Châu Phi trong đối sách chiến lược của Nga trước phương Tây

[nguoiduatinabc]

Hội nghị thượng đỉnh Nga - châu Phi lần thứ hai đã được tổ chức ở TP St. Petersburg (Nga). Mặc dù không có sức mạnh tài chính như các nền kinh tế phương Tây nhưng với nguồn lực về kinh tế, xã hội, chính trị, ngoại giao, các nước châu Phi có thể trở thành đối tác quan trọng của Nga, đặc biệt trong bối cảnh Moscow đang chịu bão trừng phạt từ phương Tây.



Mục tiêu quan trọng để Nga khôi phục vị thế?

Trong hai ngày thượng đỉnh Nga - châu Phi ở TP St. Petersburg, ông Putin khẳng định hội nghị có ý nghĩa rất quan trọng với Moscow do nó góp phần nâng quan hệ Nga - châu Phi lên một tầm cao mới, đồng thời thúc đẩy các bên phát triển toàn diện về kinh tế, chính trị, an ninh và nhân đạo, theo hãng thông tấn TASS.

Ba ngày trước Hội nghị thượng đỉnh Nga - châu Phi, điện Kremlin công bố bài bình luận của ông Putin với tiêu đề “Nga - châu Phi: Nỗ lực vì hòa bình, tiến bộ và thành công trong tương lai”, trong đó nhà lãnh đạo Nga nhắc lại việc Moscow phản đối các nước phương Tây can dự quá nhiều vào công việc nội bộ của châu Phi. “Nga luôn nghiêm túc tuân thủ nguyên tắc các vấn đề châu Phi sẽ do châu Phi tự giải quyết và cũng không bao giờ áp đặt quan điểm của mình lên họ. Moscow cũng không xen vào công việc nội bộ như thể chế, cách thức quản lý, mục tiêu phát triển của các nước châu Phi” - ông Putin nhấn mạnh.

“Sau nhiều thập niên nhường sân chơi châu Phi cho các khu vực và các nước phát triển trên thế giới như Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Trung Quốc, giờ đây Moscow sẽ nhắm tới khu vực này như một mục tiêu chiến lược nhằm khôi phục ảnh hưởng và địa vị của Nga trên trường quốc tế” - trang Modern Diplomacy dẫn nhận định của bà Laura Chkonia, nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược Trung Đông và châu Phi (trụ sở tại Nga).

Nổi bật trong những lĩnh vực hợp tác Nga - châu Phi phải kể đến kinh tế và quân sự. Theo số liệu thống kê, tổng kim ngạch thương mại song phương năm 2018 là 20 tỉ USD, cao gấp ba lần so với năm 2010 và con số này được dự báo có thể vượt 40 tỉ USD vào năm 2023. Hiện Nga đang đề xuất các dự án xây dựng đường bộ và đường sắt xuyên châu Phi, đồng thời tập trung vào lĩnh vực năng lượng, khai thác khoáng sản và nắm giữ các khoản đầu tư quan trọng trong lĩnh vực dầu mỏ, khí đốt, hạt nhân. Về quân sự, trong bốn năm qua Nga đã ký 19 thỏa thuận hợp tác quân sự với các đối tác tại châu Phi. Theo Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI), Nga là nhà cung cấp vũ khí hàng đầu cho châu Phi với 35% thị phần trên toàn châu lục.

Ông Cameron Hudson, chuyên gia nghiên cứu về quan hệ Mỹ - châu Phi tại Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS - Mỹ), đánh giá đây là thời điểm mấu chốt cho quan hệ Nga - châu Phi, bởi nếu Nga không đáp ứng được những nguyện vọng của châu Phi, đặc biệt về lương thực mà cụ thể là ngũ cốc, các quốc gia này có thể nới lỏng quan hệ với Nga. Đài CBS News dẫn nhận định của giới quan sát cho rằng trước nay châu Phi rất coi trọng vấn đề an ninh lương thực, thế nên nếu Nga không đáp ứng được nguồn cung ngũ cốc cho châu Phi, đó sẽ là bước đi sai lầm của Moscow bởi các nước châu Phi có thể sẽ ngả về phía phương Tây và chiến lược của Nga tại châu Phi cũng không đạt hiệu quả như mong đợi.