Có lẽ không một người Việt nào không bhieest về cuốn truyện keer về Lư Thông và Thạch Sanh. Bây giờ đă t́m ra quê của nhân vật Thạch Sanh và Lư Thông! Cộng đồng mạng đang xôn xao với câu hỏi "Thạch Sanh quê ở đâu", vậy đáp án chính xác là thế nào?
Trong bộ Kho tàng Truyện cổ tích Việt Nam rất nổi tiếng của Nguyễn Đổng Chi, truyện Thạch Sanh bắt đầu như sau: "Ngày xưa ở Quận Cao B́nh có vợ chồng bác tiều phu Thạch Nghĩa tuổi đă cao mà không có con.
Vợ chồng ngày đêm lo buồn, càng ra sức làm việc nghĩa, như khơi cống, đào mương, đắp đường, vét giếng, cùng lo nấu nước giúp cho người qua đường uống, để mong trời trông lại mà cho một mụn con.
Quả nhiên, về sau Thạch Bà thụ thai, nhưng ba năm chưa đẻ. Giữa lúc đó, Thạch Ông mất, Thạch Bà sinh hạ một đứa con trai khôi ngô tuấn tú, đặt tên là Thạch Sanh..."
Như vậy, để trả lời cho câu hỏi "Thạch Sanh quê ở đâu", chỉ cần t́m xem "Quận Cao B́nh" nay là chốn nào!
Một trong những lư do khiến của bộ Kho tàng Truyện cổ tích Việt Nam rất uy tín là bởi cuối mỗi truyện đều có phần "Khảo dị", là kết quả sưu tầm, nghiên cứu công phu của Nguyễn Đổng Chi.
Trong phần "Khảo dị" của truyện Thạch Sanh, ông viết:
Trong phần "Khảo dị" này, chúng ta c̣n thấy có thêm 1 công tŕnh của tác giả Phan Nhật tựa đề: "T́m hiểu Thạch Sanh ở Cao B́nh, Ḥa An, Cao Bằng".
Về địa danh "Cao B́nh", thông tin trên Wikipedia viết: "Trấn Cao B́nh, nơi nhà Mạc đóng đô sau khi rút lên Cao Bằng. Nay là xă Hưng Đạo, thành phố Cao Bằng";
Hoặc: "Xă Hưng Đạo xưa chính là trấn lỵ Cao B́nh. Thời nhà Mạc, khi rút về Cao Bằng, Cao B́nh cùng với Nà Lự (Hoàng Tung) chính là nơi nhà Mạc đóng đô" (cũng theo Wikipedia).
Thông tin này hoàn toàn khớp với thực tế hiện tại, ở xă Hưng Đạo, TP Cao Bằng nay có ngôi trường cấp 3 mang tên Trường THPT Cao B́nh và có 1 con phố mang tên Cao B́nh. Chắc chắn đó là tên gọi lưu lại dấu tích của địa danh Cao B́nh xưa.
Theo một số tài liệu, Cao B́nh đă từng là kinh đô của nhiều bộ lạc miền núi Âu Việt (phía Đông Bắc nước ta) như Nam Cương, Trường Sinh...
Đến thời nhà Mạc, sau khi thất thủ ở Thăng Long, nhà Mạc đă tới Cao B́nh dẹp loạn và dựng quốc ở đây, xây dựng 1 nhà nước hưng thịnh.
Như vậy chúng ta có thể tạm kết luận rằng: Thạch Sanh quê ở Cao Bằng!
Thạch Sanh quê ở Cao Bằng th́ cũng đồng nghĩa, người anh kết nghĩa của Thạch Sanh và là nhân vật phản diện trong truyện – Lư Thông, cũng có quê ở Cao Bằng.