Vỡ đập thủy điện Kakhovka gây ngập lụt khiến Ukraina và Nga đổ trách nhiệm cho nhau

[vuitoichat]

Theo như vào sáng nay 06/06/2023 đập thủy điện Nova Kakhovka ở miền nam Ukraina đã bị phá hỏng một phần sau nhiều vụ nổ chưa xác định được nguồn gốc, gây ngập lụt lớn dọc theo bờ sông Dniepr. Matxcơva và Kiev đều đổ trách nhiệm cho nhau về thảm họa môi trường này.

Toàn cảnh đập Nova Kakhovka bị vỡ ở vùng Kherson, Ukraine, vào ngày 6/6/2023 trong ảnh chụp màn hình lấy từ một video do Reuters có được.

Nước lũ tràn qua một mảng vỡ lớn của một con đập trên sông Dnipro ở miền nam Ukraine hôm thứ Ba (6/6), làm ngập một khu vực chiến sự và buộc dân làng phải sơ tán. Sông Dnipro ngăn cách lực lượng Nga và Ukraine trong nhiều tháng nay.

Ukraine cáo buộc Nga cho nổ tung con đập từ bên trong và đây là một tội ác chiến tranh có chủ ý. Các quan chức do Nga dựng lên đưa ra những lời giải thích trái ngược nhau. Một số đổ lỗi cho việc Ukraine pháo kích, những người khác nói rằng con đập tự vỡ.

Đập Nova Kakhovka cung cấp nước cho bán đảo Crimea của Ukraine và nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia, cả hai đều nằm dưới sự kiểm soát của Nga. Hồ chứa rộng lớn đằng sau đập là một trong những đặc điểm địa lý chính của miền nam Ukraine, dài 240 km (150 dặm) và rộng tới 23 km (14 dặm). Một vùng nông thôn rộng lớn nằm trong vùng xả lũ xuôi dòng từ con đập.

Việc phá hủy đập này tạo ra một thảm họa nhân đạo mới ở trung tâm khu vực chiến sự và làm thay đổi chiến tuyến ngay khi Ukraine sắp mở cuộc phản công đã được chờ đợi từ lâu nhằm đánh đuổi quân đội Nga ra khỏi lãnh thổ của mình.

Nga đã kiểm soát con đập từ đầu cuộc chiến, mặc dù các lực lượng Ukraine đã chiếm lại phía bắc của dòng sông vào năm ngoái. Cả hai bên lâu nay vẫn cáo buộc bên kia có mưu đồ phá hủy đập.

“Chính bọn khủng bố Nga. Việc phá hủy đập thủy điện Kakhovka càng khẳng định với toàn thế giới rằng chúng phải bị trục xuất khỏi mọi ngóc ngách trên đất Ukraine”, Tổng thống Volodymyr Zelenskyy viết trên ứng dụng nhắn tin Telegram.

Phía Nga đã “thực hiện một vụ nổ bên trong cấu trúc” của con đập. “Khoảng 80 khu định cư nằm trong vùng lũ lụt”, ông nói trên Telegram.

Thống đốc do Nga bổ nhiện ở vùng Kherson của Ukraine cáo buộc Kyiv tấn công con đập bằng tên lửa để đánh lạc hướng sự chú ý khỏi thất bại trong cuộc phản công của Ukraine ở miền đông. Tuy nhiên, các quan chức khác do Nga bổ nhiệm nói con đập đã tự vỡ do bị hư hại trước đó.

Không bên nào đưa ra bằng chứng ngay lập tức chứng minh ai là người phải chịu trách nhiệm.

Hồ chứa rộng lớn phía trên con đập cung cấp nước ngọt cho những vùng đất nông nghiệp rộng lớn, bao gồm cả bán đảo Crimea mà Nga tuyên bố sáp nhập vào năm 2014. Hồ chứa này cũng cung cấp nước làm mát cho nhà máy điện hạt nhân lớn nhất châu Âu, nằm trên lãnh thổ bị Nga kiểm soát ở bờ nam.

Cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc nói trên Twitter rằng họ đang theo dõi chặt chẽ tình hình, nhưng “không có nguy cơ an toàn hạt nhân ngay lập tức tại nhà máy”.

Tập đoàn năng lượng hạt nhân nhà nước của Nga Rosatom cũng cho biết vụ vỡ đập hiện không gây ra mối đe dọa nào đối với nhà máy và cho hay vẫn đang theo dõi tình hình.

Mực nước tại thị trấn ngay cạnh con đập bị vỡ có thể tăng tới 12 mét, thị trưởng Vladimir Leontyev, người do Nga bổ nhiệm, cho biết trên ứng dụng nhắn tin Telegram.

Video cho thấy nước tràn qua phần còn lại của con đập - cao 30 mét và dài 3,2 km (2 dặm).

Khoảng 22.000 người sống tại 14 khu định cư ở khu vực Kherson miền nam Ukraine có nguy cơ bị ngập lụt, hãng thông tấn RIA của Nga dẫn lời người đứng đầu khu vực này cho biết.

Kherson là một trong năm khu vực, bao gồm cả Crimea, mà Moscow tuyên bố sáp nhập.

Một quan chức do Nga chỉ định tại thị trấn Nova Kakhovka cho biết cư dân của khoảng 300 ngôi nhà đã được sơ tán, hãng thông tấn nhà nước TASS đưa tin. Ông nói rằng nhiều khả năng sẽ không thể sửa chữa được con đập.

Vụ vỡ đập xảy ra khi Ukraine chuẩn bị cho cuộc phản công đã được chờ đợi từ lâu nhằm đánh bật lực lượng Nga khỏi lãnh thổ mà họ đã chiếm giữ trong hơn 15 tháng giao tranh.

Nga cho biết họ đã ngăn chặn một cuộc tấn công nữa của Ukraine ở Donetsk thuộc miền đông và gây ra tổn thất nặng nề. Kyiv vẫn giữ im lặng về cuộc phản công nhưng bác bỏ tuyên bố của Nga về việc đã chặn đứng các cuộc tấn công của Ukraine.

Nga cũng tiến hành một đợt không kích mới vào Kyiv trong đêm. Ukraine cho biết các hệ thống phòng không của họ đã bắn hạ hơn 20 tên lửa hành trình khi chúng tiếp cận thủ đô.

Cơ quan tình báo quân đội Ukraine nói trên Telegram rằng các lực lượng Nga đã cho nổ tung con đập “trong cơn hoảng loạn”, điều mà cơ quan này gọi là “một hành động khủng bố rõ ràng và là tội ác chiến tranh, là bằng chứng trước tòa án quốc tế”.

Oleksiy Danilov, Thư ký Hội đồng Quốc phòng và An ninh Quốc gia Ukraine, cho biết ông Zelenskyy sẽ tổ chức một cuộc họp khẩn cấp về vụ vỡ đập.