêu năng lượng xung quanh sao xung.Điều này cho thấy các sao xung có thể hoạt động như máy gia tốc hạt của con người.Các siêu tân tinh cũng giúp hé lộ nhiều chi tiết về tiến hóa hóa học của vũ trụ. Bởi chính các vụ nổ sao đă cung cấp vật chất tiên tiến hơn cho các thế hệ sao tiếp theo, bao gồm nhiều nguyên tố nặng hơn được rèn bên trong các ngôi sao khi c̣n sống.
Quá tŕnh này giúp vũ trụ ngày một "giàu có" về mặt hóa học hơn.
Siêu tân tinh cũng giải phóng các kim loại quư bao gồm vàng, bạch kim, một số nguyên tố phóng xạ. V́ vậy, những thứ chúng ta t́m thấy trên Trái Đất ngày nay cũng có nguồn gốc từ các siêu tân tinh cổ đại.
|