Vệ tinh Liên Xô vỡ vụn nghi do đâm vào rác vũ trụ

[sunshine1104]

Một vệ tinh cũ hơn 30 tuổi của Liên Xô bị phá hủy trên quỹ đạo cao 1.400 km, có thể do va chạm với rác vũ trụ.


Minh họa rác vũ trụ bay trên quỹ đạo Trái Đất. Ảnh: EvgeniyShkolenko/Getty

Nhà vật lý thiên văn kiêm chuyên gia về rác vũ trụ Jonathan McDowell thông báo trên mạng xã hội X (trước đây là Twitter) rằng vệ tinh Liên Xô, Kosmos-2143 hoặc Kosmos-2145 (cùng phóng năm 1991), vừa bị phá hủy, Space hôm 30/8 đưa tin. Sự kiện cho thấy tình hình nguy hiểm trên quỹ đạo Trái Đất, nơi những vật thể cũ tích tụ trong hơn 60 năm con người khám phá không gian đang trở thành mối đe dọa với vệ tinh và tàu vũ trụ mới.

"Một vụ va chạm quỹ đạo có thể đã xảy ra: 7 mảnh vỡ không gian được xác định từ một vệ tinh liên lạc đã ngừng hoạt động của Liên Xô phóng vào năm 1991. Các mảnh vỡ có vẻ thuộc về Kosmos-2143 hoặc Kosmos-2145, hai trong số 8 vệ tinh Strela-1M từng phóng trên cùng một tên lửa", McDowell cho biết.

Các vệ tinh Liên Xô cũ và tầng tên lửa đã qua sử dụng ở độ cao trên 800 km là mối bận tâm lớn với giới nghiên cứu. Chúng quá cao nên khó hạ xuống do quá trình hạ quỹ đạo tự nhiên nhờ lực cản của khí quyển và từng gây ra vài sự cố.

Các nhà nghiên cứu chưa rõ, và có thể sẽ không bao giờ biết được nguyên nhân chính xác khiến vệ tinh Liên Xô bị vỡ. Radar trên Trái Đất chỉ theo dõi được những vật thể lớn hơn 10 cm. Theo Cơ quan Vũ trụ châu Âu (ESA), khoảng 34.550 vật thể như vậy đang tồn tại trên quỹ đạo Trái Đất.

Ngoài những mảnh rác vũ trụ khả kiến (nhìn thấy được), khoảng 1 triệu mảnh có kích thước 1 - 10 cm và 130 triệu mảnh nhỏ hơn 1 cm vẫn đang bay trong không gian, theo ước tính của ESA. Khi radar ghi nhận một vật thể đủ lớn bay tới gần vệ tinh đang hoạt động, nhà vận hành sẽ nhận được cảnh báo và có thể di chuyển vệ tinh ra khỏi vùng nguy hiểm. Nhưng không có cảnh báo nào cho những mảnh rác quá nhỏ, dù chúng cũng có thể gây thiệt hại nghiêm trọng.

Nhiều năm qua, giới khoa học đã cảnh báo về lượng rác vũ trụ ngày càng tăng trên quỹ đạo Trái Đất. Một số người lo ngại Hội chứng Kessler sắp xảy ra. Được đặt tên theo nhà vật lý từng làm việc tại NASA Donald Kessler, Hội chứng Kessler dự đoán rằng số lượng mảnh vỡ ngày càng tăng cuối cùng sẽ khiến vùng không gian quanh Trái Đất trở nên không sử dụng được vì mỗi vụ va chạm lại tạo ra thêm hàng loạt mảnh vỡ và dẫn đến các vụ va chạm nối tiếp.