Mẹ tôi có 5 người con. Tôi là đứa con thứ 2 của mẹ. Là cô con gái duy nhất của bà trong số 5 đứa con.
Từ bé cho đến lớn tôi luôn tự hỏi một câu rằng: Tôi là ǵ của bố mẹ tôi. Tôi là ǵ của mẹ. Ngay cả khi đă trưởng thành, tôi cũng không thể nào trả lời được câu hỏi đó và mối nghi hoặc ngày càng lớn dần lên trong tâm trí tôi rằng, liệu tôi có phải là con gái ruột của bố mẹ tôi không? Hay bố mẹ đă nhặt tôi - một đứa con rơi văi ở đâu đó về nhà và nuôi tôi để làm phúc làm đức.
Sự ghẻ lạnh của bố mẹ, đặc biệt là của mẹ làm tôi đau xót. Những trận đ̣n vô cơn cớ, những phân biệt đối xử của bố mẹ, đặc biệt là của mẹ đối với tôi so với 4 đứa con trai c̣n lại của bà đă giết chết tâm hồn tôi ngay từ thuở ấu thơ.
Tôi nhớ măi tuổi thơ tôi chưa bao giờ nhận được một lời khen, một cử chỉ âu yếm, một lời vỗ về xuất phát từ t́nh mẫu tử của bố mẹ, đặc biệt là mẹ. Mỗi sáng tôi phải thức dậy sớm cùng mẹ nấu cơm cho anh trai và các em ăn đi học. Khi anh em trai tôi thức dậy, mẹ đều âu yếm ngọt ngào gọi các con vào ăn cơm nhanh để đi học.
C̣n riêng tôi, lúc nào mẹ cũng cao giọng gắt lên: "Con V. mày chết giẫm ở đâu. Thế mày có định dọn cơm cho anh mày và các em ăn sáng để đi học không ?".
Mẹ cư xử cứ như thể tôi là người hầu, tôi sinh ra để hầu hạ 4 đứa con trai của mẹ và việc đó là đương nhiên. Không có bất kỳ sự công bằng nào dành cho tôi trong căn nhà này. Mẹ cũng không bao giờ dùng những lời lẽ âu yếm nhẹ nhàng với tôi. Tất cả chỉ có những mệnh lệnh phũ phàng và những gắt gỏng vô lối. Cứ như thể tôi sinh ra lọt vào gia đ́nh của mẹ là một sự sai lầm, một sự lạc loài.
Tôi luôn bị văng ra như một khúc xương xẩu của gia đ́nh, như một mắt xích bị lỗi trong guồng quay của nó. Thành thử tôi là cái gai trong mắt mẹ. Tôi là thứ ǵ đó luôn làm mẹ ngứa mắt và hễ có chuyện ǵ bực ḿnh không vừa ư trong nhà mẹ sẵn sàng hắt đổ lên đầu tôi, coi tôi như là nguyên nhân của mọi chuyện xui xẻo rắc rối của mẹ.
Hầu như ngày nào mẹ cũng kiếm chuyện đánh mắng tôi. Kể cũng lạ, với những người con trai khác của mẹ, rất ít khi thấy mẹ nói nặng lời. Mẹ chiều chuộng các con trai của mẹ bất kể lí do và hoàn cảnh. Bất cứ yêu cầu ǵ mong muốn ǵ của các con trai, dù khó khăn đến mấy mẹ đều t́m mọi cách để đáp ứng.
Nhưng với riêng tôi, cô con gái duy nhất của mẹ lại khác. Đơn giản nhất vào năm học mới hay Tết đến trẻ con thường được mẹ mua sắm cho bộ quần áo mới. Một năm trẻ con chúng tôi có hai dịp để mong chờ được mặc quần áo mới. Mong đến đỏ con mắt, và bấy nhiêu sung sướng khi Tết về có bộ quần áo mới là đủ.
Không có Tết nào, mẹ quên mua quần áo mới cho 4 người con trai. Tôi không bao giờ quên được nỗi uất hận tủi thân chồng chất trong những cái Tết không có quần áo mới.
Nh́n anh trai và các em của tôi xúng xính quần áo mới từ 25-26 Tết mà tôi chưa thấy mẹ nhắc nhở động tĩnh ǵ, ngày nào tôi cũng bồn chồn mong ngóng đến lượt ḿnh sẽ có quần áo mới. Tôi chờ đợi mẹ đi chợ về, chờ đợi tiếng gọi của mẹ "V. ơi, quần áo mới mặc Tết của mày đây".
Tôi cứ thế chờ đợi đến mỏi ṃn. Những cái Tết là những quăng thời gian cay đắng nhất của tôi. Sự chờ đợi và mong mỏi đă làm cho tôi nghẹt thở v́ tủi thân, nước mắt chảy giàn giụa.
Những năm đầu đời tôi thường hay oà khóc và hỏi mẹ: "Mẹ ơi quần áo mới mặc Tết của con đâu". Mẹ tôi ớ người ra rồi trả lời một câu xanh rờn: "À, tao quên rồi. Tại mày là con gái, mua quần áo phải khác nên tao chưa kịp mua”.
Những tổn thương tinh thần từ những phân biệt đối xử của bố mẹ đă khắc vào ḷng tôi những vết thương sâu hoắm. Việc tôi là đứa con duy nhất trong nhà không khi nào có quần áo mới mặc Tết đă đành. Khốn khổ hơn, mẹ tôi luôn khó chịu v́ tôi cắp sách đến trường.
Mẹ tôi có một quán ăn nhỏ trong ngơ nhà, thế nên mẹ luôn muốn tôi bỏ học để ở nhà phụ giúp bà bán quán. Hễ bực ḿnh chuyện ǵ đó bà lại gào lên: "Con V.! Mày học ǵ lắm. Nghỉ học đi ở nhà phụ giúp công việc với tao. Mày con gái học làm ǵ nhiều".
Bắt đầu từ năm lớp 7, lớp 8, mẹ tôi đă ép tôi nghỉ học. Tôi không hiểu sao bà lại ghét tôi, phân biệt đối xử với tôi, không coi trọng con gái, xem con gái là thứ vô tích sự và không xứng đáng để được mặc quần áo mới dịp Tết, không xứng đáng để học lên, tốt nghiệp cấp 3 và thi đại học. Lí do ǵ để bà coi thường con gái đến mức như vậy là câu hỏi dằn vặt tôi trong suốt tuổi ấu thơ đẫm nước mắt.
Tủi nhục nhất là đến kỳ nộp tiền xây dựng trường hay một phần tiền học phí, hay bất kỳ thứ tiền nào đóng góp th́ tôi luôn là đứa con phải chịu khổ nhục khi năn nỉ xin mẹ để nộp.
Trong khi các con trai của mẹ chỉ cần thông báo là mẹ đă cho tiền đầy đủ. Riêng tôi, mỗi lần xin tiền mẹ lại gào lên: "Tao đă bảo rồi, mày nghỉ học đi. Nhà này 4 đứa con trai đi học là đủ rồi. Tao không sức đâu mà nuôi thêm một đứa con gái nữa đi học. Mày là con gái học làm ǵ nhiều. Mày nghỉ học đi".
Tôi thèm khát được đến trường, v́ thế mà phải chịu khổ nhục để được mẹ cho đi học. Ngoài việc học ra tôi phải cáng đáng việc nhà cùng với mẹ như nấu ăn, dọn dẹp nhà cửa, phụ mẹ bán hàng. Phải hết mọi việc nhà tôi mới được ngồi vào bàn học. Đang ngồi học mà mẹ sai việc ǵ th́ phải chạy đi làm thật nhanh nếu không lại ăn chửi và ăn đ̣n.
Lên cấp 3 đang học dở lớp 10, mẹ tôi kiên quyết bắt tôi nghỉ học để ở nhà phụ mẹ nuôi 4 đứa con trai. Tôi ở nhà cặm cụi phụ việc bán quán với mẹ suốt cả thời thiếu nữ.
Quanh năm đầu tắt mặt tối không ngẩng đầu lên được. 4 đứa con trai của mẹ lần lượt lớn lên và trưởng thành trong sự chăm sóc của tôi và mẹ. Anh trai tôi vào bộ đội và công tác trong quân đội. Các em tôi đều học ngành học nghề đi thoát ly cả.
Cuộc sống của mọi người đều ổn định, khá giả. Riêng tôi khó khăn nhất. Do không được học hành đến nơi đến chốn nên tôi ở quê và lấy một người chồng làm thợ xây. Mẹ tôi ngày càng già yếu không đảm đương quán xá được. Tôi thay mẹ làm chủ quán ăn nhỏ trong ngơ gần nhà để c̣n chạy qua chạy lại chăm sóc bố mẹ lúc trái gió trở trời đau ốm.
Mẹ tôi vẫn không hề thay đổi trong cư xử với tôi cho đến khi tôi đă trưởng thành có gia đ́nh có chồng con. Có công lớn việc bé ǵ của bên ngoại mẹ đều gọi tôi về đảm đương dù tôi là con gái xuất giá ṭng phu. C̣n con trai, con dâu của mẹ là khách quư. Nhà có giỗ chạp tôi lăn vào làm đầu tắt mặt tối c̣n con trai con dâu của mẹ từ xa về được mẹ nâng niu đón tiếp quư hóa. Tôi cứ thế như một osin của mẹ tôi, của đại gia đ́nh tôi.
Họp gia đ́nh để quyết bất cứ việc lớn ǵ tôi lần như không được họp. Những lúc cần bàn việc lớn th́ mẹ tuyên bố tôi là con gái đă xuất giá thành người của người ta. C̣n những lúc cần người nấu nướng hầu hạ th́ mẹ gọi tôi về như một ô sin.
Cũng thật kỳ lạ là mẹ rất chiều 4 cô con dâu và tôn trọng họ. Nhưng riêng tôi mẹ vẫn cư xử bất b́nh đẳng, sẵn sàng chửi rủa trước mặt các người con khác của mẹ.
Nhưng thật kỳ lạ, cả anh trai và 3 người em trai của tôi cũng y như mẹ rất coi thường tôi, coi tôi như đứa con thấp bé, hèn kém nhất nhà. Bố tôi th́ đặc biệt nghe mẹ tôi, từ ngày trẻ ông đă chẳng bao giờ bênh vực tôi những khi mẹ tôi bạo hành tinh thần.
Giờ về già bố tôi lại càng thờ ơ không để ư coi như chuyện của người khác. C̣n 4 gia đ́nh người con trai của mẹ, là anh và em của tôi cũng mặc định theo cách ứng xử của mẹ không coi tôi ra ǵ.
Bố tôi bị ốm nặng rồi mất. Ba tháng trời tôi nghỉ bán quán để chăm bố trong bệnh viện và lo cho mẹ già ở nhà. Bốn gia đ́nh con trai của mẹ trong suốt thời gian 3 tháng bố nằm viện cũng chỉ tranh thủ ghé qua một vài tiếng, gửi một ít tiền để thuốc thang cho bố rồi vội vă đi. Mọi sự chăm sóc cơm nước cho bố ở viện và mẹ ở nhà đều một ḿnh tôi lo liệu.
Bố ốm nặng cũng trên tay tôi chăm sóc. Rồi bố qua đời cũng trên tay tôi. Ngày đưa tang bố xong, mẹ tôi họp gia đ́nh các con lại và công bố bản di chúc. Mẹ cũng không gọi tôi về họp gia đ́nh.
Mẹ nói tôi là con gái đă đi lấy chồng, coi như người ngoại tộc. Và cay đắng thay, căn nhà phố bố mẹ tôi đang sở hữu trên mảnh đất rộng 500 mét vuông bố mẹ tôi di chúc chia cho anh cả 1/2 để làm nơi thờ tự bố mẹ.
Phần c̣n lại chia đều cho 3 đứa con trai. Bố mẹ tôi không để lại một ḍng chữ nào trong di chúc mà có nhắc đến tôi hay dành cho tôi lấy một mét đất nào.
Tôi đứng ngoài nghe lỏm mà uất hận nước mắt chảy dài. Khi mẹ công bố di chúc xong, quá uất hận tôi đă chạy vào nhà và lần đầu tiên trong cuộc đời đă ngoài tuổi tri thiên mệnh của tôi, những oan ức dồn nén đau khổ chỉ chực trào ra hết nhưng cuối cùng lại khiến cho tôi câm lặng run rẩy không thể dễ dàng để cất nên lời.
Tôi vừa khóc, vừa nói được mấy lời: "Mẹ! Trước bàn thờ tang của bố, con hỏi mẹ con là ǵ của bố mẹ? Con có phải là con ruột của bố mẹ không? Con có phải là em, là chị ruột của 4 đứa con trai của mẹ không? Tại sao lại đối xử với con bất công đến như thế. Con đă phải bỏ học cùng mẹ làm lụng nuôi các em nên người. Các em đi thoát ly xa, con ở nhà chăm sóc phụng dưỡng bố mẹ. Sao bố mẹ lại nỡ đối xử với con như vậy được chứ".
Nói được chừng ấy, tôi nghẹn lời, nước mắt trào ra. Tôi ào chạy ra khỏi căn nhà chưa từng có chỗ cho tôi. Tôi chạy khỏi đám người mang tiếng là mẫu tử, mẹ con, anh chị em trong gia đ́nh tôi. Tôi đă chạy ra khỏi đó trong nước mắt tủi nhục... Tôi quyết tâm sẽ không bao giờ c̣n quay trở lại căn nhà đó nữa. Coi như tôi chưa từng có một gia đ́nh. Coi như tôi đă trả hết những nợ nần mà có khi kiếp trước tôi từng nợ bố mẹ tôi, các anh và em tôi.
VietBF@sưu tập