Cơ quan t́nh báo Mỹ cho biết có hơn một triệu người có thể tiếp cận những tài liệu "tuyệt mật", song không có nghĩa là những người này có thể đọc xem tài liệu mà ông Trump đă cất giấu ở dinh thự Mar-a-Lago.
Trong thời gian vừa qua, có rất nhiều câu hỏi và các giả định xoay quanh sự kiện khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của cựu Tổng thống Donald Trump bị các nhân viên FBI khám xét theo trát ṭa án.
Một trong số đó có dính líu đến những tài liệu mật mà FBI đă thu giữ được khi lục soát tư dinh ông Trump tuần trước. Đă xuất hiện những thắc mắc về nội dung của 11 bộ tài liệu mật mà ông Trump cất giấu tại Mar-a-Lago, và lư do v́ sao mà chính phủ nhất quyết muốn thu hồi chúng, với 4 bộ tài liệu được phân loại là
"tuyệt mật".
Ngoài ra, trong những tài liệu đáng chú ư khác được thu giữ có tài liệu được đặt với danh mục
"Tổng thống Pháp", hay tài liệu có liên quan đến việc ân xá Roger Stone, một người đồng minh của ông Trump, bị kết tội năm 2019 do đă nói dối Quốc hội về các cáo buộc phía Nga can thiệp trong vụ bầu cử Mỹ năm 2016.
Ông Trump đă yêu cầu được trả lại những tài liệu này, mặc dù theo luật pháp Mỹ, tài liệu tổng thống không phải tài sản riêng của ông.
Quyền được tiếp cận tài liệu "tuyệt mật"
Có hơn một triệu người có thể tiếp cận với các tài liệu
"tuyệt mật".
Văn pḥng Giám đốc T́nh báo Quốc gia (
DNI) đă công bố tài liệu
"Quyết định Thông qua vấn đề An ninh" vào năm 2017, theo báo cáo gần nhất của cơ quan này. Theo đó, có hơn 2,8 triệu người có thể tiếp cận các loại tài liệu mật, trong đó gần 1,2 triệu người được cho là có thể tiếp cận tài liệu bảo mật cấp cao nhất. (
có nghĩa là cầm trên tay để chuyển giao, nhưng không được phép mở ra đọc)
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa hơn một triệu người nói trên có thể tùy ư xem những tài liệu tuyệt mật được cất giấu ở Mar-a-Lago. Mỗi cơ quan sẽ phân loại ra các tài liệu, chẳng hạn FBI hay CIA, và sẽ có một hệ thống riêng có liên quan đến quy tŕnh giải mật tài liệu.
Biên nhận về các tài liệu mà FBI thu giữ khi khám xét khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago của ông Trump. (Ảnh: Reuters).
Những người biện hộ cho ông Trump lập luận rằng, cựu tổng thống đă ra lệnh giải mật các tài liệu ông mang từ Pḥng Bầu dục đến tư dinh trong thời gian làm việc tại Ṭa Bạch Ốc, mặc dù các chuyên gia nói rằng, các tuyên bố này không chính xác.
"Ư tưởng cho rằng Tổng thống có thể giải mật tài liệu chỉ bằng cách đem nó đi từ nơi này đến nơi khác là hoàn toàn vô lư", Shawn Turner, cựu Giám đốc truyền thông của cơ quan T́nh báo Quốc gia Mỹ, nói trong chương tŕnh
"Inside Politics" có nói hôm 15/8.
Ông Turner nói rằng, quy tŕnh giải mật cần có chữ kư của cơ quan đă phân loại thông tin đó nhằm bảo vệ quá tŕnh thu thập tin t́nh báo, nguồn tin và các phương pháp bảo mật khác nhau.
Ngoài ra, các đời Tổng thống thường sử dụng sắc lệnh hành pháp để cập nhật quy tŕnh, các thủ tục nhằm phân loại và giải mật tài liệu.
Gần nhất, cựu Tổng thống Barack Obama năm 2009 đă kư sắc lệnh hành pháp về cách phân loại, bảo vệ và giải mật các thông tin có liên quan đến an ninh quốc gia. Đó vẫn là quy tŕnh được sử dụng cho đến nay khi không có ai trong hai vị Tổng thống kế nhiệm đă có những thay đổi khác.
Rủi ro với những tài liệu mật
Với các tài liệu được xếp vào dạng
"tuyệt mật", cựu giới chức t́nh báo Mỹ (CIA) David Priess cho biết đó là những thông tin mà chính phủ cho rằng tốt nhất không nên công khai, chẳng hạn tin t́nh báo về chương tŕnh hạt nhân của Bắc Hàn hoặc các hoạt động quân sự của Nga.
Những thông tin tuyệt mật thường rất khó để thu thập được. Nhiều người có thể phải đánh cược mạng sống, hay chính phủ sẽ dùng những kỹ thuật bí mật để thu thập các thông tin này.
"Công khai những thông tin mật như vậy có thể khiến cho nhiều mạng người sẽ gặp nguy hiểm. Đây không phải là tṛ đùa. Chúng tôi biết có nhiều người đă chết khi phụng sự cho tổ quốc theo cách này (hoạt động t́nh báo)", ông Priess nói.
Câu hỏi chưa có lời giải đáp
Ông Priess cho rằng, thay v́ tập trung vào nội dung tài liệu nào được bảo mật, điều đáng bận tâm là do đâu mà chính phủ biết được những tài liệu này được cất giấu ở Mar-a-Lago, nhưng phải mất rất lâu để các nhân viên điều tra thu hồi lại những tài liệu trên.
Ông nói rằng, nếu để cho một Tổng thống giải mật tài liệu nào đó, trước đó phải có những sự ghi chép để cho mọi người biết rơ, tài liệu đó đă được giải mật.
"Nếu nó không được đánh dấu là 'đă giải mật', liệu nó có thật sự được giải mật hay không? Nếu không có tài liệu ghi chép rơ ràng, làm sao mà bạn nắm biết được?", ông Priess thắc mắc.
Vấn đề lúc này là sẽ có thêm nhiều sự giả định về nội dung những tài liệu trên, và có thể sẽ mất rất nhiều thời gian để cho người Mỹ biết được rơ sự thật.