Thay v́ đón giáng sinh vào đêm 24 và cả ngày 25/12 như các nước trên thế giới, người dân xứ sở bạch dương lại chọn ngày 7/1.
Những người theo đạo Chính thống giáo tổ chức lễ Giáng sinh ở Nga cùng hàng triệu tín đồ trên toàn thế giới vào 7/1 hàng năm. Ban đầu, những người theo đạo Chính thống và Công giáo đều đón Giáng sinh vào chung một ngày. Năm 1582, Đức Giáo hoàng Gregory XIII công bố một loại lịch mới - lịch Gregorian ở châu Âu. Ngay lập tức, hầu hết các nước Công giáo châu Âu áp dụng lịch mới và năm đó ngày 5/10 trở thành 15/10. Ở Đức, lịch mới được áp dụng vào đầu thế kỷ 18. Mỹ và Anh sử dụng lịch Julian cũ đến năm 1752.
Chợ Giáng sinh tại quảng trường Đỏ, Moskva. Ảnh: Văn Thiên Hào
Ở Nga, lịch Gregorian chỉ được thông qua vào năm 1918 theo sắc lệnh của Chính phủ Liên Xô, ngày 31/1 năm đó đổi thành 14/2. Tuy nhiên, nhà thờ Nga không chấp nhận những thay đổi và tiếp tục tổ chức lễ Giáng sinh vào ngày 25/12 theo lịch Julian, tức ngày 7/1 năm sau theo lịch Gregorian. Hiện tại, hai lịch này chênh nhau 13 ngày. Các nhà thờ Chính thống giáo khác theo lịch Julian đến nay gồm các nhà thờ Chính thống ở Jerusalem, cộng ḥa Macedonia, Georgia, Serbia, Ba Lan... Đây là lư do lễ Phục sinh, Giáng sinh và một số ngày lễ tôn giáo khác đến Nga muộn hơn 2 tuần.
Giáng sinh là một trong những ngày lễ quan trọng nhất đối với người theo đạo Chính thống giáo, là thời điểm đánh dấu sự kết thúc Mùa Chay. Khoảng 2,3 triệu tín đồ Cơ đốc giáo chính thống Nga đổ xô đến các nhà thờ, tham gia vào các lễ hội rước, nghi lễ vào đêm Giáng sinh, hát thánh ca... Sự kiện trang trọng này được tổ chức tại hàng ngh́n thành phố, thị trấn của liên bang Nga.
Lễ Giáng sinh được coi là biểu hiện của quyền năng, sự linh thiêng, giúp tăng cường sự đoàn kết giữa mọi người. Lễ hội truyền thống này bắt đầu vào đêm Giáng sinh, được gọi là Sochyelnik. Những người theo đạo Thiên chúa ở Nga, chiếm khoảng 75% dân số, sẽ tập trung cầu nguyện, cùng nhau tổ chức một bữa tiệc lớn, ấm cúng bên gia đ́nh. Những món ăn truyền thống trên bàn tiệc có dưa chuột muối, nấm muối, dưa cải bắp, táo ngâm, bánh nướng nhân thịt, nấm, cá, rau... Họ cũng có truyền thống tặng quà cho nhau, trang trí nhà cửa bằng các h́nh thiên thần, v́ sao và hoạt cảnh Chúa giáng sinh. Một số người Nga không ăn chay, hoặc đi lễ nhà thờ nhưng vẫn tổ chức tiệc Giáng sinh., bởi họ coi đây là ngày lễ của t́nh yêu, sự chấp nhận và ḷng khoan dung.
Một truyền thống được người Nga thường làm trong dịp này là đi xem bói. Việc xem bói này được thực hiện bởi những phụ nữ trẻ, chưa kết hôn, tập trung tại một ngôi nhà hoặc Banya - pḥng tắm hơi kiểu Nga. Họ mặc váy ngủ và xơa tóc. Những người phụ nữ lớn tuổi thực hiện một nghi lễ để mang lại sự thịnh vượng cho gia đ́nh. Đàn ông và phụ nữ có gia đ́nh không được phép tham gia. Đây chỉ là một truyền thống giải trí của người dân.
Xứ sở bạch dương có phiên bản ông già Noel của riêng ḿnh, khác với h́nh ảnh quư ông vui tính, bụng tṛn mặc đồ đỏ xuất hiện trong các bộ phim Hollywood và trên thiệp giáng sinh ở Mỹ. Ông già Noel ở Nga gọi là Ded Moroz, thường khoác áo choàng lông màu đỏ, xanh hoặc vàng, chân đi ủng truyền thống của Nga và ngồi xe ngựa thay v́ tuần lộc. Trợ thủ của ông là cô cháu gái Snegurochka - công chúa tuyết má hồng, tóc vàng và rất hay cười. Thay v́ đêm Giáng sinh, Ded Moroz thường tặng quà cho trẻ em vào đêm giao thừa.
Không phải Bắc Cực, nơi trẻ em Nga có thể đến gặp Ded Moroz là một điền trang ở thị trấn Veliky Ustyug, vùng Vologda Oblast. Trẻ em Nga cũng thường gửi thư cho ông già Noel với hy vọng điều ước thành hiện thực. Du khách thường đổ xô tới đây dịp Giáng sinh để chụp ảnh cùng ông già Noel, cưỡi troika - xe ba ngựa mà Ded Moroz lái đi phát quà và tham gia các hoạt động giải trí mùa đông.