Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ông Tedros Adhanom Ghebreyesus đă từng bị cáo buộc 5 lần che giấu dịch bệnh kể từ năm 2017 cho đến thời điểm hiện tại. Động cơ ǵ mà ông ta lại làm điều này?
Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus họp báo tại Thụy Sĩ ngày 11/3. Ảnh: AFP.
Bị tố cáo che giấu dịch bệnh 3 lần khi giữ chức Bộ trưởng Y tế của Ethiopia
Ngày 01/07/2017, ông Tedros được bầu làm tổng giám đốc WHO theo nhiệm kỳ 5 năm, trở thành quan chức y tế quyền lực nhất thế giới. Tuy nhiên, trước khi ông nắm giữ vị trí này, nhiều câu hỏi về sự phù hợp của ông đối với cương vị một chuyên gia sức khỏe toàn cầu đă được đặt ra.
Trong một cuộc phỏng vấn với NYTimes năm 2017, Giáo sư Larry Gostin, người hiện giữ chức giám đốc Trung tâm hợp tác Luật Sức khỏe Cộng đồng và Nhân quyền của WHO, đă cáo buộc rằng ông Tedros đă che giấu dịch tả ở Ethiopia trong 3 đợt bùng phát khác nhau, lần lượt vào các năm 2006, 2009 và 2011.
Bị chỉ trích “đồng lơa” trong việc không ghi nhận dịch tả bùng phát ở Sudan
Tháng 09/2017, một nhóm bác sĩ Mỹ chuyên về các bệnh truyền nhiễm đă viết thư ngỏ gửi Tedros, cáo buộc ông và WHO từ chối xác nhận một ổ dịch tả ở Sudan, cho rằng động thái này của WHO là nhằm bảo vệ danh tiếng của tổ chức trên trường quốc tế.
“Sự im lặng của ông trước dịch tả rơ ràng ở Sudan ngày càng trở nên đáng trách. Việc ông không cho chuyển mẫu phân của bệnh nhân ở Sudan đến Geneva, Thụy Sĩ để xác nhận chính thức dịch bệnh khiến ông hoàn toàn đồng lơa với việc để cho sự đau khổ và những cái chết khủng khiếp tiếp tục lan rộng, vượt tầm kiểm soát, trong khi các báo cáo mới hàng ngày xác nhận đây thực sự là dịch tả. Lịch sử về dịch bệnh này chắc chắn sẽ ghi tên ông”, thư của các bác sĩ Mỹ viết.
Được biết, cả hai đợt bùng phát dịch ở Ethiopia và Sudan đều được WHO gọi là “bệnh tiêu chảy cấp tính” thay v́ dịch tả. Nhiều ư kiến cho rằng, bằng cách giấu dịch tả khi c̣n là Bộ trưởng Y tế Ethiopia, Tedros tiếp tục trở thành Ngoại trưởng đến năm 2016. C̣n đối với ổ dịch Sudan, WHO nhấn mạnh rằng tên gọi của bệnh không làm thay đổi cách ứng phó dịch.
Chưa dừng tại đó, Đài Loan tháng trước cho biết họ đă không nhận được phản hồi của WHO về email gửi ngày 31/12/2019 liên quan đến dịch Vũ Hán, trong đó gồm câu hỏi liệu virus có thể lây từ người sang người hay không.
Tuy nhiên, cho đến giữa tháng 01/2020, WHO vẫn kiên quyết với kết luận của chính quyền Trung Quốc rằng dịch Vũ Hán không lây từ người sang người và không khuyến nghị bất cứ biện pháp can thiệp y tế cụ thể nào cho du khách đến và đi từ Vũ Hán.
Gần đây, Tổng giám đốc WHO cũng liên tục vấp phải những chỉ trích từ nhiều quốc gia, trong đó có Mỹ về phản ứng đối với đại dịch Vũ Hán. Tổng thống Mỹ Donald Trump tuần trước đă cáo buộc ông Tedros “thiên vị Trung Quốc“ trong nỗ lực chống virus Vũ Hán và đe dọa sẽ cắt viện trợ cho WHO.
Ít ngày sau khi ông Trump lên tiếng, Chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện Mỹ Chuck Grassley đă viết thư gửi WHO, chỉ trích cơ quan này chậm đưa ra cảnh báo toàn cầu về virus vũ Hán.
Ngoài ra, nhiều chính trị gia trên thế giới cũng đă thường xuyên đặt ra nhiều hoài nghi liệu những lời tán dương của ông Tedros về việc Trung Quốc “câu giờ” cho thế giới có thêm thời gian ứng phó với dịch bệnh có tạo ra cảm giác an toàn giả dẫn tới sự lây lan của virus Vũ Hán hay không.
Những thông tin trên dự kiến sẽ có thể tiếp tục làm nóng những cuộc tranh luận, chất vấn nhắm vào người đứng đầu WHO trong bối cảnh đại dịch Vũ Hán đang làm thế giới chao đảo với hơn 1,8 triệu người nhiễm và hơn 110.000 ca tử vong.
VietBF@sưu tập