Dù ông Trump hay Biden chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11 tới, giới chức Trung Quốc đều lo sợ căng thẳng Mỹ - Trung sẽ leo thang.
Nếu Biden đắc cử, Trung Quốc được cho là sẽ gặp nhiều nguy hiểm hơn bởi v́ ông sẽ bắt tay với các đồng minh và nhằm vào Trung Quốc.
Việc Trump tái đắc cử sẽ có lợi cho Bắc Kinh bởi ông Trump đang tự làm suy yếu tài sản lớn nhất của Washington là các đồng minh, mở đường cho Trung Quốc lan rộng tầm ảnh hưởng trên thế giới.
Tổng thống Donald Trump thường xuyên nói rằng Trung Quốc đang ủng hộ Joe Biden trong cuộc bầu cử tháng 11 tới. Tuy nhiên, các quan chức tại Bắc Kinh có vẻ mong muốn ông Trump tại vị thêm 4 năm nữa.
Kết quả phỏng vấn với 9 quan chức Trung Quốc đă nghỉ và đương chức cho thấy đă có một sự thay đổi về tâm lư của giới chức nước này về Tổng thống Trump, dù người đứng đầu Nhà Trắng này rất nhiều lần đổ lỗi cho Bắc Kinh về mọi thứ, từ sự mất cân bằng thương mại giữa hai nước cho tới dịch Covid-19. Tại sao lại có sự thay đổi này?
Có ư kiến cho rằng việc mạng lưới liên minh thời hậu chiến của Mỹ bị tan ră sẽ mang lại nhiều lợi ích hơn, bù đắp cho bất kỳ thiệt hại nào mà Trung Quốc phải chịu nếu thương chiến và bất ổn chính trị kéo dài.
Dù ông Trump hay Biden chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11 tới, giới chức Trung Quốc đều có chung nỗi lo là căng thẳng Mỹ - Trung sẽ leo thang hoặc về khía cạnh chính trị hoặc về khía cạnh thương mại.
Trong khi ông Trump không ngần ngại công kích Trung Quốc ở cả hai khía cạnh, cựu phó thổng thống Joe Biden lại được xem là người mang tư tưởng truyền thống của đảng Dân chủ, tức là luôn t́m cách củng cố các mối quan hệ đa phương của Mỹ và ngăn chặn các xung đột thương mại.
“Nếu Biden đắc cử, tôi nghĩ Trung Quốc sẽ gặp nhiều nguy hiểm hơn, bởi v́ ông ấy sẽ bắt tay với các đồng minh và nhằm vào Trung Quốc, trong khi đó, ông Trump lại đang tự ḿnh phá hoại các liên minh của Mỹ”, Zhou Xiaoming, cựu chuyên gia đàm phán thương mại của Trung Quốc, nói.
4 quan chức đương vị khác của Trung Quốc có chung quan điểm này và cho rằng nhiều người trong chính phủ Trung Quốc tin rằng việc Trump tái đắc cử sẽ có lợi cho Bắc Kinh thông qua việc làm suy yếu tài sản lớn nhất của Washington (là các đồng minh), mở đường cho Trung Quốc lan rộng tầm ảnh hưởng trên thế giới.
Theo quan điểm của các quan chức này, gần như không thể làm ǵ để “hạ nhiệt” căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới này. Do đó, Trung Quốc cần phải đẩy nhanh nỗ lực phát triển các ngành công nghiệp bản địa cao cấp, mở rộng đầu tư sang các thị trường đang phát triển và t́m kiếm cơ hội hợp tác với các quốc gia ở châu Âu và châu Á để chống lại những nỗ lực nhằm cô lập Trung Quốc của Mỹ.
“Tôi cho rằng cuộc bầu cử tháng 11 tới của Mỹ về cơ bản sẽ không thay đổi quan hệ Mỹ - Trung. Với người Mỹ, quan điểm lâu nay vẫn là Mỹ phải ḱm hăm Trung Quốc. Dù Trump hay Biden thắng cử, mọi thứ đều sẽ tồi tệ hơn”, ông Zhou cho hay.
Trung Quốc được cho là sẽ gặp nguy hiểm hơn nếu ông Biden đắc cử chức tổng thống Mỹ, thay v́ ông Trump. Ảnh: Getty Images.
Để tránh bị sốc giống như lần bầu cử năm 2016 khi ông Trump đánh bại bà Hillary Clinton, giới chức Trung Quốc bắt đầu liên hệ với bạn bè người Mỹ để t́m hiểu khả năng ai sẽ thắng cử vào cuối năm nay. Điển h́nh như các thành viên cấp cao của cộng đồng doanh nghiệp Mỹ tại Bắc Kinh cho biết trong vài tuần gần đây, số lượng đối tác Trung Quốc liên lạc với họ tăng đột ngột, thậm chí có người đă nhiều năm không liên lạc.
Các thành viên của đảng Cộng ḥa xưa nay thường đề cao mối quan hệ kinh tế với Trung Quốc nhưng từ khi đắc cử chức tổng thống, ông Trump đă đổi hướng suy nghĩ của các thành viên theo hướng đối đầu với nước này, luôn thách thức Bắc Kinh ở mọi khía cạnh từ thương mại, y tế cho tới nhân quyền và công nghệ. Đảng Dân chủ phần lớn cũng hỗ trợ những nỗ lực chia rẽ đó khi thông qua đạo luật nhằm ủng hộ người biểu t́nh ở Hong Kong…
Ngay cả Biden, người từ lâu vẫn ủng hộ chiến lược gắn kết với Trung Quốc, cũng dùng giọng điệu cứng rắn hơn với Bắc Kinh khi cuộc bầu cử tổng thống ngày càng gần.
Một quan chức Trung Quốc cho biết kết quả bầu cử Mỹ sắp tới không c̣n quan trọng do mối quan hệ này sẽ không thể cải thiện hơn nữa. Theo họ, hy vọng lớn nhất của Trung Quốc là mọi việc sẽ không xấu hơn.
Trong khi đó, một số quan chức ở Bắc Kinh băn khoăn về tác động lâu dài của ông Trump đối với sự ổn định của Mỹ trong bối cảnh số ca nhiễm Covid-19 tăng mạnh trở lại, làn sóng biểu t́nh chống nạn phân biệt chủng tộc gia tăng và khả năng bầu cử kết thúc trong hỗn loạn.
“Nước Mỹ mà chúng ta biết có thể sẽ không c̣n tồn tại nữa”, theo ông Gao Zhikai, cựu nhân viên ngoại giao Trung Quốc.
Không chỉ Trung Quốc, chính sách “Nước Mỹ trên hết” đă tạo ra ảnh hưởng tương tự đối với các quốc gia vốn thân thiện với Washington. Ông Trump đánh thuế với các đối tác thương mại chính, ép đồng ḿnh chi tiêu nhiều hơn trong các nhiệm vụ quân sự chung, rút khỏi nhiều hiệp định đa phương và ủng hộ Anh rời Liên minh châu Âu. Giới chức Trung Quốc thừa nhận rằng đảng cầm quyền của ông Trump sẽ có sức mạnh đáng sợ hơn nếu họ chịu hợp tác với các đồng minh.
Chính quyền được dẫn dắt bởi ông Biden thậm chí c̣n gây khó khăn hơn đối với Bắc Kinh. Hai quan chức đương vị của Trung Quốc cho rằng Biden sẽ tăng cường hợp tác ở nhiều lĩnh vực như tái tham gia vào thỏa thuận biến đổi khí hậu Paris, cải cách WTO và đàm phán hiệp định TPP.
Ở khía cạnh cá nhân hơn, một số quan chức Trung Quốc có liên quan tới ṿng đàm phán thương mại với chính quyền Trump ủng hộ ông Biden v́ họ có thể dành nhiều thời gian hơn cho gia đ́nh, thay v́ phải liên tục di chuyển qua lại giữa hai nước để đàm phán trong sự mệt mỏi, theo một nguồn cận tin.
“Người Trung Quốc ngày càng trở nên rạch ṛi hơn về các mục tiêu của Mỹ. Chúng ta chưa rơi vào thời kỳ đen tối nhất của mối quan hệ này”, ông Zhou nói.
Thanh Long (Theo Bloomberg)