Ông Trump đột ngột dịu giọng với Trung Quốc, Bắc Kinh phản ứng bất ngờ. Tổng thống Donald Trump bất ngờ tỏ ra mềm mỏng hơn trong chính sách đối với Trung Quốc giữa bối cảnh hội nghị thượng đỉnh giữa ông và Chủ tịch Tập Cận B́nh đang được cân nhắc khi đàm phán thương mại Mỹ-Trung chưa đạt được kết quả cuối cùng. Động thái này đánh dấu sự thay đổi đáng kể so với quan điểm cứng rắn của ông Trump đối với Trung Quốc vào đầu nhiệm kỳ.
Từ "diều hâu" sang "ḥa hoăn"?
Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh (Ảnh: Bloomberg).
Những phát ngôn gần đây của ông Trump về Trung Quốc được cho là cho thấy sự chuyển hướng rơ rệt từ quan điểm cứng rắn sang mềm dẻo hơn.
Trước đây, ông từng công kích mạnh mẽ Trung Quốc về thương mại không công bằng và cáo buộc Bắc Kinh đánh cắp công nghệ Mỹ. Giờ đây, ông lại bày tỏ mong muốn “một thỏa thuận đôi bên cùng có lợi” và tuyên bố sẵn sàng nối lại đối thoại “trong tinh thần xây dựng”.
Ngoài ra, để tránh làm Bắc Kinh "nổi giận", chính quyền Mỹ cũng hủy kế hoạch tiếp đón nhà lănh đạo Đài Loan Lại Thanh Đức. Ông Lại đă không được phép quá cảnh qua New York trong chuyến công du Trung Mỹ, sau áp lực từ Trung Quốc. Điều này được coi là nhượng bộ ngoại giao đáng kể nhằm giữ ḥa khí giữa các bên, theo Washington Post.
Mỹ cũng đ́nh chỉ kế hoạch kiểm soát xuất khẩu các công nghệ nhạy cảm sang Trung Quốc, mở đường để đàm phán thương mại tiếp tục suôn sẻ đồng thời cho phép Nvidia bán chip AI H20 cho Trung Quốc.
Quyết định dỡ bỏ lệnh cấm chip này đă giúp công ty Nvidia tiếp tục hoạt động tại thị trường lớn, nhưng cũng khiến hơn 20 cựu quan chức Mỹ cảnh báo rằng hành động này có thể làm suy yếu vị thế công nghệ và quân sự của nước Mỹ.
Chưa hết, Mỹ cũng "nhẹ nhàng" hơn với "gă khổng lồ công nghệ" Trung Quốc Huawei nhằm tránh làm căng thẳng đàm phán.
Những "dấu hiệu" trên diễn ra trong bối cảnh hội nghị thượng đỉnh giữa ông Trump và Chủ tịch Tập Cận B́nh đang được cân nhắc khi đàm phán thương mại Mỹ-Trung chưa đạt được kết quả cuối cùng.
Hăng tin RT hôm 30/7 dẫn lời ông Trump cho biết, ông "mong đợi" chuyến thăm tới Trung Quốc và sự kiện có thể sẽ sớm diễn ra. Lănh đạo Nhà Trắng nhấn mạnh, người đứng đầu Trung Quốc "muốn" có một cuộc tiếp xúc với ông để giải quyết bất đồng thương mại giữa hai nước.
Ông Trump đưa ra tuyên bố trên sau khi hăng tin Reuters hồi tuần trước rằng, các trợ lư của hai nhà lănh đạo đă thảo luận khả năng tổ chức một hội nghị thượng đỉnh bên lề chuyến công du châu Á của tổng thống Mỹ vào cuối năm nay.
Theo đó, Reuters dẫn nguồn thạo tin giấu tên cho biết ông Trump và ông Tập có thể gặp nhau bên lề tuần lễ cấp cao Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái B́nh Dương (APEC) diễn ra tại Hàn Quốc từ ngày 30/10 đến 1/11.
Trung Quốc phản ứng thận trọng
Tại Bắc Kinh, truyền thông nhà nước Trung Quốc tỏ ra hoan nghênh tín hiệu ḥa hoăn từ Washington, nhưng vẫn giữ giọng điệu thận trọng. Tờ Global Times viết rằng “Trung Quốc sẵn sàng hợp tác nhưng sẽ không chấp nhận bất kỳ thỏa thuận nào làm tổn hại đến lợi ích cốt lơi.”
Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Trung Quốc chưa đưa ra phản hồi chính thức về kế hoạch tổ chức hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận B́nh, song các nhà phân tích cho rằng, Bắc Kinh sẽ không bỏ qua cơ hội để cải thiện h́nh ảnh quốc tế và nới lỏng áp lực từ Mỹ.
Một "ván bài" mạo hiểm?
Việc ông Trump quay sang chủ trương đối thoại với Trung Quốc được đánh giá là một thay đổi lớn so với nhiệm kỳ đầu tiên, khi ông khơi mào cuộc chiến thuế quan kéo dài và cấm vận các tập đoàn công nghệ Trung Quốc như Huawei, ZTE.
Dù vậy, một số ư kiến lo ngại rằng việc chính quyền Trump “xuống thang” mà không đạt được những ràng buộc rơ ràng từ phía Trung Quốc có thể khiến vị thế của Washington bị suy yếu, cả trong mắt đồng minh lẫn đối thủ.
“Trung Quốc rất giỏi chơi tṛ dài hơi. Nếu chính quyền Trump không tính toán kỹ, th́ những ǵ họ đạt được hôm nay có thể sẽ trở thành gánh nặng cho tương lai”, Giáo sư Bonnie Glaser, chuyên gia về Trung Quốc tại Viện German Marshall Fund, b́nh luận.
Thậm chí, theo một số cựu quan chức từng phục vụ trong Hội đồng An ninh Quốc gia thời Trump, việc ông Trump “xuống giọng” có thể mở đường cho những nhượng bộ đáng lo ngại – đặc biệt liên quan đến Đài Loan và công nghệ cao, hai lĩnh vực Trung Quốc rất quan tâm.
“Ông ấy có thể sẵn sàng trao đổi quyền tiếp cận công nghệ Mỹ hoặc cam kết giảm hỗ trợ Đài Loan để đổi lấy một thỏa thuận thương mại có vẻ ngoài thắng lợi”, một một cựu quan chức Mỹ giấu tên nói với Politico.
Không chỉ các chuyên gia an ninh, một số thành viên kỳ cựu trong Đảng Cộng ḥa cũng đang tỏ ra dè dặt với bước đi mới của ông Trump. Họ cảnh báo rằng việc “mềm mỏng” với Bắc Kinh có thể bị coi là sự phản bội với lập trường cứng rắn mà đảng này từng theo đuổi, nhất là trong bối cảnh cạnh tranh Mỹ - Trung đang ngày càng gay gắt ở nhiều mặt trận, từ kinh tế đến quân sự và công nghệ.
Thượng nghị sĩ Marco Rubio, người nổi tiếng với lập trường “diều hâu” về Trung Quốc, cho rằng bất kỳ thỏa thuận nào cũng cần đặt lợi ích lâu dài và an ninh quốc gia của Mỹ lên hàng đầu.
“Chúng ta không thể đánh đổi tương lai công nghệ và uy tín địa chiến lược của nước Mỹ chỉ để có một bức ảnh bắt tay đẹp”, ông Rubio nhấn mạnh.
VietBF@ sưu tập
|