Trump tỏ dấu hiệu không có thêm hành động quân sự sau cuộc tấn công của Iran

01/09/20

(USA Today) – Tổng thống Donald Trump trong bài phát biểu trước quốc gia vào hôm thứ Tư đưa ra lời cảnh báo Iran sau cuộc tấn công hoả tiễn vào các căn cứ quân sự của Mỹ ở Iraq, nhưng ông cũng cho biết, Hoa Kỳ chuẩn bị hướng tới hoà bình.

Iran vào sáng sớm thứ Tư (giờ địa phương) đã phóng hoả tiễn đạn đạo tầm ngắn, đáp trả việc Mỹ không kích giết hại Tướng quân sự hàng đầu Qassem Soleimani vào tuần trước. Quốc gia thề sẽ trả đũa dữ dội, nhưng Tổng thống Mỹ xác nhận không có người Mỹ hay Iraq nào bị thiệt mạng trong những cuộc tấn công này.

Theo Tổng thống Mỹ, Iran dường như đang lùi bước khỏi xung đột với Mỹ, và ông tỏ dấu hiệu Mỹ sẽ không có thêm hành động quân sự. “Iran dường như đang rút lui, đó là điều tốt cho tất cả các bên liên quan, và cho thế giới,” Trump tuyên bố trong bài diễn văn trước quốc gia.

Ông Trump cho biết, Mỹ sẽ thực thi vòng chế tài mới chống lại Tehran, nhưng không cung cấp thông tin cụ thể sẽ chế tài gì và như thế nào. Tổng thống cũng cho biết sẽ yêu cầu NATO “tham gia nhiều hơn nữa vào tiến trình Trung Đông.” Trump đổ lỗi cho chính phủ ông Barack Obama đã tham gia vào thoả thuận nguyên tử với Iran mà theo ông đã cung cấp ngân khoản cho những hoả tiễn được Iran sử dụng. Tổng thống Mỹ cũng kêu gọi các quốc gia khác rút khỏi thoả thuận này.

Vào hôm thứ Tư, các phụ tá của ông Trump báo cáo về vấn đề Iran cho lưỡng viện Hoa Kỳ. Cộng hoà ngay lập tức ca ngợi tổng thống, trong khi các nhà lập pháp Dân chủ liên tục tố cáo ông Trump đã leo thang căng thẳng với Iran bằng hành động sát hại Soleimani.

“Tôi nghĩ tổng thống đã miêu tả chính xác 40 năm hành vi xấu, khiêu khích, gây bất ổn. Và đủ rồi. Anh không thể có chương trình vũ khí hạt nhân,” Đồng minh thân cận của Tổng thống, Thượng nghị sĩ Lindsey Graham (Cộng hoà – South Carolina) cho rằng bài phát biểu của ông Trump là “ thành công mỹ mãn.” Graham cho biết, ông ủng hộ các biện pháp chế tài bổ sung.

Ông cũng nhấn mạnh, tổng thống có quyền lực đáp trả bằng hành động quân sự nếu cần thiết để bảo vệ lực lượng Mỹ, và Cộng hoà, Dân chủ, và thế giới nên đứng đằng sau những mục tiêu của ông. “Gởi đến nhân dân và chính phủ Iran, ông ấy cho quý vị cơ hội để chấm dứt chuyện này trong hoà bình. Ông ấy cho quý vị cơ hội hoà bình và thịnh vượng, quý vị nên nắm lấy,” Graham nói.

Thượng nghị sĩ Cộng hoà James Inhofe (Oklahoma) cho rằng, những hành động răn đe của ông Trump chống lại Iran là lý do họ chọn không thúc đẩy leo thang thêm nữa. “Liệu Iran có nắm lấy cơ hội đàm phán hay không, bằng việc giết Soleimani, Tổng thống Donald Trump đặt chúng ta vào vị trí mạnh mẽ nhất mà chúng ta đã có với Iran trong nhiều thập niên,” Thượng nghị sĩ ghi trong thông báo.

Tiếng nói công khai chỉ trích quyết định giết Soleimani của ông Trump, Thượng nghị sĩ Rand Paul (Cộng hoà – Kentucky) cho biết, ông “hài lòng” vì bài diễn văn sáng thứ Tư của Tổng thống ủng hộ “con đường phi quân sự.” “Tôi tin bất cứ quyết định nào về hành động quân sự đều phải được đưa ra tranh luận đầy đủ và có quyền lực của Quốc hội,” ông Paul nói. “Tôi lấy làm hài lòng vì ông ấy đang lôi kéo đồng minh của chúng ta thúc đẩy Iran vào một thoả thuận mới tốt hơn. Chúng ta tất cả nên cùng bắt tay làm việc với nhau hướng tới hoà bình và thịnh vượng, tránh chiến tranh, và cho binh sĩ chúng ta trở về nhà từ Trung Đông.”

Trong khi Cộng hoà nhìn thấy dấu hiệu ông Trump muốn giảm leo thang chiến tranh thì Dân chủ lại cho rằng Tổng thống đã tạo ra khủng hoảng ngay từ đầu. “Điều này vô lý. Chế tài là chiến tranh kinh tế,” Dân biểu Minnesota Ilhan Omar (Dân chủ) đăng trên Twitter. “Họ đã gây ra tình trạng thiếu hụt y tế, và vô số cái chết ở Iran. Người ta không thể tuyên bố muốn giảm căng thẳng và rồi tuyên bố biện pháp chế tài mới mà không có mục tiêu cụ thể. Đây không phải là phản ứng được cân nhắc, tính toán.”

Tỉ phú Tom Steyer – ứng cử viên tổng thống Dân chủ – cho rằng, sự liều lĩnh của ông Trump gây ra nguy cơ cho người Mỹ. “Tôi biết ơn vì không có người Mỹ hay Iraq nào bị thiệt hại trong những cuộc tấn công hoả tiễn tối hôm qua từ Iran,” Steyer bày tỏ trên Twitter. “Hãy làm rõ một điều: Trump tại ra khủng khoảng này, và ý kiến của ông ta hôm nay một lần nữa cho thấy chiến lược đơn độc của ông ta khiến quốc gia chúng ta ít an toàn hơn.”

Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein (Dân chủ – California) cho rằng, cả Mỹ và Iran đều không muốn xung đột leo thang. “Chiến tranh với Iran và các lực lượng uỷ nhiệm của họ không phải là câu trả lời. Tôi thúc dục Iran chấp nhận đề nghị đối thoại từ Tổng thống Trump, và cùng làm việc với chúng tôi về những mục tiêu chung,” bà Feinstein ghi trong thông báo. “Đây là thời điểm dành cho ngoại giao. Bất cứ hành động nào đều không có lý.”

Hương Giang (Theo USA Today)