Các triều đại vua chúa ngày xưa thường có chung một chu kỳ là cha xây con phá. Đó là chuyện của chế độ quân chủ chuyên chế. Oái ăm thay, ở đất nước dân chủ nhất thế giới, những ǵ cha ông xây dựng hơn hai trăm năm, con cái chỉ phá một giờ.
Nếu phải chọn một biểu tượng cho nền dân chủ Hoa Kỳ, theo tôi, chắc nhiều người sẽ không ngần ngại cho rằng đó là toà nhà Quốc Hội Hoa Kỳ (Capitol Building). Đơn giản, bởi v́ đây là nơi làm việc, hội họp của những người được dân bầu làm đại diện cho ḿnh để có tiếng nói cuối cùng trong mọi chuyện, từ nhỏ đến lớn.
Ngày 6/1/2021, trong lúc lưỡng viện Quốc Hội đang họp để chứng thực kết quả bầu cử Tổng Thống 2020, toà nhà đă bị tấn công và thất thủ. Phó Tổng Thống Pence và các ông, bà dân biểu, nghị sĩ phải vừa chạy vừa ḅ xuống các hầm trú ẩn.
Đây là tṛ cười cho toàn thế giới. Trung Quốc, Nga hả hê kêu làng nước ra xem biểu tượng dân chủ thế giới. Họ có thêm lư do để tăng cường sự độc tài toàn trị của ḿnh.
Nhiều nhà chính trị, cũng như các nhà báo đă gọi tên sự kiện này là khủng bố, hay nổi loạn và những người tham gia sẽ phải trả giá cho hành động của họ. Nhưng bi hài kịch này chỉ là “quả”, sinh ra từ cái “nhân” độc mà Trump và nhiều lănh đạo chính trị đă gieo trong nhiều năm qua.
Đáng lẽ ra họ phải ngăn chặn ngay từ lúc Trump có những lời nói và hành động đi ngược lại văn minh, dân chủ. Khi ông không thừa nhận kết quả bầu cử và cho rằng cuộc bầu cử bị gian lận, các lănh đạo Đảng Cộng ḥa biết là không đúng, nhưng v́ lợi ích của bản thân và của đảng ḿnh nên đă không lên tiếng, hay hùa theo.
Nếu các chính trị gia lăo luyện như Mitch McConnell không dự báo được chuyện bạo loạn này sẽ xảy ra th́ quá kém, c̣n nếu thấy mà không hành động trước th́ càng không thể tha thứ.
Cảnh tượng được truyền đi trên toàn thế giới là toà nhà Quốc hội hỗn loạn và bát nháo, một số người cuồng Trump chiếm lấy các bàn làm việc, nghênh ngang ngồi livestream cho các “chiến hữu” xem. Một số người c̣n đái bậy trong những pḥng làm việc. Nước tiểu hay đồ uế thải có thể đă được dọn sạch, nhưng h́nh ảnh này sẽ đi vào lịch sử của nước Mỹ và văn minh nhân loại như một vết nhơ không thể tẩy rửa.
Trump c̣n 13 ngày trên cương vị tổng thống, và mọi sự chắc chưa dừng lại ở đó. Cũng may là tổng thống không thể đơn phương ra lệnh tấn công hạt nhân, chứ không th́ cái ǵ cũng có thể xảy ra với một người bị tham-sân-si ngút trời dẫn dắt.
Phải chăng người Mỹ đang trả giá cho những ǵ ḿnh đă làm trong những năm tháng qua? Cuối cùng, như người Việt chúng ta hay an ủi rằng, trong cái rủi có cái may, cũng có thể đây là cái may v́ ít ra sự kiện tủi nhục này cũng đánh thức chút lương tâm c̣n lại của của các nhà lănh đao, khiến họ làm việc v́ dân, v́ nước, hơn v́ bản thân ḿnh.