Đôi tay của bệnh nhi đầy vết "roi đánh", tổn thương da nặng, bao gồm dát đỏ, sẩn đỏ, mụn nước, phỏng nước thành vệt, sưng nề, trợt rỉ dịch...
Tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, các bác sĩ khoa Da liễu của bệnh viện vừa tiếp nhận 1 bệnh nhi với đôi tay đầy những vết tổn thương da dài như "roi đánh", sẩn đỏ, phỏng nước.
Bệnh nhi là bé gái N.P.L (10 tuổi). Theo lời kể của mẹ bé, ngày 1/5, khi trẻ đang vui chơi với sóng biển thì thấy có vật thể dạt lại gần. Vật thể trong suốt (loài sứa biển) rất đẹp nên trẻ đã vòng tay ôm.
Sau đó trẻ bị tổn thương da nặng, bao gồm dát đỏ, sẩn đỏ, mụn nước, phỏng nước thành vệt, sưng nề, trợt rỉ dịch, viêm tấy, kèm theo ngứa, bỏng rát, châm chích tại vùng cẳng tay và mu bàn tay hai bên, ở vị trí tiếp xúc với xúc tu sứa.

Tổn thương da của bé P.L trước điều trị. Ảnh BSCC
Nhờ sự phối hợp giữa khoa Da liễu và khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương, sau khoảng một tuần điều trị với các biện pháp kháng sinh toàn thân, thuốc giảm viêm, giảm ngứa, thuốc bôi và chăm sóc tại chỗ, tình trạng của trẻ đã dần cải thiện, vị trí vùng da tổn thương hết sưng nề, không còn trợt rỉ dịch.
Bác sĩ Trần Thị Thùy Trang, khoa Da liễu, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, mùa du lịch đang đến gần, khi cho con đi chơi biển, các phụ huynh cần lưu ý không để trẻ tiếp xúc với sứa biển. Nhiều con sứa có nọc độc, có thể tiêm độc tố vào người khi tiếp xúc.
Trên xúc tu có hàng triệu tế bào châm nhỏ li ti, các tế bào này sẽ phóng ra những sợi lông tẩm độc, đâm xuyên qua da và tiêm độc tố vào cơ thể con người hoặc các sinh vật khác khi tiếp xúc phải sứa độc.
Tùy theo loại sứa có độc chất cao hay thấp mà khi tiếp xúc sẽ có những biểu hiện khác nhau. Tại Việt Nam, theo các nhà hải dương học cho biết loài sứa độc bao gồm sứa lửa, sứa bắp cày và sứa vòng.

Chăm sóc tổn thương da – Đắp gạc tẩm thuốc (A); Tổn thương da của bé N.P.L khi ra viện (B). Ảnh BSCC
Các loài sứa này khi tiếp xúc có thể gây đau rát, bỏng da, thậm chí gây tử vong cho người tiếp xúc do có chứa độc tố Physaliatoxin.
Khi da tiếp xúc với sứa lửa, triệu chứng đầu tiên là đau và bỏng rát như lửa đốt. Sau đó, các vết quật của sứa lửa trên cơ thể có màu đỏ hoặc nâu tím, phồng rộp, nổi bọng nước.
Trường hợp nặng, vị trí cơ thể người tiếp xúc sứa lửa sẽ sưng phù, xuất huyết dưới da, loét và hoại tử da. Triệu chứng có thể kéo dài đến 1-2 tuần. Một số trường hợp nặng hơn với các biểu hiện khó thở, buồn nôn, tăng nhịp tim, đau ngực, tiêu chảy và sốc phản vệ.
Cách xử lý khi bị sứa đốt
TS, bác sĩ Phạm Thị Mai Hương, khoa Da liễu, Bệnh viện Nhi Trung ương khuyến cáo, khi trẻ bị sứa đốt, các phụ huynh cần:
- Khi trẻ đã tiếp xúc với sứa, nếu có một trong các biểu hiện như buồn nôn, nôn, khó thở, đau ngực, tím tái, phụ huynh cần bình tĩnh, gọi hỗ trợ từ nhân viên y tế gần nhất.
- Cố gắng giữ cho trẻ hạn chế cử động, hạn chế chà xát vào vùng da đã tiếp xúc với sứa. Sau đó ngay lập tức lấy con sứa ra khỏi cơ thể của trẻ. Lưu ý nhớ đeo găng tay hoặc lót tay bằng túi nilon để hạn chế tối đa việc tiếp xúc với độc tố tiết ra từ xúc tu của sứa.
- Rửa sạch vết thương với nước biển, chú ý không rửa bằng nước ngọt do việc thay đổi áp suất có thể kích thích xúc tu còn trên da giải phóng độc tố. Nếu có sẵn giấm (acid acetic 3-5%), có thể rửa vùng tổn thương với giấm trong vòng 30 giây để ức chế tế bào giải phóng độc tố trên các xúc tu sứa.
- Sử dụng những vật dụng sẵn có như thìa, thẻ cạo nhẹ nhàng lên vết sứa tiếp xúc để loại bớt những tế bào độc của sứa trên da.
- Có thể giảm đau bằng việc chườm ấm hoặc xả dưới vòi nước ấm (khoảng 40-45 độ) trong vòng 20 phút hoặc chườm đá bọc trong túi nilon sạch. Thuốc giảm đau dễ tìm như ibuprofen hoặc paracetamol.
- Làm dịu tổn thương da bằng kem/nhũ tương dưỡng ẩm, giảm ngứa, giảm sưng đau bằng kem chứa thành phần corticoid, kháng histamin.
- Chú ý không bôi đắp lá, thuốc không rõ loại, hay rửa vết thương bằng nước tiểu vì có thể gây ra tình trạng nặng hơn, thương tổn lan rộng hoặc nhiễm trùng tổn thương.
- Sau khi xử lý ban đầu, trẻ cần được đưa đến khám tại các cơ sở y tế để được đánh giá mức độ nặng, điều trị chăm sóc vết thương kịp thời, tránh các biến chứng không mong muốn.
"Để đề phòng trẻ bị sứa đốt, các cha mẹ khi đưa con đi biển cần trang bị kiến thức về sứa độc, cách nhận biết, cách sơ cứu ban đầu; Tìm hiểu thêm thông tin từ người dân địa phương để biết những vùng biển và thời gian có nguy cơ gặp sứa (quan sát, đọc các cảnh báo ở bãi biển); Khuyến khích cho trẻ mặc đồ bơi che kín để bảo vệ được vùng da rộng", bác sĩ Hương khuyến cáo thêm.
VietBF@ sưu tập