Người đứng sau cuộc tấn công gần đây vào Điện Kremlin, có thể là Ukraine, chắc chắn đă hiểu rơ những điểm yếu nghiêm trọng trong lực lượng pḥng không Nga, Trung tâm Phân tích Chính sách Châu Âu (CEPA) nhận định.
Vào đêm 3/5, một máy bay không người lái đă phát nổ trên nóc một ṭa nhà ở Điện Kremlin, gây ra một đám cháy nhỏ. Chính quyền Nga cho biết 2 máy bay không người lái đă tấn công Điện Kremlin với mục đích ám sát Tổng thống Putin và đổ trách nhiệm cho Moscow.
Theo CEPA, thủ đô Moscow và khu vực trung tâm xung quanh luôn là những nơi được bảo vệ nghiêm ngặt nhất ở Nga. Hiện nay, việc bảo vệ Thủ đô và các quận trung tâm do Quân chủng Pḥng không và Tên lửa 1 đảm nhiệm.
Hệ thống pḥng thủ tên lửa pḥng không của Moscow có cấu tạo phức tạp gồm 2 lớp. Đầu tiên là hệ thống pḥng thủ tên lửa chiến lược A-135M. Thứ hai là S–50M, bao gồm các hệ thống điều khiển tự động Baikal-1 và Universal-1, các tổ hợp S-400 và S-300PM2 cũng như các tổ hợp pḥng không Pantsir.
Tất cả chúng đều được hỗ trợ bởi các trạm radar khác nhau cho phép phát hiện và dẫn đường cho tên lửa pḥng không.
Tuy nhiên, dàn hệ thống lớn này chủ yếu chống lại các cuộc không kích, tên lửa hành tŕnh và đầu đạn tên lửa đạn đạo xuyên lục địa. Theo CEPA, Bảo vệ Moscow khỏi mối đe dọa từ máy bay không người lái chưa bao giờ là nhiệm vụ của các hệ thống pḥng thủ tên lửa trong biên chế của Quân đoàn 1.
Cả Chiến lược An ninh Quốc gia năm 2021 và Học thuyết Quân sự của Liên bang Nga đến nay đều không xác định máy bay không người lái là mối đe dọa đối với an ninh quốc gia.

Biển báo cấm UAV hoạt động ở Moscow. Ảnh CEPA
Trong khi đó, việc các máy bay không người lái của Ukraine có khả năng và ư định tấn công các mục tiêu quan trọng trên lănh thổ Nga đă rơ ràng ngay từ mùa thu năm ngoái. Ukraine tuyên bố họ đang phát triển máy bay không người lái tầm xa và có kế hoạch chi 550 triệu USD cho các dự án như vậy vào năm 2023. Máy bay không người lái của họ đă nhiều lần thực hiện các cuộc tấn công xuyên biên giới bên trong nước Nga.
Vào tháng 11/2022, Thư kư Hội đồng An ninh Nga Nikolai Patrushev đă kêu gọi tăng cường lực lượng pḥng không để bảo vệ các cơ sở đặc biệt quan trọng. Nhưng việc nhận ra lỗ hổng pḥng không này được cho là đă quá muộn.
Vào tháng 1, nguyên Phó Tổng tư lệnh Không quân Nga phụ trách Hệ thống pḥng không chung của Cộng đồng các quốc gia độc lập, Trung tướng Aytech Bizhev, đă đề xuất thiết lập nhiệm vụ pḥng không 24/24 giờ tại các địa điểm chiến lược quan trọng, bao gồm Điện Kremlin, Bộ Quốc pḥng và trụ sở của Cơ quan An ninh Liên bang, FSB. Tuy nhiên, khuyến nghị của ông đă không được chấp nhận.
Theo chuyên gia quân sự kiêm Giám đốc Bảo tàng Lực lượng Pḥng không Yuri Knutov, điều này có thể là do sau khi phát động chiến dịch quân sự vào Ukraine, hầu hết các hệ thống pḥng không của Nga đă được di chuyển đến gần biên giới Ukraine.
Việc bố trí các hệ thống pḥng không trên mái của một số ṭa nhà ở Moscow vào tháng 1 cũng cho thấy quân đội Nga đang thiếu hụt nghiêm trọng các hệ thống tầm ngắn.
Đại tá đă về hưu Viktor Murakhovsky - Chuyên gia quân sự - Tổng biên tập tạp chí Arsenal Otechestva của Nga lưu ư, có vẻ như các hệ thống pḥng không Pantsir của Nga phần lớn không thể phát hiện các mục tiêu nhỏ và tốc độ thấp, bao gồm cả máy bay không người lái quân sự (UAV).
Cũng có khả năng hệ thống pḥng không của Nga gặp vấn đề với việc phát hiện và đánh bại máy bay không người lái đối địch trong bóng tối; các UAV đă tấn công Điện Kremlin trong khoảng thời gian từ 2 giờ sáng đến 3 giờ sáng.
Các nhà lư luận quân sự tại Bộ Quốc pḥng Nga cho biết, việc pḥng thủ đă trở nên phức tạp hơn v́ UAV thường được làm bằng nhựa và chạy bằng động cơ kim loại nhỏ, do đó có tín hiệu radar thấp. UAV thường bay ở tốc độ thấp và độ cao thấp, khiến chúng khó bị tấn công từ xa.
UAV cũng rất cơ động, cho phép chúng vượt qua radar và hệ thống pḥng không. Điều này chỉ ra rằng máy bay không người lái tấn công Điện Kremlin có thể được phóng từ bất cứ nơi nào, hoặc từ lănh thổ của Ukraine hoặc khu vực Moscow.
Hơn nữa, có những dấu hiệu cho thấy Ukraine (kẻ tấn công khả dĩ nhất) đă và đang thăm ḍ để chọc thủng hệ thống pḥng không Nga.
Từ tháng 2 đến tháng 4, các máy bay không người lái đă liên tục được phát hiện hoặc bị loại bỏ ở các quận Kaluga, Kolomna, Chekhov và các khu vực khác của khu vực Moscow.
Theo CEPA, hệ thống pḥng thủ tên lửa của Moscow không hoàn hảo và ngay cả với các công nghệ mới, khả năng bảo vệ 100% là điều khó ḷng đạt được. Và sự xuất hiện của các đội cảnh sát chống máy bay không người lái ở St Petersburg đă cho thấy sự lo lắng của chính quyền về mối nguy hiểm từ UAV.
Trong khi đó, Moscow đă cấm hoàn toàn việc sử dụng UAV, nhưng điều này không thể khắc phục những điểm yếu nghiêm trọng trong pḥng không được mô tả ở trên. Thủ đô của Nga vẫn dễ bị tổn thương, CEPA b́nh luận.
VietBF@sưu tập