Không nên hờn trách con để tuổi già của ḿnh vất vả, mà nên tự trách ḿnh đă sinh con với tâm thế sau này già có người phụng dưỡng.
* Bài viết thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả
Mấy năm nay, nghệ sĩ Duy Phương thường than thở với giới truyền thông về cuộc sống chật vật của ḿnh, nợ nần chồng chất, phải đi thuê nhà, chạy ăn từng bữa. Gần đây, ông lại gây ồn ào v́ quay clip cảnh cuộc sống thường nhật và tố con trai không phụng dưỡng, thấy cha khổ mà không cho tiền.
Thực hư chuyện nội bộ của gia đ́nh nghệ sĩ Duy Phương thế nào, chỉ cha con ông biết với nhau. Nhưng có một câu chuyện mà chúng ta cần suy nghĩ nghiêm túc: Con cái có nhất định phải có trách nhiệm phụng dưỡng, lo lắng cho tuổi già của cha mẹ không?
Đừng sinh con để về già có người phụng dưỡng
Trong văn hóa Á Đông mà chúng ta đều quen thuộc, người ta quan niệm rằng, cha mẹ đă hy sinh cả cuộc đời để chăm lo, d́u dắt con cái, nên đến lúc bậc sinh thành già yếu, con cái phải có trách nhiệm trông nom, phụng dưỡng đến khi họ nhắm mắt xuôi tay.
Thế nên, nh́n vào câu chuyện của nghệ sĩ Duy Phương, rất dễ để chỉ trích rằng con ông, đặc biệt là con trai ông… bất hiếu. Nhưng chúng ta quên một điều, nghệ sĩ đă vướng vào góc nh́n giống rất nhiều cha mẹ Á Đông khác, đặt quá nhiều kỳ vọng và gánh nặng lên vai con cái ḿnh.
Họ (phần nào đó), coi con cái là một khoản đầu tư dài hạn. Tức là, v́ không muốn ḿnh sẽ trở thành người già cơ nhỡ, không ai ngó ngàng, họ khoác vào con trách nhiệm phải nuôi ḿnh trong tương lai.

Câu chuyện nghệ sĩ Duy Phương tố con trai bỏ mặc ḿnh khiến chúng ta phải suy nghĩ nghiêm túc về "nghĩa vụ" làm con.
V́ là khoản đầu tư, nên họ sẽ muốn "bỏ vốn" thật nhiều, dồn hết tất cả những ǵ tốt đẹp nhất cho con từ khi c̣n bé bỏng đến lúc trưởng thành, rồi tự ôm vào ḿnh trách nhiệm cả đến khi chúng đă có gia đ́nh riêng, con cái. V́ con cái được coi như của để dành của cha mẹ, nên phần "sinh lăi" là được chúng chăm sóc, chu cấp và cả… nghe lời khi ḿnh già.
Nhưng không phải người con nào cũng thấy điều đó có lư. Tôi chỉ thấy sự toan tính đó là ích kỷ, là thực dụng nhiều hơn là thương yêu. Nếu bố mẹ cho ta học hành tử tế, để sau này ta kiếm tiền nuôi lại họ, chúng ta là "quỹ dưỡng già" chứ đâu phải t́nh yêu? Nếu bố mẹ nổi giận, chỉ trích con cái v́ con không thành đạt như họ muốn, v́ "tốn tiền chúng tao nuôi bao năm mà không được tích sự ǵ", đó là họ thất vọng v́ một cuộc đầu tư thất bại chứ đâu phải thương con?
Tôi cũng không muốn bố mẹ ḿnh trông nom các cháu nội ngoại chỉ để "mua chuộc" chúng tôi sau này không bỏ rơi họ. Tôi muốn được tự quyết định sẽ dùng tiền lương để mua cho ḿnh một chai nước hoa hay tự nguyện tặng cho bố mẹ tiêu vặt, thay v́ phải "ốp nộp" cho họ theo trách nhiệm.
Tôi từ chối việc trở thành khoản đầu tư dài hạn. Tôi không muốn ḿnh phải khoác gánh nặng "báo hiếu", chăm sóc bố mẹ già yếu chỉ v́ họ đă sinh ra tôi, đă chu cấp cho tôi trong quá khứ. Cha mẹ phải có trách nhiệm nuôi dạy con đến tuổi trưởng thành, đó là điều đương nhiên. Chúng ta đâu có tự ư bước vào cuộc đời bố mẹ ḿnh, họ "mời" ta đến đấy chứ.
Đời cua cua máy, đời cáy cáy đào, bố mẹ hăy tự lo cho tuổi già của ḿnh
Các cụ cứ ví con "của mẹ th́ ngon, của con th́ đắng" để chỉ trích những người con không chu cấp, chăm sóc cha mẹ, và cho rằng đó là sự vô ơn. Nhưng có một sự thật là, việc phụng dưỡng cha mẹ từ bữa ăn đến giấc ngủ như cha mẹ đă từng làm khi ta c̣n bé không phải là một điều dễ dàng ǵ.
Thời nay, không phải ai cũng có một công việc nhàn hạ để trưa chiều hai bữa kịp cơm nước cho bố mẹ ḿnh, săn sóc ông bà khi đau ốm mà vẫn phải chu toàn gia đ́nh riêng. Đó là c̣n chưa kể những va chạm nhỏ nhặt có thể tạo thành rạn nứt, khi bố mẹ khăng khăng làm con th́ phải báo đáp ơn dưỡng dục.
Tôi nghĩ, các bậc cha mẹ hăy dũng cảm từ bỏ việc coi con cái là một kênh đầu tư cho tuổi già của ḿnh, để sống theo phong cách "đời cua cua máy, đời cáy cáy đào". Đó không phải là vô cảm, vô trách nhiệm, mà là thay v́ đầu tư vào cuộc đời con để sau đó bị coi là gánh nặng, hăy tự tích lũy tiền bạc để dự trù cho cuộc sống tuổi già của ḿnh ít phụ thuộc vào con nhất có thể.
Đương nhiên, muốn thế th́ cha mẹ cũng cần "phũ" một chút, thay v́ dồn hết gia sản cho con, lo lắng từ việc kết hôn, mua xe, xây nhà… th́ hăy kệ cho con bươn chải, tự chịu trách nhiệm với đời ḿnh. Chớ ôm rơm nặng bụng, rồi đến khi kiệt quệ kinh tế lại thầm hờn trách con; c̣n bản thân nó cũng chẳng vui vẻ ǵ, v́ trước mắt là gánh nặng "trả nợ".
Cung phụng mọi nhẽ cho con, có khi c̣n hại con thêm. Nếu chúng ta nghiễm nhiên nghĩ rằng con phải nuôi ḿnh khi già, chúng cũng sẽ đương nhiên coi việc hy sinh của ta là nghĩa vụ.
Tôi tin rằng, việc yêu kính cha mẹ là t́nh cảm đến từ trái tim của con cái, chứ không phải từ trách nhiệm, nên đừng lo không có ràng buộc th́ không có t́nh cảm. T́nh cảm phải được xây dựng từ hai phía.
Cha mẹ sinh con ra, chăm bẵm, yêu thương, dạy dỗ con tới nơi tới chốn th́ tự khắc trong tim nó sẽ phát sinh t́nh cảm yêu thương. C̣n nuôi con trong tâm thế "ghi nợ" để "hưởng lăi" khi về già, chúng sẽ đối xử với ta như chủ nợ, không hơn. T́nh cảm là hoa hồng, sự vô ơn là cỏ dại, ta tạo điều kiện cho cái ǵ phát triển, cái đó sẽ lớn lên.
Tôi, thực ḷng không mong đến ngày con nuôi ḿnh. Thừa nhận một viễn cảnh như thế, tức là thừa nhận sự vô dụng của ḿnh. Đặt "mục tiêu" được con phụng dưỡng, tức là ỷ lại vào thế hệ sau, tự coi ḿnh là gánh nặng rồi!
Tôi chỉ mong con ḿnh lớn lên b́nh an, hữu ích, được tạo điều kiện để phát triển bản thân. Tôi chỉ cần con ḿnh báo hiếu bằng cách sống hạnh phúc, lương thiện. Nếu có con, chúng sẽ tự nuôi dạy, yêu thương các cháu tôi đúng cách và độc lập, thế là đủ. V́ cuộc đời là thế, nước chảy xuôi ḍng xuống hạ lưu, chứ có trôi ngược về thượng nguồn bao giờ...
VietBF @ Sưu tầm