Tôi năm mươi ba tuổi. Tuổi không c̣n trẻ nhưng chưa phải tuổi chết.Tháng 11, trời lạnh. Gió rít từng cơn. Bác sỹ thâm niên 20 năm đưa tôi kết quả sinh thiết: K phổi. Choáng váng, chân tay bủn rủn, tôi vội nắm chặt thành ghế. Tôi mặc ba lớp áo. Mồ hôi rịn ướt rin rít. Tim gơ trống th́nh th́nh. Niềm hy vọng bé nhỏ tan biến. Nghi ngờ đă thành sự thật. Hôm trước bác sỹ thâm niên 10 năm, siêu âm thấy phổi tôi có u. Không ở ngành y nhưng 90% người biết u trong lục phủ ngũ tạng là dấu hiệu trọng bệnh. 90% là bệnh K. 90% người mắc bệnh này coi như lănh án tử h́nh. Vợ nghe tin ̣a khóc. Áo đỏ, váy đen tất tả chạy đến ôm chầm tôi. Tôi nằm thượt trên giường, trừng mắt: Đă chết đâu mà khóc. Vợ càng khóc to hơn. Hàng xóm đến thăm, bạn bè vào hỏi, đứng ngồi chật nhà. Người không thân cũng chau mày ủ dột.
Bên bờ sinh tử - Truyện ngắn Thu Loan
Từ hôm đó, khối u trong phổi trở thành chủ đề chính trong các buổi nói chuyện quanh bàn trà, quán cà phê, ăn sáng, bàn nhậu. Tôi nhớ Thi cũng bị K. Từ lúc biết bệnh, chưa đầy mười ngày, Thi sút bảy ki lô gam, da nhợt nhạt, tóc bạc quá nửa. Gặp ai Thi cũng nhăn nhó, khó chịu, trả lời cộc lốc: u lành rồi lảng sang chuyện khác. Thi tránh gặp người quen, không bi da, uống bia, cà phê, ngồi ven đường trà lá nói cười tếu táo, dành thời gian t́m thầy thuốc nam, thuốc bắc, t́m sừng tê giác, cao hổ, mỡ trăn… Thấy Thi vài ba lần vào Trung tâm ung bướu truyền thuốc, tôi nghi ngờ. Mày bị K thật? Tôi là bạn thân mà Thi lắc đầu nguây nguẩy, phẩy tay bảo truyền thêm vài thứ thuốc cho hạ men gan, K ǵ mà K. Sau này Thi mất quá nhanh, mọi người mới biết đúng là Thi bị ung thư giai đoạn cuối. Thi giấu nhẹm, không thích nhắc tới bạo bệnh. Đấy cũng là một cách. Minh trái lại, đi đâu cũng nói oang oang: tớ bị K. Năm, sáu tháng nữa tớ ngoẻo. Ai nợ nần ǵ tớ th́ trả mau đi, không ân hận. Tớ nợ ǵ ai, th́ nhắc mau đi, không ân hận gấp đôi. Đi đâu Minh cũng cười hơn hớn. Trời cho tớ chơi được bao nhiêu năm tớ cám ơn trời bấy nhiêu. Cái chết của tớ được báo trước, hạnh phúc hơn những thằng bị đột tử, bị tai nạn chết không kịp trăng trối, nh́n mặt người thân. Minh gom tiền làm một chuyến xuyên Việt, đi chơi khắp nơi. Mấy tháng sau Minh từ giă cơi đời giữa tiếng nhạc du dương, cuốn sách đọc dở gấp để đầu giường. Đấy cũng là một cách. Người giàu th́ đến Mỹ, Singapo … hy vọng những đất nước này có kinh nghiệm, phương tiện hiện đại hơn trong việc điều trị ung thư. Sự sống kéo dài thêm vài tháng, đôi ba năm hoặc xác định của cải đổ sông đổ biển. Đấy cũng là một cách. Tôi không có nhiều tiền mua từng tháng năm sống. Nhưng cũng giống mọi người, nghĩ quỹ thời gian trên đời chỉ c̣n ngắn ngủi, tôi rùng ḿnh thảng thốt. Tôi không c̣n nấn ná trên giường nửa thức nửa ngủ nằm nghe chương tŕnh Chào buổi sáng, không đánh răng, rửa mặt, mặc áo quần, ra khỏi nhà, bắt đầu một ngày mới, không c̣n ôm thằng cháu nội bé bỏng nghe nó nói bi bô, không nói cười cùng đồng nghiệp bàn tán chuyện trên trời dưới đất. Nhiều thứ sẽ không c̣n nữa khi cuộc sống dừng lại. Lúc sắp chết ta mới thấy yêu tha thiết sự sống. Tuổi năm mươi ba không c̣n trẻ nhưng chưa phải tuổi chết. Thời nay tuổi thọ bảy mươi, tám mươi là b́nh thường. Giờ mới thấm thía khổ mấy cũng được, miễn là c̣n hít thở khí trời, đi lại, vui buồn. Tôi nghĩ đến những người tự tử. Họ dại khờ lấy thân xác minh chứng cho điều ǵ đó. Nếu họ ở tâm trạng tôi lúc này, biết bản chất của sinh vật nào cũng ham sống th́ có buồn đau, khổ sở đến mấy, có cho núi kim cương, đảo vàng bạc cũng không ai hủy hoại sự sống của ḿnh.
Bị bệnh mới thấm thía sức khỏe là mối lo lớn nhất. Đau ốm tiêu tốn tiền của nhiều nhất. Tôi vừa nhập viện, vợ biếu ngay ông trưởng khoa phong b́ nặng, bác sỹ chữa bệnh phong b́ nhẹ. Y tá, hộ lư cũng tờ xanh, tờ đỏ nho nhỏ để họ không gửi sự khó chịu vào mũi tiêm, chịu khó thay ra trải giường hàng ngày, lau sạch vết ố trên nền nhà, không cau có, nhăn nhó trước một vài sơ xuất nho nhỏ hay chẳng có sơ suất ǵ. Mỗi lần xin bác sỹ kê đơn cho loại thuốc tốt chỉ để dành người thân, trường hợp đặc biệt hoặc ngoài danh mục bảo hiểm lại thêm phong b́. Tôi bảo:“Các bà làm hư ngành y tế. Để xem bác sỹ nào dám để bệnh nhân không đáng chết phải chết không?”. Vợ giăy nảy: “ Đồng tiền đi trước là đồng tiền khôn. Thời nay lương tâm không bằng lương tháng. Lỡ chậm trễ thành thân tàn ma dại thiệt ḿnh chứ ai ”. Đúng là các nội tướng! Muốn hạnh phúc gia đ́nh lâu dài phải nghe lời, chấp hành sự điều khiển của họ. Tôi khác mấy người bạn, thi thoảng vẫn nổi tính ngang bướng. Chẳng hạn việc quyết chí làm giàu. Tôi từng dấn thân vào kinh doanh, ngập ch́m trong tính toán đầu tư, lời lăi, lo nghĩ đêm ngày các khoản vốn vay, vốn đọng, vốn luân chuyển. Tới tấp ngành nọ ngành kia kiểm tra. Đầy đủ, đúng tiêu chuẩn, thủ tục vẫn c̣n sai sót. Một người bạn rỉ tai gợi ư: nhậu, karaôkê ôm, bỏ phong b́... thiếu ǵ cách giúp ḿnh lách luật. Cứ thẳng tưng thể này làm sao có lời. Khổ nỗi tôi uống bia rượu không được, em út không quen, hay tiếc thời gian vô bổ. Chưa kể các phương án cạnh tranh đôi khi chứa đựng sự lạnh lùng, hiểm ác. Lúc công việc ổn định tôi hào hứng, vui tươi. Lúc thua lỗ, ḷng tôi nặng trĩu lo buồn, không sao cười được. Th́ ra không phải thấy ai làm việc ǵ ḿnh cũng nhào theo. C̣n phải xét xem ḿnh có hợp hay không. Tôi chào thua, chuyển qua kiếm việc làm thêm. Tranh thủ tất cả khoảng thời gian rảnh. Áp lực công việc đè nặng. Ôi! Giá tôi có ba đầu, sáu tay…! Mở mắt thấy việc xếp hàng trước cửa. Nhắm mắt thấy việc ùn ùn thành đống. Lại phân bổ lịch tŕnh, tính toán sắp xếp công việc sao cho hợp lư. Chăm chỉ chưa đủ phải rèn luyện cơ bắp, trí năo nhanh lên, nhanh hơn nữa, đạt tốc độ chuẩn xác, rút ngắn thời gian sao cho bánh xe dừng trước cổng cơ quan chậm nhất 7giờ, về nhà chậm nhất 5giờ. Việc làm thêm chậm nhất một tiếng mười lăm phút phải xong. Càng ngày tôi càng tụt lại như người chạy bộ đuối sức trên con đường kiếm tiền. Tuổi trẻ, thời gian, sức khỏe trôi tuồn tuột. Vợ bảo cố thêm chút nữa, tích lũy ít của cải để dành cho con và pḥng khi đau ốm. Tôi suy tính: ít là bao nhiêu? Trăm triệu hay miếng đất hay xe con? Định lượng nhiều ít do ḿnh. Con cái ư? Rồi nó cũng có cuộc đời riêng. Ḿnh lo nó học hành đến nơi đến chốn, biết kính trên nhường dưới là măn nguyện rồi. Ốm đau ư? Có nhiều tiền của có thể chữa chạy sống thêm được vài năm.Trả giá cho vài năm đó để phải lao lực dài dài th́ tôi chọn số kiếp trời định. C̣n dành thời gian đọc sách, nghe nhạc, ḥa ḿnh với cỏ cây trời đất. Cảm thấy không phải chạy ăn từng bữa, không phải mượn từng đồng đóng học phí cho con, tôi tạm biệt việc làm thêm mặc vợ tiếc nuối, kèo nhèo.
Vợ bảo: Em treo biển bán nhà lấy tiền xạ trị. Tôi gạt phắt. Không bán mua ǵ hết. Nhà dành cho con có chỗ chui ra chui vào. Cứ nghĩ xem, làm công chức nhà nước thường thường hay làm thuê, giỏi tiết kiệm lắm cũng chỉ đủ ăn. Làm sao dư được vài chục triệu, nói chi đến hàng trăm triệu mua đất, cất nhà? Tôi có được cuộc sống mà con tôi không có nhà ở, suốt đời sống nhà trọ th́ tôi chọn cái chết. Ḷng tôi bỗng cuộn lên nỗi nhớ thương mẹ. Tôi nhớ lần đầu thấy vợ tôi, mẹ đă phản đối dữ dội. Mẹ chồng không ưa nàng dâu, nàng dâu căm ghét mẹ chồng. Mẹ đưa tối hậu thư: có con dâu th́ không có mẹ. Nếu lúc đó tôi thấm thía ḷng mẹ yêu con như tôi lúc này chắc tôi không ngang bướng đến mức vẫn khăng khăng chọn vợ. Tôi sẽ t́m mọi cách thuyết phục, xoa dịu. Ít ra mẹ cũng hiểu tôi đau khổ vô cùng nếu mẹ không vui. Ít ra mối bất ḥa không sâu sắc đến mức vậy. Giá như mẹ c̣n sống đến giờ!
Vợ mếu máo: Chết là hết. Ông coi của hơn mạng sống à? Không lẽ tôi gào lên vợ mới hiểu tôi đang tê tái cơi ḷng, đang mệt mỏi vô cùng v́ cuộc sống của ḿnh chỉ c̣n tính từng tháng từng ngày hay sao. Tôi đă vui sống, quên ḿnh đến lúc phải chết hoặc chưa đến tuổi để lo nghĩ về cái chết. Lúc nghe bác sỹ kết luận, tôi bất ngờ hiểu ra rằng cái chết có thể đến bất cứ lúc nào, dường như thế giới bên kia đă gióng hồi chuông gọi tên ai th́ người đó phải chịu. Tôi đă thức trắng nhiều đêm, thử gồng lên chống chọi, làm hết sức ḿnh trước lúc đặt chân vào cơi vĩnh hằng nhưng tôi biết đấu tranh vô ích. Bao người mắc căn bệnh này đă ra đi trước mắt tôi. Căn pḥng tôi nằm có mười hai người bệnh. Hôm kia, ba người chọn ngày lành tháng tốt xin về để được chết ở nhà. Hôm qua, hộ lư tiếp tục cuộn hai chiếc ra trải giường, c̣n lại tấm nệm bọc xi nâu lạnh lẽo. Tôi đă tập cho từ chết vang lên trong đầu mọi nơi mọi lúc nhưng lần nào tôi cũng chỉ h́nh dung được nửa chừng, đầu óc tê điếng, người trống rỗng, không dám, không thể nghĩ tiếp.
Vợ nhắc lại. Chết là hết. Ông coi của hơn mạng sống à? Vợ nói thế chứ nói nữa cũng chẳng kích được tôi. Tôi là người thế nào, vợ con, anh em bạn bè đều biết. Những năm khó khăn, gia đ́nh tôi ở nhà lợp 20 tấm tôn, vách ván mục phần dưới. Kiễng chân với tay là chạm xà nhà. Mùa mưa, mái dột, nước chảy tong tong. Khoai, ḿ nhiều hơn cơm. Thức ăn là rau, rau và rau xanh lè. Nhà có khách, vợ mượn hàng xóm ba quả trứng. Tôi thế đồng hồ - tài sản giá trị nhất lấy tiền đăi bạn, ḷng không chút lăn tăn. Khách đi rồi, tôi quét vôi, phụ hồ, coi xe… trả tiền nhậu mà hỉ hả cười vang. Tôi nhớ dạo mang con đi mổ tim. Viện tim đông nghịt người từ các tỉnh đổ về. Xung quanh toàn gương mặt lo âu, nhợt nhạt. Lúc ở nhà, tôi vẫn nghĩ số phận ḿnh hẩm hiu. Nhà nghèo, con c̣n bị bệnh nặng... Vất vả, cùng cực. Bao nhiêu tiền của làm được dốc vào chữa trị cho con. Đến đây, tôi bỗng thấy nỗi khổ của ḿnh chưa là ǵ. Tôi được an ủi: có nhiều người giống ḿnh, c̣n nhiều người khổ hơn ḿnh. Ngồi cạnh tôi là hai vợ chồng bế một đứa trẻ tím tái như gà bị cắt tiết. Các đầu ngón tay, ngón chân sưng ṃng mọng. Chị vợ kể: “cháu phải mổ 4 lần mới hoàn tất. Đây là lần hai. Nhà tôi bán hết nhà cửa ruộng vườn. Vợ chồng tôi ở trọ, làm thuê. Được đồng nào bỏ ống cho đủ tiền lại đưa con đi mổ tiếp”. “Cháu có hết bệnh không?” “ Có thể cháu sống được 22 tuổi.’ May tôi không buột miệng nói vậy chữa làm ǵ.
Giờ đây tôi nói với vợ: chữa làm ǵ. Số tiền dự định dành chữa bệnh sẽ hữu ích hơn nhiều với người sống. Có thể v́ quá thương mà con người chỉ chú trọng tới người sắp chết. Tôi từng chứng kiến nhiều cảnh thương tâm. Người thân mất để lại món nợ kếch xù, gia đ́nh lâm vào cảnh túng thiếu, nợ nần. Lại có người quá coi trọng phía sau cái chết. Lúc cha mẹ sống chẳng mấy trông nom, ngó ngàng. Lúc chết thi nhau làm giỗ thật to, khách mời thật nhiều. Nhà nọ ngó nhà kia xem đám giỗ mấy mâm, mâm có mấy món. Ḷng hiếu thảo đấy. Mẹ tôi dặn: giỗ mẹ chỉ cần trưng nhiều hoa. Mẹ chỉ thích hoa. Heo quay, gà hấp, gị chả... người chết ăn được đâu mà mua cho nhiều, làm cho nhiều, khổ người sống. Có khi c̣ng lưng cả năm làm trả nợ.
Vợ tôi bảo: c̣n nước c̣n tát. Vợ nói như thánh nói. Nhưng tôi có phương châm riêng. Nếu hữu ích tốn tiền trăm, tiền triệu, hàng trăm triệu tôi sẵn sàng đánh đổi. Nếu không hữu ích tiền ngàn tôi cũng tiếc. Cô bán hàng bảo anh lấy bộ quần áo này đi, rẻ như rau, shop em xả hàng nghỉ bán luôn. Tôi không lấy dù giá chưa bằng chầu cà phê. Đơn giản v́ tôi không thể mặc màu này, mua về thêm chật nhà, ích ǵ.Tôi hỏi bác sỹ khả năng khỏi bệnh của con tôi ở mức độ nào. “Nếu được phẫu thuật, cháu sẽ khỏe như người b́nh thường”. Tôi liền bán sạch mọi đồ vật giá trị, thế chấp luôn nhà cho ngân hàng vay tiền chữa bệnh cho con. Sức khỏe con tôi là số một. Nhưng ung thư là loại bệnh hiểm nghèo, thời điểm này chưa thể chữa được. Cớ ǵ phải tiêu hao thành quả lao động của bao năm tháng cho một khoảng thời gian sống ngắn ngủi? Tôi sợ chết quá ư? Vợ tôi rầu rầu: Dù anh không muốn, ít nhiều cũng phải chữa. Nếu không thiên hạ cười chê em tiếc của làm sao sống được? Tưởng ǵ! Thiên hạ có cho ḿnh ăn no không, mặc ấm không, cảm giác vui mừng hạnh phúc không mà phải lệ thuộc thiên hạ? Tự ḿnh định đoạt đời ḿnh. Biết tôi giở tính ngang bướng, vợ chép miệng, thở dài.
B́nh thường tôi nghe nội tướng, để mặc nội tướng quyết định. Nhưng những việc lớn trong đời nội tướng phải nghe tôi.
*
Vừa thấy bóng dáng quen thuộc trước cửa pḥng, tim tôi đập rộn. Nàng! Ba trăm sáu mươi lăm ngày nhân 12 năm lẻ vài tháng, mỗi khi nàng xuất hiện, tôi vẫn c̣n nguyên cảm giác mừng vui, rạo rực như lần đầu tôi ôm siết nàng. Tôi vụng về, nàng luống cuống. Nụ hôn đường đột nhưng là kết quả của bao ngày nhớ thương dồn nén.Tôi không chọn người phụ nữ chủ biệt thự năm tầng trên phố chính, xe con đời mới tiền tỷ, nhẫn đeo đầy ngón tay múp míp. Cô ta bảo: yêu em, anh giă từ luôn nghề bán cháo phổi đi. Lương anh cả tháng không bằng em làm hai ngày. Ch́a khóa nhà đây, anh muốn đến lúc nào th́ đến. Ch́a khóa ô tô đây, anh muốn lấy đi đâu th́ đi. Tôi cũng không chọn cô gái mắt nai, hút vào tôi như nam châm. Bắt gặp tôi nh́n, cô đỏ mặt, cười bẽn lẽn. Tôi biết cô chẳng quan tâm ǵ đến bài giảng mà chỉ đơn giản muốn bộc lộ cho tôi biết niềm si mê của cô, tôi là thần tượng của cô. Nàng cũng không chọn người đàn ông mong ước đưa nàng đi nghỉ mát Tuần Châu, Mũi Né, Vũng Tàu, cho nàng chục triệu tiêu vặt như đưa tiền chợ, tặng nàng những món đồ trang sức mà tất cả ai biết giá cũng phải tṛn môi, trợn mắt. Nàng không chọn người đàn ông đầy quyền lực chính trị, có một đội quân tháp tùng đi theo dạ vâng rối rít. Ông ta nói chuyện thao thao t́nh h́nh kinh tế, chính trị, xă hội phương Đông, phương Tây, toàn thế giới nhưng chẳng thể thuộc một câu thơ t́nh, bàn về nhân vật nào đó trong tác phẩm văn học nào đó. Nàng chọn tôi, người chỉ có thể cho nàng những phút giây thư giăn bên quán cà phê, ghé ngang chỗ nàng uống ly trà nóng rồi đi, nói với nhau về mùi hoa sữa thơm phảng phất trong không gian, bâng khuâng nh́n mây giăng sẫm bầu trời chuẩn bị một cơn mưa tới. Nàng chọn tôi, người chỉ có thể dẫn nàng vào nhà nghỉ b́nh dân, không có máy lạnh, nệm Kim - đan nhưng vừa đóng cửa pḥng đă lao vào nhau ngây ngất đê mê. Chắc nhờ ân đức cha mẹ, chúng tôi gặp được nhau, coi nhau như báu vật. Nàng là nơi trú ẩn êm đềm cho tôi thoát khỏi người bố đă bày sẵn sự nghiệp chính trị mà tôi không thích. Gặp tôi, câu đầu tiên ông nhắc anh phải giữ vững lập trường tư tưởng của giai cấp công nhân, câu thứ hai ông nhắc chủ nghĩa tư bản thối nát, lắm mưu mô quỷ quyệt phải nâng cao tinh thần cảnh giác... Có nàng, tôi không phải ở lâu trong nhà, nghe tiếng vợ eo xèo than văn, kể ông kia mới mua thêm lô đất, ông nọ vừa sắm xe Sh hơn trăm triệu. Đàn ông giỏi giang, không những vợ con mà cả ḍng họ được nhờ… Ở bên nàng tôi thấy ḷng ḿnh như cánh diều thảnh thơi. Tôi hoàn toàn được sống tự do theo ư muốn: ăn, chơi, ngủ, nghỉ, làm ǵ tùy thích. Một ngày không nhắn được cho nàng đôi câu tôi như phát điên phát sốt, không thể đọc sách, viết bài. Tỉnh giấc tôi nhớ nàng. Nhắm mắt đi ngủ tôi cũng nhớ nàng.Tôi gặp nàng bao lần trong mơ vẫn chưa thỏa nhớ.
Từ khi tôi bị bệnh, nàng đến thăm liên tục đến mức tôi ái ngại.Tôi bảo nàng phải dành thời gian chăm chút gia đ́nh. Th́ ra bây giờ anh đă biết bảo vệ hạnh phúc gia đ́nh người t́nh của ḿnh rồi đấy. Thật đáng khen. Nhưng bây giờ anh là số một. Cũng như với người ốm t́nh cảm là số một. Nàng tranh thủ mọi cơ hội đến với tôi. Nàng kể cha nàng đă sống cô đơn những năm tháng cuối đời. Nàng cho ông nhiều tiền, tặng ông những món quà giá trị mà quên mất tuổi già chẳng ăn được ǵ nhiều, chẳng mặc được ǵ mấy, chẳng chơi được ǵ nữa, chỉ thèm giây phút có con cháu xung quanh, thèm được hỏi thăm ăn thế nào, ngủ ra sao, có ǵ vui, thèm có người bên cạnh nghe kể chuyện những năm tháng đă qua, những kỷ niệm trong đời. Nhưng thời gian của nàng c̣n dành cho các mối quan hệ, mở rộng giao tiếp để có thêm nhiều hợp đồng làm ăn, cho những buổi dạo shop, lựa chọn các loại áo quần, giày dép, mũ nón, túi xách thời trang, cho các buổi cà phê tán gẫu hay cà kê bên bàn nhậu. Cha nàng bảo: Đuổi theo tiền làm ǵ.Thứ đó không có đích. Ḿnh phải biết điểm dừng. Giàu chưa hẳn là hạnh phúc. Nàng không nghe. Nàng bảo thế hệ con khác thế hệ cha mẹ, cũng như thế hệ cha mẹ khác thế hệ ông bà. Thế hệ nàng làm ǵ c̣n đọc thơ Xuân Diệu, Nguyễn Bính, Chế Lan Viên, làm ǵ c̣n truyền tay nhau những cuốn tiểu thuyết dày cộp, giấy đen, quăn mép, rách cả b́a, làm ǵ c̣n nghe những bài hát lăng mạn hay oai hùng... Thế hệ nàng lao vào kiếm tiền, kiếm tiền bằng mọi cách. Về nhà mệt nhoài, dán mắt vào ti vi, thích thú với những tṛ giải trí rẻ tiền, nhảm nhí, xem phim t́nh yêu tay đôi tay ba Hàn Quốc. Thế hệ nàng hầu như ai cũng khát yêu, ai cũng có khoảng trời riêng ngoài chồng vợ... Tưởng tượng những ngày tháng cha sống trong cô quạnh, bầu bạn với bà giúp việc già nua, nghễnh ngăng, với con chó Nhật trắng xóa như bông... nàng ứa nước mắt ân hận. Nàng quá tự tin vào sự lựa chọn của ḿnh, cho ḿnh là thức thời, hiện đại. Nỗi ân hận v́ cách ứng xử với người cha giờ chuyển sang tôi. Nàng không muốn lặp lại sai lầm với những người thân yêu nữa.
Bây giờ nàng thập tḥ ngoài cửa, kín đáo đảo mắt nh́n quanh. Tôi đă nhắn không có ai, nàng vẫn e ngại. Trước đám đông, tôi và nàng chỉ dám ứng xử với nhau như hai người bạn có chút t́nh quư mến. Nàng bước nhẹ như con mèo gót nhung trườn đến bên tôi, nắm tay tôi hỏi anh có ăn được nhiều không, có ăn thêm sữa, trứng gà, trái cây không, có t́m được sừng tê giác, vảy tê tê không… Nghe đồn những thứ đó ngăn chặn bệnh ung thư rất tốt. Ôi giá em được tự tay chăm sóc anh! Sao em khổ thế này. Anh, người em yêu nhất nhưng chăm sóc ít nhất. Nàng lén chùi nước mắt, đặt vào ḷng tôi một gói vuông vuông. Ǵ đây? T́nh đấy.Tôi mở lớp giấy. Mắt hoa lên. Mấy xấp toàn loại tiền năm trăm ngàn phẳng phiu. Một món tiền tôi chưa bao giờ có. Tôi gói ngay lại, trả nàng.
- Cất ngay!Anh không thể cầm tiền này của em.
- Anh phải xạ trị.
- Bằng tiền em à?
- Của anh hay của em th́ khác ǵ nhau?
- Không bao giờ. Anh biết dù có sống anh cũng không thể làm ra số tiền này trả em.Thà anh chết c̣n hơn sống trong cảm giác nợ nần người anh yêu nhất nhưng lo ít nhất.
- Em có bắt anh trả đâu? Anh là niềm vui, hạnh phúc của em. Tiền này em làm ra, em muốn cho ai th́ cho.
- Anh là đàn ông, sao dựa vào em? Không, anh không thể là một thằng đàn ông nhục, hèn. Anh có lo ǵ được cho em đâu mà c̣n lấy của em? Em tặng anh t́nh cảm.Thế là anh hạnh phúc và biết ơn em suốt đời rồi.
- Em có chăm sóc ǵ được anh đâu. Anh tặng em t́nh cảm. Em hạnh phúc và biết ơn anh suốt đời rồi.
- Thế là đủ. – Tôi đặt gói tiền vào tay nàng - Cầm về ngay! Nếu không anh sẽ bứt dây, vứt thuốc. Anh chết trước mắt em.
Nàng khóc nức lên. Từng giọt nước mắt nàng rỏ xuống tay tôi nóng bỏng. Nàng không biết ba tháng qua có một sự thay đổi ghê gớm, một bước ngoặt to lớn trong đời tôi. Tôi nghe cái chết gọi tên. Tôi thử t́m cách chạy trốn, xa lánh nhưng làm sao t́m được chỗ nấp! Cái chết hiện lên từng phút từng giây, trên tường, giường nằm, chén cơm, ly uống nước, trong tiếng nhạc, tiếng xe, trong sâu thẳm cơi ḷng. Càng phớt lờ, lừa phỉnh, ru ngủ bản chất sự việc tôi càng thấy ḿnh đớn hèn. Trong phút giây bực bội với chính bản thân, tôi liều lĩnh quay lại, đối mặt nó. Lần một tôi run rẩy. Lần hai tôi khiếp sợ. Lần ba tôi bàng hoàng. Lần bốn, lần năm... cảm giác sợ hăi yếu đi rơ rệt. Lần thứ en-nờ th́ cái chết đối với tôi không ǵ hơn là một trạng thái của con người. Tôi coi nó như giấc ngủ say sau một ngày lao động mệt nhọc và ḿnh không bao giờ tỉnh lại nữa. Đấy, chết có ǵ là ghê gớm? Tôi nhớ lại giây phút đặc biệt trong đời: một buổi sáng đứng bên cửa sổ nh́n mây trôi, tôi lại nghĩ về cái chết. Xen giữa nỗi buồn mênh mang, một ư nghĩ chưa rơ rệt ngày càng sáng bừng và dần định h́nh. Cái chết chỉ làm cuộc sống của tôi ngừng lại chứ không ngăn được tôi sống trong kư ức người khác. Phải làm sao cho h́nh ảnh ḿnh trở nên đẹp nhất. Vợ nhớ về tôi ngẩng cao đầu tự hào. Con nhớ về tôi ngập tràn kiêu hănh. Nàng nhớ về tôi ḷng đầy yêu thương. Bạn bè, người thân nhớ về tôi trong niềm cảm mến. Tôi bỗng thấy cái chết chẳng có ǵ đáng sợ. Tôi b́nh thản đối diện nó, sẵn sàng chờ nó đến cầm tay. Ḷng ung dung nhẹ nhơm, không c̣n âu lo, không c̣n vướng bận. Chỉ ao ước lúc nhắm mắt được siết tay nàng để cảm hết sự ấm áp, nh́n mắt nàng đẫm lệ để thấy măi niềm yêu vô tận, như là h́nh ảnh cuối cùng tuyệt đẹp của cuộc sống tôi măi lưu luyến, nhớ thương.
*
Sau mấy tháng điều trị, bác sỹ thâm niên 30 năm bảo tôi lại thử máu, xét nghiệm, sinh thiết…. Tôi b́nh tĩnh đón chờ cái chết, mặt khác vẫn chống chọi nó trong khả năng có thể. Giờ đây, cái chết không c̣n là ác mộng mà chỉ là một dịp để tôi nh́n lại, suy ngẫm nghiêm túc về cuộc đời ḿnh. Tôi đă vươn lên thoát khỏi nỗi nghèo cùng cực dù không đạt mức giàu như mơ ước.Tôi đă sống trong sạch, không làm điều ác, không gây thù chuốc oán. Điều đó mang lại cho tôi sự ung dung, tự tại hôm nay.Tôi chỉ tiếc chưa có nhiều thời gian dành cho việc ḿnh yêu thích. Thế cũng măn nguyện rồi. Bạn ngắm tôi cười.Thế nào, rụng hết lông tóc, lông tay, lông mày c̣n lông ấy có rụng không. Tôi cười ha hả: Rụng tất. Giờ đây, tôi nói về bệnh K, về cái chết của chính tôi như cơm ăn, nước uống hàng ngày. Có lúc tôi thầm mong cái chết mau đến, ḿnh như làn mây kia rong ruổi khắp trời. Có lúc tôi tưởng tượng ḿnh nằm trong quan tài đóng đinh kín mít, phủ khăn ren trắng, kết hoa huệ trắng, nến thắp giăng giăng. Mọi người đứng trước ảnh tôi, kính cẩn nghiêng ḿnh tưởng nhớ. Có lúc tôi muốn giang rộng ṿng tay ôm trọn mặt đất bao la, hóa thân vào vũ trụ mênh mông nơi thác nước tuôn chảy, ánh sáng chói ḷa, tiếng chim lảnh lót mà hét vang: “Cuộc sống ơi, ta yêu người lắm lắm”. Quả thật lúc này tôi yêu hơn bầu trời, bóng cây, âm thanh đường phố ầm ́, tiếng người lao xao, cả làn gió, cơn mưa... báo hiệu thời tiết sắp chuyển mùa. Cuộc sống vẫn chảy trôi đều đều như trước khi tôi sinh ra đă thế, sau khi tôi mất đi cũng vậy. Hàng ngày, vợ vẫn dấm dúi cho các y tá, hộ lư mấy tờ xanh, tờ đỏ nho nhỏ để họ không gửi sự khó chịu vào mũi tiêm, chịu khó thay ra trải giường, lau sạch vết ố trên nền nhà, không cau có, nhăn nhó trước một vài sơ suất nho nhỏ hay chẳng có sơ suất ǵ. Mỗi lần xin bác sỹ kê cho loại thuốc tốt chỉ để dành người thân, trường hợp đặc biệt hoặc ngoài danh mục bảo hiểm… vợ lại kính cẩn gửi phong b́.
Một buổi sáng, bác sỹ thâm niên 30 năm đến giường tôi, có sáu blu trắng theo sau với sáu mặt cười rạng rỡ. Bác sỹ ch́a tay bắt tay tôi:
- Chúc mừng anh.
- Chúc mừng?
- Chúc mừng anh. Chúng tôi đă xác định lại. Anh bị lao hạch chứ không phải K. Chỉ cần anh thực hiện nghiêm phác đồ điều trị, sau 9 tháng bệnh lao sẽ khỏi hoàn toàn.
- Vậy là tôi sẽ sống?
- Chắc chắn. Xin lấy tính mạng tôi bảo đảm. Anh mở tiệc ăn mừng đi.
Người bỗng dưng lạnh toát, bềnh bồng. Tôi phải vịn tay vào thành ghế. Tôi đang ở cơi trần hay tiên? Mơ hay tỉnh? Mọi thứ xung quanh chao đảo, chập chờn. Người quen người lạ ùa đến chia vui. Vợ khóc hu hu mà miệng ngoác ra cười. Sau này vợ kể: Lẽ ra cha em c̣n sống được lâu hơn nữa. Ổng bị lao mà chẩn đoán nhầm apxe phổi. Mấy tháng trời bệnh không giảm. Mẹ em băn khoăn, con cái nghi ngờ, bác sỹ gắt: “Không tin bệnh viện th́ mang bệnh nhân về ”. Khi phát hiện ra lao th́ ông đă sức tàn lực kiệt. Bác sỹ dốt, bệnh nhân bị vạ lây. Nhưng dốt mà c̣n sỹ th́ thật là tai họa. Mạng người khác ǵ vật thí nghiệm! Thế nên lần này em phải tác động bằng đủ cách: quen biết, t́nh cảm, lót tay để được chẩn đoán lại. Ôi, vợ hiền! Nàng như mẹ, như chị, như em gái. Ḷng tốt của vợ tôi muôn đời mang ơn, ghi tạc. Vợ bỗng hăng lên: “Em phải kiện. Chẩn đoán sai làm gia đ́nh hao tốn bao nhiêu của cải. Cơ thể anh c̣n da bọc xương, ai chịu? Cho thành dân đen hết mới biết thông cảm nỗi khổ của người nghèo mắc bệnh. Lại c̣n vênh mặt, hống hách, quá là sếp người ta”. Tôi can: “Thôi, thôi… Ḿnh từ cơi chết trở về, ḷng nên rộng mở, chấp chi chuyện nhầm lẫn”.
Người người kéo đến thăm đứng ngồi chật nhà. Vợ tôi thay trà rót nước mỏi tay. Nàng cũng ḥa trong đám bạn mừng, vui trào nước mắt. Tôi không nh́n nàng nhưng biết hết từng động tác nàng đưa tay len lén chấm chấm mắt, nghiêng nghiêng đầu chăm chú nghe những câu hỏi tíu tít, cười mủm mỉm như cùng ḥa theo từng lời đùa cợt. Một người thay mặt cả nhóm đến trao cho tôi bó hoa tươi thắm:
- Chúc mừng cậu từ cơi chết trở về.
- Đúng là từ cơi chết trở về. Ḿnh thật sung sướng và hạnh phúc được mọi người đến chia vui. Thật không biết phải làm ǵ để cảm ơn sự quan tâm và yêu mến của mọi người.
- Đời c̣n dài. Tha hồ làm.
- Thần chết bắt trượt cậu rồi. Nó quê một cục, c̣n lâu mới dám quay lại. Cậu phải sống ít nhất trăm tuổi.
Một tay tôi ôm hoa, một tay tôi ôm từng người. Nàng cũng đến ôm tôi. Qua làn áo mỏng, tôi cảm thấy bầu vú nàng căng mọng như vú sữa chín. Môi nàng nóng hổi lướt qua má tôi. Nàng th́ thầm:
- Em tự hào đă chọn đúng anh. Nếu không có anh, em chẳng biết thế nào là yêu. Nếu không yêu, em không nhận biết hết cuộc đời vô cùng đẹp. Giữa cuộc sống hỗn tạp, xấu xí này c̣n có người như anh, ngời lên như một chấm xanh để em tin cái đẹp vẫn c̣n quanh ta.
- Em không cần phải nghĩ sâu xa và nói những lời nghiêm trang như vậy. Sống đă là một hạnh phúc vô bờ.
- Chỉ khác mỗi người tận hưởng niềm hạnh phúc ấy mỗi cách anh nhỉ.
Nàng buông tôi ra nhường chỗ cho người khác. Nhưng mùi da thịt nàng đă kịp quấn quanh tôi ấm áp.
Tôi năm mươi ba tuổi.Tuổi không c̣n trẻ nhưng chưa phải tuổi chết. Cuộc đời c̣n dài và c̣n bao điều đang đón đợi phía trước.
|
|