Hậu duệ vua Mèo hiến tặng gươm quư cho bảo tàng. Hành động này của ông thật quý hóa. Ông Vương Quỳnh Xuân (cháu nội vua Mèo) đă hiến tặng bảo tàng Hồ Chí Minh hai hiện vật quư là thanh gươm và áo trấn thủ vào chiều 2/8.
Theo ông Vương Quỳnh Xuân, đầu thế kỷ 20, sau khi đánh thắng các toán quân nhà Thanh và Pháp xâm phạm cao nguyên Mèo Vạc (Đồng Văn, Hà Giang), ông Vương Chính Đức được cộng đồng người H'Mông tôn là Chính Vương. Sau đó, ông và con trai Vương Chí Śnh tiếp tục lănh đạo người dân đánh bại những cuộc hành quân xâm phạm lănh thổ của phát xít Nhật.
Ông Vương Quỳnh Xuân (trái) hiến tặng bảo tàng Hồ Chí Minh thanh gươm báu của gia đ́nh. Ảnh: Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Đầu tháng 9/1945, từ Hà Giang, vua Mèo Vương Chính Đức biết tin quân Pháp, Nhật bị đánh bại, nước Việt Nam dân chủ Cộng ḥa do Chủ tịch Hồ Chí Minh đứng đầu được thành lập. V́ tuổi cao, sức yếu nên ông cử con trai Vương Chí Śnh về Hà Nội gặp Hồ Chủ tịch.
Tại cuộc gặp, Hồ Chủ tịch và ông Vương Chí Śnh đă kết nghĩa anh em. Cụ Hồ đề nghị ông Vương Chí Śnh làm Chủ tịch tỉnh Hà Giang, nhưng ông Vương chỉ nhận làm Chủ tịch Đồng Văn (gồm Mèo Vạc, Đồng Văn, Yên Minh). Ông Vương cũng được bầu làm đại biểu Quốc hội khóa đầu tiên.
Từ đó, ḍng họ Vương người H'Mông ở cao nguyên Mèo Vạc - Đồng Văn lănh đạo nhân dân kháng Pháp, đóng góp cho kháng chiến.
Thu Đông 1950, được hội phụ nữ Hải Dương tặng chiếc áo trấn thủ, Hồ Chủ tịch cho thêu thêm ḍng chữ "Chuyển tặng Vương Chí Thành, đại biểu Quốc hội" và kư tên Hồ Chí Minh phía dưới, để gửi tặng vua Mèo.
Sau hơn nửa thế kỷ, chiếc áo vẫn được ḍng họ Vương ǵn giữ nguyên vẹn. Những ḍng chữ thêu bằng chỉ đỏ, trắng, vàng vẫn rơ ràng.
Áo trấn thủ Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng vua Mèo Vương Chí Śnh. Ảnh: Ảnh: Bảo tàng Hồ Chí Minh.
Năm 1956, Hồ Chủ tịch gửi tặng vua Mèo Vương Chí Śnh một thanh gươm để biểu thị tấm ḷng với những công lao của ḍng họ Vương ở Hà Giang.
Tham gươm thép do Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ thị xưởng quân khí Bộ Quốc pḥng làm, rất sắc nhọn, dài hơn 70 cm, chuôi bằng sừng màu đen gắn ngôi sao màu bạc nổi. Bao thanh gươm là vỏ gỗ tốt có 3 đai kim loại, quai đeo bằng da đă cũ nhưng c̣n tốt. Hồ Chủ tịch đă viết lên hai mặt của bao gươm tám chữ Hán: "Tận tâm báo quốc. Bất thụ nô lệ".
Ông Bùi Công Trừng, Thứ trưởng Kinh tế được cử làm phái viên thay mặt Hồ Chủ tịch mang thanh gươm lên thị xă Hà Giang tặng ông Vương Chí Śnh trước sự chứng kiến của người dân địa phương. Ông Vương là người duy nhất được Hồ Chủ tịch tặng gươm.
"Đă bao năm qua, thanh gươm và áo trấn thủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh tặng được con cháu họ Vương coi là báu vật quư giá của cả ḍng họ và dân tộc Mèo, nên giữ ǵn cẩn thận từ đời này sang đời khác", ông Vương Quỳnh Xuân chia sẻ và mong muốn bảo tàng Hồ Chí Minh sẽ giới thiệu để công chúng hiểu rơ mối quan hệ đặc biệt giữa Chủ tịch Hồ Chí Minh và vua Mèo Vương Chí Śnh.
Ông Vương Quỳnh Xuân, sinh năm 1971, tại xă Sà Ph́n, huyện Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, là cháu đích tôn của vua Mèo Vương Chí Śnh. Hiện ông sinh sống và làm việc tại Canada.
VietBF@ sưu tầm.