Người Ukraine giúp nhau vượt nghịch cảnh

[sunshine1104]

Bên ngoài các nhà thờ và trạm cứu trợ ở thị trấn Borodyanka, vùng thủ đô Kiev, hàng dài người nối đuôi nhau nhận bánh mì và quần áo cũ.

Xung đột khiến nhiều người dân Ukraine rơi vào cảnh nghèo túng nhưng điều này lại khiến họ đoàn kết hơn và nỗ lực cùng nhau vượt qua khó khăn.

Một số nhà hàng ở Kiev cung cấp bữa ăn miễn phí cho người già, những người mà đồng lương hưu ít ỏi của họ đã bị lạm phát nuốt chửng. Một nhóm trên Telegram cung cấp đồ chơi, thuốc men, sách và thậm chí cả đồ lót miễn phí cho những gia đình phải rời bỏ quê hương vì khủng hoảng.


Người dân bán đồ cũ tại một khu chợ trời ở thủ đô Kiev, Ukraine. Ảnh: WSJ

Theo Ngân hàng Thế giới, chiến sự đã đẩy số người nghèo đói tại Ukraine lên gần bằng 1/4 dân số. Đây là khó khăn kinh tế nghiêm trọng nhất mà nước này phải trải qua kể từ khi tách khỏi Liên Xô năm 1991.

Liên Hợp Quốc cho biết 1/5 dân số Ukraine hiện phải phụ thuộc vào viện trợ nhân đạo, với 44% hộ gia đình nói rằng họ không có đủ tiền để đáp ứng các nhu cầu thiết yếu. 1/3 trong dân số 44 triệu người của Ukraine đã phải sơ tán bên trong đất nước hoặc ra nước ngoài. Khoảng 2,4 triệu người lâm vào cảnh mất việc làm.

Đồng minh phương Tây vẫn tiếp tục viện trợ hàng tỷ USD để giúp Ukraine giữ vững nền kinh tế vốn đã suy giảm 30% vào năm ngoái. Người dân địa phương cũng đang nỗ lực vượt qua nghịch cảnh cùng nhau.

Các tình nguyện viên đã biến một nhà thờ Tin lành ở thị trấn Irpin, gần thủ đô Kiev, thành trung tâm cung cấp viện trợ cho những người yếu thế.

Trong khuôn viên nhà thờ, một bếp dã chiến phục vụ 100 bữa trưa miễn phí mỗi ngày. Một phòng khám nha khoa di động miễn phí phục vụ cho những người về hưu không còn đủ khả năng chi trả cho các thủ thuật cơ bản như hàn răng, loại rẻ nhất có giá khoảng 27 USD.

"Thật khó xác định xem một người nào đó có nghèo hay không. Bây giờ, tất cả đều bình đẳng", Roman Ilnytsky, trợ tế của nhà thờ, cho biết. "Có người từng sở hữu hai chiếc ôtô và một ngôi nhà nhưng giờ đây mất tất cả".

Dù mất đi tài sản và thu nhập, nhiều người Ukraine cho hay họ đã cảm nhận được tinh thần đoàn kết và cảm giác phụng sự xã hội khi vận động cộng đồng đối phó với những hệ lụy từ cuộc xung đột. Ưu tiên đã chuyển từ hạnh phúc cá nhân sang tồn vong của các thành viên gia đình và đất nước.

Một cuộc thăm dò công bố hồi tháng hai cho thấy niềm tin vào tương lai của người Ukraine đã tăng lên, ngay cả khi 2/3 số người được hỏi cho biết họ trở nên nghèo hơn vì xung đột. 80% số người tham gia khảo sát nói đất nước đang đi đúng hướng.

"Người ta bảo rằng êm đềm tạo ra những kẻ yếu đuối và bão tố tạo ra những người mạnh mẽ", Ella Libanova, lãnh đạo Viện nghiên cứu Xã hội và Nhân khẩu học Ptoukha của Ukraine, bình luận.

Trở về quê hương ở ngoại ô thủ đô Kiev vào năm ngoái, gia đình Udovenko nhận ra cuộc sống trước đây gần như không còn lại gì. Một rocket đã bắn xuyên qua khu chung cư nơi họ sống ở Borodyanka, thiêu rụi căn hộ của họ. Đồ đạc trong nhà cũng bị lấy mất.

Đau đớn vì mất mát, họ vẫn gắng gượng thuê một căn hộ nhỏ rồi gom tiền phát triển công việc kinh doanh cửa hàng bánh ngọt. Họ bán ôtô để mở một quán cà phê gần quảng trường chính của thị trấn.

"Biết đâu mọi thứ sẽ trở lại bình thường sau 10 năm nữa?", Anna Udovenko, 35 tuổi, nói. "Cuộc sống cứ thế trôi qua. Chúng ta nên sống cho hiện tại".


Quán của Udovenko nằm ở tầng trệt của một khu chung cư. Bên ngoài lối vào, người dân xếp hàng mua cà phê và bánh ngọt. Tòa nhà liền kề trống rỗng và đổ nát, với phần giữa bị phá hủy bởi rocket.

Udovenko đã thức gần như cả đêm để chuẩn bị khai trương quán. Chồng cô pha chế sau quầy trong khi mẹ cô giúp việc bếp núc. Một bài thơ viết trên tường mở đầu bằng những lời khích lệ: "Ukraine bất khả chiến bại. Người Ukraine rất kiên cường".

Chi phí tăng vọt nhưng Udovenko vẫn cố giữ giá thấp nhất có thể vì khách hàng không có nhiều tiền. Udovenko không phàn nàn gì về điều này. Mất mát cô phải chịu không thể sánh được với những người đã bị mất gia đình, bạn bè vì chiến sự, Udovenko cho hay.

Khách hàng của cô cũng có niềm lạc quan tương tự. Tại một bàn, Lyudmyla Shymko, 40 tuổi, thảo luận kế hoạch cho mùa hè với chị gái và người bạn. Vì không còn đủ khả năng du lịch nước ngoài, họ đùa rằng sẽ xịt nước cho nhau để tắm mát.

Shymko, giáo viên dạy tiếng Ukraine, cho hay mức sống gia đình cô đã giảm một nửa trong năm qua, vì lương của cả cô và chồng đều giảm trong khi giá cả tăng cao. Cô không còn đủ khả năng chi 20 USD để đến bể bơi địa phương và bỏ qua hầu hết mọi nhu cầu cá nhân, chỉ mua quần áo mới cho con gái. Tuy nhiên, cô vẫn tìm cách quyên góp cho lực lượng vũ trang Ukraine.

Shymko đã hai lần nhận được thực phẩm do một nhà thờ Tin lành cung cấp cho các giáo viên tại trường của mình, nhưng trong đa số trường hợp, cô từ chối những lời đề nghị hỗ trợ bữa ăn hoặc quần áo miễn phí.

"Có những người cần chúng hơn tôi", cô nói.

Trước khi xung đột bùng phát, Ivan Karaulov, 35 tuổi, đã vay ngân hàng khoảng 13.500 USD để mở quán bar ở thành phố miền nam Berdyansk. Nhiều tháng sau, lực lượng Nga tràn vào thành phố cảng ven biển Azov, khiến Karaulov mất trắng khoản đầu tư và phải rời đi.

Sau khi chuyển đến Kiev mùa hè năm ngoái, anh mở một quán bar mới, thuê những người dân từ Berdyansk đến làm việc. Lúc đầu, anh phải chật vật trả lương nhân viên bởi các cuộc tấn công tên lửa khiến khách hàng không thể ra khỏi nhà. Nhưng công việc kinh doanh dần dần khởi sắc khi người dân thủ đô thích nghi với thực tế mới và các hệ thống phòng không do phương Tây viện trợ giúp bảo vệ thành phố tốt hơn.

Dù vẫn phải trả nợ ngân hàng, Karaulov đang nộp đơn xin một khoản trợ cấp chính phủ trị giá 6.700 USD để phát triển công việc kinh doanh. Anh dự định sử dụng số tiền này để mua thiết bị và thuê thêm hai nhân viên. "Xung đột đã chỉ ra rằng tiền không có ý nghĩa gì. Con người mới là tất cả", anh nói.


Tại Borodyanka, các tình nguyện viên thường xuyên đến đây để cung cấp thực phẩm, thuốc men và trang thiết bị miễn phí.

Cư dân địa phương Nina Korol, 85 tuổi, bước đi thận trọng với cây gậy chống. Bà bị gãy chân hồi năm ngoái trong lúc chạy đến nơi trú ẩn khi một máy bay Nga ném bom Borodyanka. Korol đã được các tình nguyện viên cắt tóc miễn phí nhưng mắt bà kém đến nỗi không thể nhìn rõ diện mạo mới của mình trong gương.

Korol vẫn nhớ nhiều ký ức từ thời Thế chiến II và bà tin rằng Ukraine giờ đây còn bị tàn phá nặng nề hơn khi đó.

Từng là giáo viên tiểu học, đồng thời dạy tiếng Đức và tiếng Nga, bà hiện sống trong một căn hộ nhỏ và dựa vào khoản lương hưu khoảng 125 USD mỗi tháng. Song Korol không bao giờ nghĩ mình là người nghèo và bà vẫn thường xuyên quyên góp cho quân đội Ukraine. Bà có một khoản tiết kiệm nhỏ để con cái không phải lo lắng về mình.

"Tôi vẫn sống thoải mái", bà nói. "Tôi đã quen với việc dự trù chi tiêu".