'Giọng ca opera hàng đầu Việt Nam' Đào Tố Loan: 'Tôi phải kiếm ăn từ năm 6 tuổi'

[june04]

Đào Tố Loan, nữ ca sĩ được mệnh danh 'Giọng ca opera hàng đầu Việt Nam' từng phải đi mót lạc, mót thóc mưu sinh khi mất mẹ năm 6 tuổi.

Đào Tố Loan từng được chú ý sau khi giành giải nhất thể loại thính phòng Sao Mai 2011. Sau đó, cô đạt học bổng du học opera ở nhiều nước như Anh, Italy, Áo... Từ khi trở về Việt Nam, Đào Tố Loan liên tiếp giành các giải thưởng lớn như giải nhất cuộc thi Opera Đông Nam Á 2018 tại Singapore, Huy chương vàng Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc 2019, giải Ba bảng chuyên nghiệp của cuộc thi Âm nhạc Quốc tế MAP (MAP-IMC) được tổ chức ở Los Angeles (Mỹ)... Đào Tố Loan được giới chuyên môn đánh giá cao và được nhiều đồng nghiệp đặt cho biệt danh "Giọng ca opera số 1 Việt Nam" khi hát chính trong hàng loạt vở opera kinh điển gồm Công nữ Anio, Những người khốn khổ, Cô Sao, Lá đỏ... Cô cũng thường xuyên xuất hiện trong các buổi hòa nhạc quốc gia.

Hơn 10 năm sau thành công của Sao Mai 2011, Đào Tố Loan mới ra mắt album phòng thu thứ hai mang tên Mùa xuân đầu tiên, nhân kỷ niệm 100 năm ngày sinh của nhạc sĩ Văn Cao. Giải thích cho sự chậm trễ này, nữ ca sĩ cho biết cô mải miết học hành và rèn luyện cho opera. Để hát một ariang, ca sĩ phải rèn luyện nhiều tháng và để hoàn thành vai chính trong một vở opera kinh điển, ca sĩ phải mất từ nửa năm đến một năm luyện tập. Vở diễn này nối tiếp vở diễn khác, tên tuổi của cô dần được khẳng định trong làng nhạc. Biệt danh "Giọng ca opera số 1 Việt Nam" cũng từ đó mà ra.


Hỏi Đào Tố Loan lý do chọn con đường vất vả thay vì hát nhạc Pop hướng đến đại chúng và nhiều cơ hội chạy show hơn, nữ ca sĩ trầm ngâm một lúc rồi nói: "Tôi không thấy vất vả. Có lẽ vì tôi đã trải qua nhiều khó khăn, vất vả từ bé nên khi được đi học và được hát, tôi đã thấy hạnh phúc lắm rồi".

Đào Tố Loan nói ấu thơ khó khăn khiến cô trở nên "lì đòn" và ít biểu lộ cảm xúc khi trưởng thành. 6 tuổi, cô mất mẹ. Vài tháng sau, bố đi bước nữa, để cô và hai chị gái tự kiếm ăn. Tuổi thơ cô là những chuỗi ngày theo hai chị đi mót thóc, mót lạc, ai cho gì ăn nấy. Lớn hơn một chút, cô đi cắt cỏ, gặt lúa, rửa bát thuê... Thấy ba chị em cô đều bỏ học, các thầy cô giúp đỡ gia đình làm sổ hộ nghèo để cả ba đều được miễn học phí. Chị gái lớn của cô đi làm đủ nghề để đùm bọc hai em, đặt ra mục tiêu cả ba đều phải học hết phổ thông, có nghề nghiệp ổn định và thoát kiếp nghèo.

Khi học hết cấp ba, Đào Tố Loan ra Hà Nội học kế toán và ở cùng chị cả. Sau một lần chứng kiến chị ngất lịm đi vì kiệt sức khi vừa học vừa làm nuôi các em, cô quyết định bỏ học để giảm gánh nặng cho chị. Cô đi làm bưng bê ở quán cà phê, thi thoảng ngẫu hứng hát vài câu và được nhiều người yêu mến. Đó cũng là cơ duyên để cô gặp gỡ người bạn trai đầu tiên và cũng là ông xã bây giờ. Thấy cô có tài ca hát, anh động viên cô thi vào Nhạc viện Hà Nội và hứa sẽ giúp đỡ một phần.

"20 tuổi, tôi thi vào hệ trung cấp của Nhạc viện và đỗ. Đó như một giấc mơ mà trước đó, một đứa nhà quê như tôi chưa bao giờ dám tưởng tượng. Nhà có sổ hộ nghèo nên không mất học phí nhưng vẫn còn nhiều khoản khác phải chi nên tôi làm vẫn đi bưng bê ở quán cà phê. Tôi còn nhận hát đủ các thể loại từ thính phòng cách mạng đến dân gian, Pop ở các quán cà phê, nhà hàng để có tiền gửi về cho chị gái thứ hai ở quê chữa bệnh. Cát-xê cho mỗi đêm hát 4-6 bài thời ấy vào khoảng hai trăm nghìn đồng nhưng tôi vẫn thấy hạnh phúc", Đào Tố Loan nhớ lại.

Vào nghề muộn hơn so với bạn bè cùng trang lứa nhưng bằng sự nỗ lực, Đào Tố Loan luôn là gương mặt nổi bật của trường. Sau khi tốt nghiệp trung cấp, cô tiếp tục học lên đại học và cao học. Nữ ca sĩ nhớ những buổi học cô giáo sửa cho một nốt nhạc mà hát mãi không đúng nên bị đuổi về. Cô buồn, khóc không ngừng rồi lao vào tập, nhiều đêm bị chủ trọ mắng vì luyện giọng đến 2h sáng. Phòng trọ không có đàn piano, cô thường đến trường sớm, tranh thủ mượn đàn tập trước giờ vào lớp. Đào Tố Loan gọi đó là chặng đường 10 năm đầy gian nan và khó khăn nhưng chưa một phút nản lòng của mình. Nhờ có quá trình rèn luyện đó, Đào Tố Loan được các giảng viên đánh giá có chất giọng soprano cực hiếm, cao vút, âm vực rộng. Sau khi tốt nghiệp, cô nhận học bổng đi tu nghiệp ở nhiều nước như Anh, Italy, Hungary... và tham gia những vở opera kinh điển thế giới.

Bước ngoặt lớn nhất với Đào Tố Loan chính là giải nhất Sao Mai 2011 thể loại thính phòng. Được thầy cô, bạn bè động viên, cô đăng ký dự thi với tâm lý được đến đâu hay đến đó. Không có tiền mua váy đẹp để biểu diễn hay thuê riêng nhạc sĩ phối khí, cô trông đợi hoàn toàn vào ban tổ chức rồi cứ thế tiến thẳng vào đêm chung kết. Giải quán quân đến bất ngờ, mang đến cho cô nhiều cơ hội nhưng vì "bản chất nhà quê", "suy nghĩ đơn giản", cô lại chỉ biết học và chinh phục những vở opera mới thay vì chớp thời cơ để làm hình ảnh, quảng bá tên tuổi.

Đào Tố Loan từ lâu đã được giới chuyên môn công nhận là giọng opera hàng đầu Việt Nam nhưng chỉ đến khi làm khách mời trong liveshow kỷ niệm 30 năm ca hát của Tùng Dương, tên tuổi cô mới được phủ sóng rộng rãi với khán giả. Lời mời chạy show tới tấp đến khiến cô bối rối, phải nhờ đến sự tư vấn của nam ca sĩ để xử lý tình huống. Nghĩ lại, Đào Tố Loan vẫn bật cười vì "chất nhà quê" của mình.


Đào Tố Loan song ca với Tùng Dương trong liveshow kỷ niệm 30 năm ca hát của anh.

Theo Đào Tố Loan, cô đi du học đào sâu nhiều kỹ thuật khó khi hát opera, vượt qua nhiều giới hạn của bản thân cũng chỉ vì muốn hát nhạc Việt hay hơn. Vài năm nay, cô chịu ảnh hưởng nhiều từ Tùng Dương. Anh khuyên cô không nên cố hát cho dễ nghe mà hãy giữ bản sắc riêng của bản thân khi chinh phục tất cả các thể loại nhạc. Gần đây, cô được yêu thích với album nhạc Văn Cao mang tên Mùa xuân đầu tiên. Nữ ca sĩ coi đó là khởi đầu cho chặng đường mới - thể hiện các nhạc phẩm của các nhạc sĩ nổi tiếng theo phong cách của Đào Tố Loan. Sau Văn Cao, cô dự định làm album nhạc Trịnh Công Sơn, Nguyễn Ánh 9, An Thuyên...

Nói về những người có ảnh hưởng nhất đến cuộc đời cũng như âm nhạc của mình, Đào Tố Loan cho biết đó là chị gái lớn và ông xã. Chị gái là người mẹ thứ hai, đùm bọc cô từ năm 6 tuổi. "Nếu không có nghị lực và đức hy sinh của chị, tôi đã không được đi học hoặc phải dạt đến một trại trẻ mồ côi nào đó", Đào Tố Loan nói.

Trong khi đó, ông xã là người mở ra cho cô con đường trở thành ca sĩ, làm hậu phương cho cô suốt quãng đường làm nghề. "Nếu không có anh, chắc chắn tôi chẳng bao giờ dám nghĩ mình sẽ học trường nhạc. Anh ủng hộ tôi từ những bước đầu tiên đến bây giờ. Những năm tháng đằng đẵng tôi đi du học hết nước này đến nước khác, anh vẫn cứ chờ đợi. Giữa chúng tôi không chỉ có tình mà còn nghĩa. Đó là lý do tôi vẫn chọn anh dù được nhiều người đàn ông khác giàu có, thành đạt hơn theo đuổi", nữ ca sĩ cho biết.

Hai người làm đám cưới cách đây 9 năm, hiện có hai con. Theo Tố Loan, vợ chồng cô hòa hợp trong mọi điều. Là trụ cột của gia đình nhưng mỗi lúc vợ bận, anh sẵn sàng lo hết việc đón con, cơm nước. Nữ diễn viên tự nhận mình là người vụng về trong việc bếp núc và cảm thấy có phúc khi ông xã giỏi giang, tâm lý, có thể nấu nướng chiều theo khẩu vị của cả nhà.

Nhìn lại những gì mình đang có, nữ ca sĩ thấy mãn nguyện. Dẫu những người xung quanh nói Đào Tố Loan xứng đáng có một cuộc sống sung túc, giàu có hơn, cô cũng chẳng băn khoăn. "Tôi trân trọng những gì mình đang có. Với Đào Tố Loan khi phải bỏ học để mưu sinh của ngày xưa thì bây giờ đã là một giấc mơ quá lớn rồi", nữ ca sĩ nói.

Đào Tố Loan sinh năm 1986 tại một huyện miền núi của Thái Nguyên. Cô hiện thuộc biên chế của Nhà hát Nhạc vũ kịch Việt Nam, đồng thời là giảng viên thanh nhạc tại Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam.