Nhiều người nghĩ cứ đi du học về th́ sẽ có tương lai sáng lạng. Tuy nhiên, khá nhiều học sinh Trung Quốc đi du học rồi trở về lại thất nghiệp. Trước một thị trường có độ cạnh tranh khốc liệt, rất nhiều người đă trắng tay.
Chất lượng giáo dục trong nước ngày càng tăng đă dẫn tới cuộc cạnh tranh khốc liệt về cơ hội nghề nghiệp giữa các sinh viên trong nước và du học sinh tại Trung Quốc
Nhiều bậc cha mẹ Trung Quốc sẵn sàng bỏ núi tiền để con họ được du học với mong muốn tấm bằng đại học nước ngoài sẽ là "ch́a khóa vàng" cho một công việc tốt ở trong nước. Tuy nhiên sự thật không phải như vậy.
Lương ngày càng "bèo"
Nếu như trước đây ở Trung Quốc cầm một tấm bằng đại học nước ngoài sẽ bảo đảm một thu nhập khởi điểm cao ngất ngưởng th́ giờ đây thực tế đă khác.
Theo báo SCMP, mức lương khởi điểm trung b́nh của các du học sinh Trung Quốc khi về nước đă giảm từ 10.000 nhân dân tệ xuống c̣n 6.000 nhân dân tệ (khoảng 20 triệu đồng) trong năm nay. Khoảng cách về mức lương giữa những người học trong nước và du học đă bị rút ngắn đáng kể.
Thậm chí, có người chỉ được hưởng mức lương khoảng 3.500 nhân dân tệ (khoảng 12 triệu đồng), một con số quá thấp so với chi phí bỏ ra để được học tại các trường đại học của Mỹ, Anh hay Úc.
Theo một cuộc khảo sát giấu tên của tờ Đô Thị khoái báo (Hàng Châu, Trung Quốc), 28% du học sinh khi được hỏi thừa nhận họ được đề nghị nhận mức lương khoảng 6.000 nhân dân tệ/tháng cho công việc trong nước; 40% được đề nghị khá hơn, từ 6.000 tới 8.000 nhân dân tệ.
SCMP cho rằng việc ngày càng có nhiều người ra nước ngoài học và trở về nước là nguyên nhân chính của t́nh trạng này.
Ngoài ra, chất lượng đào tạo trong nước ngày càng được nâng cao, nhà tuyển dụng Trung Quốc có nhiều sự lựa chọn hơn trước.
Đă từng có trường hợp gần 10.000 người nộp đơn cho một chiếc ghế công chức b́nh thường, chỉ "lo trà nước".
Khi ngày càng nhiều người về nước, áp lực cạnh tranh giữa những người mới về và người trong nước sẽ ngày càng tăng.
Mọi thứ khi đó sẽ được đem ra bàn cân và nhà tuyển dụng sẽ không v́ tấm bằng đại học nước ngoài mà tuyển một người không có năng lực thật sự.
Bán nhà để du học
Đó là trường hợp của Lin, 26 tuổi, một du học sinh Trung Quốc vừa trở về từ Úc. Sau 6 năm học ở nước ngoài, Lin quyết định về nước và xin một công việc.
Mặc dù điểm bài thi IELTS không tốt, Lin vẫn được nhận vào học chuyên ngành tài chính tại ĐH Monash ở Melbourne.
Để có tiền trang trải cho chuyện học hành của Lin, gia đ́nh cô đă quyết định bán nhà và dành ra khoảng 1,2 triệu nhân dân tệ cho 6 năm đại học của con gái.
"Lúc tôi biết cha mẹ bán nhà, tâm lư tôi rất phức tạp. Tôi dặn ḷng ḿnh phải cố gắng học thật chăm chỉ để không phụ ḷng và sự hi sinh của cha mẹ" - Lin kể với Đô Thị khoái báo.
Nhưng Lin đă không làm được như cô ấy nói. Nợ môn, Lin bị buộc phải chuyển sang một trường đại học khác, trầy trật ở đó trước khi được tốt nghiệp vào đầu năm nay.
"Tôi không thể chờ thêm được nữa. Tôi muốn đi làm ngay. Tôi đă dành 6 năm, tốn không biết bao nhiêu tiền bạc của cha mẹ trong khi các bạn của tôi đă đi làm được 2, 3 năm rồi" - Lin nói và cho biết cô hào hứng khi nộp đơn xin việc bao nhiêu th́ thất vọng sau màn phỏng vấn bấy nhiêu.
Cô gái trẻ không có bất kỳ mối liên hệ, kinh nghiệm xă giao nào để phục vụ công việc tại Trung Quốc. Và lẽ dĩ nhiên, người ta đă không chọn cô.
Hồi năm ngoái, một loạt điều tra của Hăng tin Reuters đă phơi bày các đường dây chạy trường đại học Mỹ cho các công dân Trung Quốc. Tâm lư sính ngoại, không quan tâm tới năng lực thực sự của bản thân vẫn c̣n hiện diện trong suy nghĩ của nhiều người Trung Quốc muốn đi du học.
Năm 2007, chỉ có khoảng 44.000 du học sinh Trung Quốc về nước nhưng đến năm 2016, con số này đă tăng lên gấp 10 lần, lên mức 432.000. Số lượng công dân Trung Quốc đổ ra nước ngoài học cũng ngày càng tăng.
Theo Bộ Giáo dục Trung Quốc, năm 2016 có khoảng 544.500 du học sinh Trung Quốc, trong đó phần lớn là đang theo học tại các trường đại học/cao đẳng.