Theo một cuốn sách mới , “PayPal Mafia” đă lật đổ Elon Musk khỏi vị trí Giám đốc điều hành của trang thanh toán ngang hàng cũng giúp cứu công ty phóng tên lửa SpaceX của ông khi công ty này đang trên bờ vực phá sản.
Theo cuốn sách , vào năm 2000, Musk bị loại khỏi vị trí giám đốc điều hành của PayPal trong một “cuộc đảo chính” do nhà đầu tư Thung lũng Silicon Peter Thiel, đồng sáng lập Max Levchin, thành viên hội đồng quản trị Reid Hoffman, COO và lănh đạo sản phẩm David Sacks dàn dựng. “Elon Musk” của Walter Isaacson sẽ lên kệ tuần này
Musk, người đă gia nhập PayPal cùng năm đó sau khi sáp nhập công ty thanh toán điện tử X.com của ḿnh với công ty mẹ của PayPal, Confinity, đă bất đồng với các thành viên hội đồng quản trị PayPal về chiến lược và thương hiệu của công ty - chưa kể đến phong cách quản lư chuyên quyền, có chỉ số octan cao của Musk. .
Trong khi Musk đang đi du lịch ở Úc để hưởng tuần trăng mật bị tŕ hoăn từ lâu với người vợ đầu tiên của ḿnh, Justine, Thiel và Levchin đă lên kế hoạch loại bỏ vị trí CEO của ông bằng cách tranh thủ sự ủng hộ của Hoffman, người cuối cùng sẽ thành lập LinkedIn và các thành viên hội đồng quản trị khác.
“Lúc đầu tôi khá tức giận,” Musk nói với Isaacson về việc PayPal bị sa thải. “Tôi đă có ư nghĩ ám sát chạy qua đầu ḿnh.”

Elon Musk (right) was ousted as PayPal CEO by investor Peter Thiel (left) and other executives in 2000.
AP
Elon Musk bị nhà đầu tư Peter Thiel (trái) và các giám đốc điều hành khác lật đổ vị trí CEO PayPal vào năm 2000.
“Nhưng cuối cùng tôi nhận ra rằng thật tốt khi tôi đă bị đảo ngược. Nếu không th́ tôi vẫn sẽ làm nô lệ cho PayPal.”
Musk nói thêm: “Tất nhiên, nếu tôi ở lại, PayPal sẽ là công ty ngh́n tỷ USD”.
Mặc dù Musk bị sa thải nhưng ông vẫn được phép giữ cổ phần của ḿnh trong PayPal, điều này rất hữu ích khi công ty này được eBay mua lại vào năm 2002 với giá 1,5 tỷ USD.
Thỏa thuận này đă mang về cho Musk 250 triệu USD.
Điều quan trọng nhất đối với Musk là ông bảo đảm không đốt cháy mối quan hệ của ḿnh với các giám đốc điều hành PayPal đồng nghiệp.
“Cuộc đời quá ngắn ngủi,” Musk nói với Levchin vài tháng sau thương vụ eBay. "Tiếp tục nào."
Reid Hoffman, thành viên hội đồng quản trị PayPal vào thời điểm đó, ủng hộ việc sa thải Musk khỏi vị trí CEO. Hoffman cuối cùng đă thành lập LinkedIn.
Theo Isaacson, Musk cũng đă sửa đổi với Thiel, Sacks và các nhà lănh đạo “đảo chính” khác.
Việc xích lại gần nhau là một bước đi khôn ngoan của Musk, người đă thành lập SpaceX cùng năm ông rút vốn cổ phần PayPal của ḿnh thành tiền mặt.
Musk đă xây dựng đội ngũ nhân sự cho SpaceX, bổ sung thêm những kỹ sư tên lửa hàng đầu như Tom Mueller và Hans Koenigsmann cũng như những giám đốc điều hành dày dạn kinh nghiệm như Gwynne Shotwell.
Ch́a khóa cho sự tồn tại của công ty là chứng minh rằng họ có thể tự chế tạo tên lửa mà không cần dựa vào nhà cung cấp.

David Sacks was product leader at PayPal who also helped orchestrate the coup against Musk in 2000.
WireImage for Fox Searchlight Pictures
David Sacks là lănh đạo sản phẩm của PayPal, người cũng đă giúp dàn dựng cuộc đảo chính chống lại Musk vào năm 2000.
WireImage cho Fox Searchlight Pictures
Để kiếm tiền, SpaceX cần chứng minh cho cả các tổ chức thương mại và chính phủ rằng họ có thể phóng tên lửa Falcon 1 lên quỹ đạo và giải phóng trọng tải, thường bao gồm các vệ tinh nhạy cảm.
Nhưng công ty đă đốt tiền và cạn tiền sau khi thực hiện ba cuộc thử nghiệm thất bại đối với Falcon 1 từ đảo san hô Kwajalein ở Thái B́nh Dương trên đảo Marshall, nơi quân đội Hoa Kỳ duy tŕ một căn cứ.
Tên lửa Falcon 1 đă nổ tung trước khi chạm tới quỹ đạo, khiến các kỹ sư của SpaceX phải quay lại bàn vẽ và sửa các lỗi kỹ thuật dẫn đến vụ phóng bị hủy bỏ.
Đến năm 2008, SpaceX đứng trên bờ vực phá sản. Để ngăn chặn thảm họa, họ cần lần phóng thử nghiệm thành công lần thứ tư của Falcon 1, nhưng Musk không có đủ tiền cho việc đó.
Quỹ sáng lập, một quỹ đầu tư mạo hiểm bao gồm các cựu thành viên hội đồng quản trị PayPal là Thiel, Ken Howery và Luke Nosek, đă ra tay giải cứu với khoản đầu tư 20 triệu USD.
“Một phần suy nghĩ của tôi là đó sẽ là một cách để khắc phục mọi thứ từ câu chuyện PayPal,” Thiel nói với Isaacson, người đă viết rằng việc cung cấp tiền mặt là “huyết mạch cho phép Musk” tài trợ cho lần phóng thứ tư.
“Đó là một bài tập thú vị về nghiệp,” Musk nói với Isaacson.
Vào ngày 28 tháng 9 năm 2008, SpaceX thực hiện lần phóng thành công đầu tiên của Falcon 1, khiến Musk phải thốt lên: “Lần thứ tư thật là một cơ duyên!”
Vào tháng 12 năm đó, SpaceX đă được NASA trao hợp đồng trị giá 1,6 tỷ USD. Công ty được giao nhiệm vụ thực hiện 12 chuyến đi khứ hồi tới Trạm vũ trụ quốc tế.
Các giám đốc điều hành của PayPal đă đầu tư 20 triệu USD vào SpaceX vào thời điểm quan trọng trong lịch sử công ty.
Theo Isaacson, chính sách ngoại giao sau cuộc đảo chính của Musk với các đồng nghiệp PayPal đă mở đường cho việc giải cứu công ty phóng tên lửa của ông.

PayPal executives invested $20 million in SpaceX at a critical juncture in the company’s history.
AP
“Sau khi tôi bị ám sát bởi những kẻ đứng đầu cuộc đảo chính PayPal, giống như Caesar bị đâm tại Thượng viện, tôi có thể đă nói 'Các bạn, các bạn thật tệ'," Musk nói.
“Nhưng tôi đă không làm thế.”
Anh ấy nói thêm: “Nếu tôi làm điều đó, Quỹ sáng lập sẽ không hoạt động được vào năm 2008 và SpaceX sẽ chết.”
“Tôi không thích chiêm tinh hay những thứ tương tự. Nhưng nghiệp báo có thể là có thật.”
Theo By Ariel Zilber
Newyork Post