Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đang hướng tới việc tăng cường mối quan hệ Mỹ-Ấn mạnh mẽ hơn bằng cách công bố một loạt thỏa thuận quốc pḥng và thương mại với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi khi Washington đang t́m cách chống lại ảnh hưởng toàn cầu của Trung Quốc.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi được chào đón tại phiên họp Quốc Hội Mỹ ở điện Capitol, Washington, Hoa Kỳ, ngày 22/06/2023. REUTERS - JONATHAN ERNST
Chuyến công du cấp nhà nước đầu tiên của thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Hoa Kỳ, nơi ông được tổng thống Mỹ Joe Biden trải thảm đỏ đón tiếp, đă cho phép Washington và New Delhi tăng cường đáng kể quan hệ song phương, đặc biệt trong lănh vực quốc pḥng.
Nhân cuộc họp thượng đỉnh vào hôm qua 22/06/2023, lănh đạo hai nước đă nhất trí được trên chiến lược nhằm mở rộng hợp tác quốc pḥng và công nghệ. Dù không nêu đích danh, nhưng rơ ràng là một trong những đối thủ mà cả Mỹ lẫn Ấn đều nhắm vào là Trung Quốc, có sức mạnh kinh tế và quân sự ngày càng tăng.
Về phía Ấn Độ, nước này từ lâu nay đă phải đối mặt với một láng giềng Trung Quốc không ngừng thể hiện tham vọng bá quyền. Giữa hai bên đă từng nổ ra chiến tranh biên giới, một cuộc chiến mà phần thất bại đă nghiêng về phía New Delhi. Không những thế, trong khi tranh chấp biên giới trên bộ giữa hai nước chưa được giải quyết, Ấn Độ trong những năm gần đây lại phải đối phó với một số vụ đụng độ chết người ở biên giới với Trung Quốc trên vùng Himalaya.
Về phần Hoa Kỳ, cuộc cạnh tranh quyền lực với Trung Quốc ngày càng gay gắt, với việc Bắc Kinh càng lúc càng đe dọa vai tṛ lănh đạo của Washington trên thế giới. T́nh thế đó đă thúc đẩy giới lănh đạo Hoa Kỳ củng cố thêm các liên minh ở khu vực Châu Á-Thái B́nh Dương nhằm mục tiêu ngăn chặn Trung Quốc.
Theo Vaïju Naravane, nhà báo Ấn Độ và chuyên gia về các vấn đề chính trị và ngoại giao: “Nhà Trắng muốn xây dựng Ấn Độ thành một bức tường thành chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc và điều đó đ̣i hỏi phải hiện đại hóa năng lực quân sự của Ấn Độ”. Chính v́ vậy mà Washington sẵn sàng dành cho New Delhi nhiều ưu đăi trong việc nâng cấp nền quốc pḥng Ấn Độ.
Các thỏa thuận đối tác mang tính chiến lược mà hai bên thông qua nhân chuyến công du của thủ tướng Modi được cho là rất có lợi cho Ấn Độ, chủ yếu liên quan đến lĩnh vực quốc pḥng và công nghệ tiên tiến, nhằm cho phép New Delhi có các phương tiện răn đe thích hợp chống lại các hành động của Bắc Kinh.
Thỏa thuận về chuyển giao công nghệ chế tạo động cơ máy bay chiến đấu chẳng hạn sẽ cho phép Ấn Độ cải tiến ngành sản xuất vũ khí của ḿnh nhằm bớt lệ thuộc vào nguồn cung cấp Nga, nước đang có chiều hướng thiên về Trung Quốc.
Một ví dụ thứ hai là việc bán cho Ấn Độ loại drone MQ-9 Reaper cực kỳ tối tân. Các quan chức hai nước tin rằng phương tiện do thám này sẽ giúp ích cho Ấn Độ trong việc cải thiện khả năng giám sát đường biên giới rất dài với Trung Quốc và tại những nơi bị Bắc Kinh tranh chấp, cũng như giám sát các vùng biển của ḿnh.
Về phía Hoa Kỳ, tàu thuyền của lực lượng Hải Quân Mỹ kể từ nay sẽ được tiếp cận các xưởng đóng tàu của Ấn Độ để được sửa chữa.
Tóm lại, theo nhận định của hăng tin Nhật Kyodo, thủ tướng Modi đă t́m cách nâng cao vị thế của Ấn Độ trên trường quốc tế bằng cách cho thấy là New Delhi có thể là một đối trọng tốt chống lại sức mạnh đang lên của Trung Quốc. Về phần ḿnh, tổng thống Biden đă công nhận khả năng Ấn Độ làm đối trọng với Trung Quốc.
Việc siết chặt quan hệ quốc pḥng Mỹ-Ấn c̣n cho phép gia tăng sức mạnh của nhóm bộ Tứ QUAD, bao gồm Úc, Nhật, Ấn và Mỹ, một cơ chế ngày càng quan trọng trong việc duy tŕ ḥa b́nh và trật tự dựa trên luật lệ ở vùng Ấn Độ-Thái B́nh Dương, chống lại các hành vi lấn lướt của Bắc Kinh. Cho đến nay, quan hệ quốc pḥng giữa Mỹ với Nhật và Úc đă rất chặt chẽ, trong lúc c̣n lỏng lẻo với Ấn. Kể từ nay, điểm yếu này đă phần nào được khắc phục.