02/05/20
Vox.com
3 winners and 3 losers from the impeachment and acquittal of Donald Trump
Bản dịch: Hương Giang
Tom Brenner/Getty Images
Tổng thống Donald Trump rơ ràng là người chiến thắng trong cuộc chiến luận tội đang được Thượng viện khép lại, nhưng câu hỏi đặt ra là với giá nào?
Trump được Thượng viện tha bổng, trắng án trong phiên xét xử luận tội, và thậm chí đạt được mong muốn trong việc ngăn chặn được nhân chứng, phớt lờ những yêu cầu của Dân chủ và mong muốn của đa số công chúng.
Một chiến thắng kỳ lạ đối với Trum. Mặc dù đang được tín nhiệm cao nhất kể từ khi nhậm chức đến nay – 49% theo thăm ḍ mới nhất của viện Gallup – nhưng Trump lại có chỉ số tín nhiệm thấp hơn so với Barack Obama, George W. Bush, Bill Clinton, George H.W. Bush, hay Jimmy Carter cùng thời điểm trong nhiệm kỳ tổng thống, ngay cả khi nền kinh tế vững mạnh, và quốc gia không đối mặt với những thiệt hại hay đe doạ lớn từ bên ngoài.
Dù ǵ th́ luận tội và tha bổng cũng tạo ra kẻ thắng người thua.
Người thắng: Nancy Pelosi và dân biểu Dân chủ yếu thế
Để hiểu được luận tội 2020, người ta phải hiểu nó từ quan điểm của những người đưa ra quyết định – Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi và các nhà lập pháp Dân chủ Hạ viện đang yếu thế.
Từ quan điểm của Pelosi, luận tội là một vấn đề chứ không phải cơ hội. Robert Mueller kết luận có bằng chứng rơ ràng cho thấy Trump cản trở công lư, nhưng Công tố viên đặc biệt đá trái banh sang cho Quốc hội. Việc này khiến các vị dân biểu Dân chủ đang có ghế an toàn bị kích động, càng ngày càng muốn luận tội Tổng thống, thậm chí ngay cả khi thăm ḍ cho thấy đa số công chúng không mặn mà với luận tội.
Nhiều người ủng hộ luận tội vào lúc đó lập luận, nếu Dân chủ đoàn kết th́ họ có thể xoay chuyển được quan điểm của công chúng, nhưng Pelosi vẫn không lay chuyển. Khi tin tức về Ukraine bùng nổ, một nhóm Dân chủ tái tranh cử ở những khu vực bầu cử màu đỏ bắt đầu nghiêng về luận tội, trong khi thăm ḍ cho thấy sự ủng hộ luận tội từ công chúng bắt đầu trở nên phổ biến, và lănh đạo Dân chủ bắt đầu tham gia.
Tuy vây, các thành viên tuyến đầu và bà Pelosi quan ngại về thông điệp đang được Cộng hoà thúc đẩy là, Dân chủ bị ám ảnh với luận tội đến nỗi họ không hoàn thành bất cứ công việc nào.
Chiến lược mà Hạ viện sử dụng – để luận tội Trump, để làm việc này dựa trên cơ sở hẹp, và thực hiện điều tra nhanh chóng thay v́ tranh tụng sâu rộng về bằng chứng – được xây dựng chung quanh những quan ngại chính trị trên.
Nếu ai đó chia sẻ những cơ sở chính của Pelosi, th́ chiến lược của bà có tác dụng. Bà chuyển từ t́nh huống đối mặt với áp lực phải làm điều ǵ đó không được tán thành sang t́nh huống làm điều được tán thành, và vượt qua.
Nhiều người không cùng quan điểm với Pelosi về vấn đề này, và nhiều trong số họ, luận tội có thể được xem là một thất bại. Nhưng bà đă đạt được những ǵ đặt ra ngay từ đầu, khẳng định tầm vóc là một nhà chiến lược bậc thầy cho dù có hay không đồng ư với quan điểm của bà đối với những vấn đề chiến lược lớn hơn.
Thua: Luật pháp
Thượng viện Cộng hoà cho thấy rơ trong quá tŕnh tố tụng là họ trên căn bản thờ ơ với câu hỏi về tính pháp lư của những việc ông Trump làm.
Họ lắng nghe chăm chú lập luận của luật sư Alan Dershowitz rằng không có chuyện lạm quyền trừ phi vi phạm luật cụ thể nào đó. Nhưng họ lại không quan tâm đến kết luận của Văn pḥng Trách nhiệm Chính phủ GAO: Giữ lại viện trợ được Quốc hội phê chuẩn cho Ukraine là việc làm bất hợp pháp.
Họ quyết định không muốn nghe lời khai từ John Bolton, Mick Mulvaney, hay bất cứ ai có thông tin liên quan. Và trên thực tế, bất chấp những suy đoán về thoả thuận có thể buộc Hunter Biden hay ai đó ra khai, họ cuối cùng cũng không mặn mà với ư tưởng này.
Lư do dễ hiểu, họ đă cam kết bỏ phiếu tha bổng cho Trump, v́ vậy, có thêm sự thật hay đầy đủ chứng cớ phơi bày chẳng có lợi ǵ.
Trước khi bỏ phiếu tha bổng diễn ra, nội các của ông Trump lo ngại, ít nhất có chút ǵ đó sai trái bị vạch trần sẽ dẫn đến những hậu quả. Người tố giác cũng hy vọng ít nhất việc tiết lộ đôi chút bí mật sẽ dẫn đến thay đổi tích cực. Nhưng thực tế rơ ràng cả hai trường hợp này đều không xảy ra.
Thua: Thượng nghị sĩ Cộng hoà yếu thế
Cory Gardner thắng cử với tỉ lệ sít sao tại tiểu bang Colorado nghiêng về Dân chủ trong làn sóng Cộng hoà khổng lồ vào năm 2014. Kể từ đó, sự thay đổi nhân khẩu học ở các tiểu bang Tây Trung màu đỏ đầy tầng lớp lao động người Mỹ trắng đă khiến cho Colorado trở thành tiểu bang màu xanh hơn. Đây là vấn đề qúa rơ ràng đối với Gardner trong chiến dịch tái tranh cử 2020, nhưng trong thời gian ở Thượng viện, ông không làm ǵ để tạo dựng danh tiếng ôn hoà hay độc lập từ ông Trump. Luận tội là một cơ hội để chứng minh việc này, nhưng Gardner chọn chiến lược trung thành, tránh rủi ro.
Thượng nghị sĩ Martha McSally (Arizona) và Susan Collins (Main) mặc dù thuận lợi trong việc có nhiều cử tri đoàn bảo thủ hơn Gardner, nhưng về mặt cấu trúc mà nói th́ bản thân họ cũng ở vị trí như vậy.
Thắng: Phái diều hâu về Nga của Cộng hoà
Có vẻ như giới cấp tiến thua đôi chút, nhưng một điểm chính đối với nhiều nhà lập pháp Cộng hoà là cuối cùng th́ Ukraine cũng nhận được viện trợ quân sự.
Toàn bộ lư do mà Trump phải sử dụng những cách như kênh ngoại giao bất thường của Giuliani, hay trái phép giữ lại hỗ trợ quân sự cho Ukraine lan rộng răi trong Cộng hoà ở Quốc hội. Khác với những điều lâu nay nghe là Trump hoàn toàn kiểm soát Cộng hoà, nhưng thực ra, ông vẫn thường xuyên bị các nhà lập pháp phản đối đối với những vấn đề về chính sách mà họ quan tâm. Viện trợ Ukraine là một vấn đề như vậy, và lư do viện trợ cuối cùng cũng đến tay Kiev là Trump đối mặt với những áp lực nội bộ và từ bên ngoài.
Những ǵ Dân chủ muốn là trách nhiệm trong hành vi của ông Trump. Và họ hy vọng, ít nhất ban đầu, là t́m một số đồng minh trong Cộng hoà. Nhưng những ǵ phái diều hâu về Nga của Cộng hoà thay vào đó tuân thủ với quan tâm về chính sách của họ, không chỉ v́ Ukraine nhận được viện trợ, mà c̣n do Toà Bạch Ốc thay đổi quan điểm trong đề nghị ngân sách, trong đó chuộng ủng hộ Ukraine.
Thắng: Dân biểu Adam Schiff
Chủ tịch Uỷ ban T́nh báo Hạ viện Adam Schiff đă trở thành vị khách thường xuyên trên các phương tiện truyền thông trong một thời gian dài. Nhưng với hai vai tṛ, lănh đạo uỷ ban điều tra luận tội chính, và sau đó là lănh đạo nhóm công tố viên luận tội, đă cho ông cơ hội tiếp xúc công chúng rộng lớn hơn.
Trong khi không thuyết phục đủ các thượng nghị sĩ Cộng hoà gọi thêm nhân chứng, nhưng Schiff đă nhận được ủng hộ từ quan điểm công chúng. Hay nói rộng hơn, qua hàng giờ, hàng giờ tranh căi, ông ta rơ ràng nổi bật không chỉ là lănh đạo chính thức của toán luận tội, mà c̣n là phát ngôn nhân của Dân chủ hết sức hiệu quả.
Hiệu quả công việc của Schiff được các nhà quan sát Dân chủ ca ngợi, và chắc chắn sẽ giúp ông ta rất nhiều đối với tương lai chính trị trong không gian chính trị đông đúc ở California. Không khó ǵ h́nh dung Schiff tranh cử vào ghế của Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein sau khi bà hồi hưu, hay một số văn pḥng tiểu bang, hay đóng vai tṛ hàng đầu trong thế hệ lănh đạo kế tiếp của Dân chủ tại Hạ viện.
Thua: Những người đề cao sự giám sát của Quốc hội
Vụ bê bối viện trợ Ukraine xảy ra là vấn đề dẫn đến những người Dân chủ ở tuyến đầu ủng hộ điều tra luận tội. Nhưng hầu như không chỉ bê bối này đặt ra những câu hỏi căn bản về việc Trump có phù hợp trong văn pḥng tổng thống hay không.
Có những câu hỏi nghiêm trọng về những lợi ích kinh doanh cá nhân của Tổng thống ở Thổ Nhĩ Kỳ, Vịnh Ba Tư, cũng như Trung Quốc, và các quốc gia khác, cùng với những câu hỏi lớn hơn về vi phạm những điều khoản nhận thù lao, và việc ông ta tiếp tục phớt lờ những yêu cầu hợp pháp về hồ sơ khai thuế.
Như vụ Watergate, cuối cùng, kết thúc bằng việc lôi ra ánh sáng những việc làm sai trái trên thực tế sâu rộng hơn và nghiêm trọng hơn là việc giúp che đậy vụ đột nhập vào Uỷ ban Quốc gia Dân chủ. Nhưng việc này chỉ xảy ra v́ các nhà điều tra quyết định thẩm tra cẩn thận thay v́ tập trung vào những lời giải thích đơn giản.
Dân chủ muốn tránh sa lầy vào tranh tụng về nhân chứng hay quan điểm cho rằng họ chỉ làm mỗi một việc là luận tội. Trong khi trên nguyên tắc th́ không có ǵ có thể ngăn cản Dân chủ điều tra thêm. Và thậm chí ngay cả khi Dân chủ muốn quay trở lại ban hành trát đ̣i đi chăng nữa, th́ Cộng hoà cũng không quan tâm đến việc buộc chính phủ ông Trump tuân thủ.
https://www.vox.com/2020/2/5/2111570...rial-acquittal