Truyền thông thao túng công chúng về Chiến tranh Hamas - Israel

[vuitoichat]

Theo như trong bối cảnh khủng hoảng Trung Cận Đông có những hiểu lầm về vụ nổ tại một bệnh viện ở Thành phố Gaza về việc các phương tiện truyền thông đưa tin không chính xác đã làm dấy lên ngọn lửa bất hòa về cuộc xung đột Hamas - Israel.

Israel đã chính thức tuyên chiến với Hamas sau vụ tấn công đẫm máu nhất vào lãnh thổ nước này trong nửa thế kỷ. Trong ảnh là cuộc không kích của Israel vào thành phố Gaza. (Ảnh: Mahmud Hams/AFP/Getty Images)

Sau khi các quan chức Mỹ ủng hộ tuyên bố vô tội của Israel trong vụ nổ nói trên, các hãng thông tấn lớn, dựa trên nguồn tin của Hamas về các sự kiện, chẳng hạn như báo New York Times, đã buộc phải đưa ra lời đính chính một cách lặng lẽ và miễn cưỡng.

Theo nhà báo điều tra và tác giả Lee Smith, những người mong đợi một lời xin lỗi chân thành có thể thất vọng vì giới truyền thông từ lâu đã đồng lõa với một cỗ máy tuyên truyền - được thiết kế nhằm "làm mất phương hướng và mất tinh thần" của công chúng Mỹ.

Tác giả Lee Smith là một nhà báo kỳ cựu có tác phẩm xuất hiện trong Real Clear Investigations, The Federalist và Tablet. Ông cũng là tác giả của "Cuộc đảo chính vĩnh viễn" và "Âm mưu chống lại Tổng thống".

Phát biểu trong chương trình “American Thought Leaders” của đài EpochTV hôm 20/10, ông Smith cho hay: "Thực ra, đối với hầu hết những người cánh hữu, đây là lần đầu tiên họ tiếp xúc với thông tin sai lệch thực sự, các chiến dịch thông tin thực tế đã theo dõi những gì đang diễn ra ở Trung Đông kể từ đầu thế kỷ 21”.

Ông Smith lập luận rằng chiến tranh thông tin là một chiến thuật quan trọng được các chế độ nổi dậy ở Trung Đông sử dụng để phá vỡ sự ủng hộ dành cho kẻ thù của họ, từ trận chiến ở Iraq đến trận chiến ở Lebanon năm 2006 và bây giờ là Chiến tranh Hamas - Israel.

Tuy nhiên, ông tuyên bố rằng chính quyền Obama đã cố tình xây dựng một buồng vang truyền thông hay phòng phản hồi truyền thông (media echo chamber) để thuyết phục công chúng Mỹ nhằm ký kết thỏa thuận hạt nhân với Iran. Và ông cáo buộc rằng cơ sở hạ tầng liên lạc đó hiện đang được sử dụng để truyền bá thông tin sai lệch về cuộc xung đột Hamas - Israel.

Buồng vang thông tin (echo chamber) là một thuật ngữ ẩn dụ cho một môi trường nơi người bên trong chỉ tiếp nhận những thông tin, quan điểm giúp phản ánh và củng cố quan điểm sẵn có của họ.

Buồng vang thông tin có thể tạo nên tin giả và bóp méo góc nhìn của một cá nhân, khiến người đó khó tôn trọng quan điểm đối lập và mở rộng tầm nhìn.

‘Buồng vang truyền thông’ trước đây

Ông Smith chỉ ra rằng đa số người Mỹ phản đối thỏa thuận gây tranh cãi của chính quyền Obama với Iran vào năm 2015.

Ông tiếp tục nói: “Chúng tôi biết rằng họ đã bắt các nhà ngoại giao của chúng tôi làm con tin vào năm 1979. Chúng tôi biết họ đã sát hại người Mỹ ở Iraq. Chúng tôi biết họ đã giết hại người Mỹ ở Lebanon vào năm 1982, và họ phải chịu trách nhiệm về gần như toàn bộ thương vong của người Mỹ ở Iraq. Vì vậy, hầu hết người Mỹ đang nhìn vào thỏa thuận Iran và tự nhủ: 'Điều này thật điên rồ'".

Vào thời điểm đó, Washington đã thúc đẩy “Kế Hoạch Hành Động Toàn Diện Chung” (Joint Comprehensive Plan of Action) như một biện pháp ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân. Nhưng theo ông Smith, mục đích thực sự của thương vụ này là hoàn toàn ngược lại.

Ông lập luận: “Kế hoạch đó chưa bao giờ được thiết kế để ngăn Iran sở hữu loại bom này. [Thay vào đó], kế hoạch này được thiết kế để Iran có được quả bom và hợp pháp hóa điều này trong mắt cộng đồng quốc tế”.

Ông Smith tuyên nhận định rằng chính phủ chủ yếu dựa vào các nhà báo có thiện cảm, các tổ chức nghiên cứu và những người được gọi là "chuyên gia" để “nhai lại” các luận điểm của Nhà Trắng nhằm thuyết phục công chúng.

"Ông Barack Obama có sự hậu thuẫn từ sức mạnh của giới truyền thông - một lần nữa, đó là cơ sở hạ tầng truyền thông đã được xây dựng vào thời đó. Và giờ đây nó được dùng để tuyên truyền mọi thứ, từ vụ Russiagate cho tới cuộc nổi dậy ngày 6/1”.

Xem xét lại thỏa thuận Iran

Ông Smith khẳng định rằng thông điệp mà “buồng vang” hiện đang truyền tải là Israel không được phép tự vệ trước một chế độ "bệnh hoạn".

Ông tiếp tục nói: “Chúng ta không nói về một chế độ đầu sỏ; chúng ta không nói về một nền dân chủ, một chế độ chuyên chế, một chế độ quân chủ”.

“Chúng ta đang nói về sự cai trị của cái ác bệnh hoạn, hay sự cai trị bệnh hoạn. Và đó là những gì chúng ta đang thấy với Hamas và Hezbollah.”

Ông nhấn mạnh rằng việc Hamas sử dụng lá chắn người (human shield) “là bất thường - điều này thật ghê tởm, điều này thật bệnh hoạn”. Và mặc dù một số người đã kêu gọi ngừng bắn, nhưng theo ông, hướng đi đó cuối cùng sẽ tước bỏ quyền tự vệ của Israel trước một chế độ như vậy.

Ông nói: “Tôi không cho rằng mọi người đều biết kết quả của cuộc tranh luận đó. Nhưng đó chính là nơi mà cuộc tranh luận diễn ra - rằng Israel không thể bảo vệ chính mình”.

Về phần mình, chính quyền ông Biden đã nỗ lực thể hiện sự ủng hộ của mình đối với Israel về mặt quân sự bằng cách gửi đạn dược, máy bay và tàu sân bay sau cuộc tấn công.

Tổng thống Joe Biden cũng tham gia cùng một số nhà lãnh đạo thế giới vào ngày 20/10 để nhắc lại sự ủng hộ của ông đối với Israel và quyền tự vệ của quốc gia này.

Tuy nhiên, ông Smith nhận xét rằng chính quyền Washington đã giảm thiểu khả năng Iran liên quan đến vụ tấn công, mặc dù có cáo buộc rằng các quan chức an ninh Iran đã giúp lên kế hoạch cho vụ việc.

“Chúng tôi có hồ sơ về việc các quan chức cấp cao của Iran đã gặp gỡ lãnh đạo Hamas Ismail Haniyeh và lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah để huấn luyện các đặc nhiệm cho cuộc tấn công bằng tàu lượn này. Việc này thật là bệnh hoạn”, ông nói.

“Và lý do chính quyền ông Biden che giấu điều này là vì chính quyền Biden vẫn muốn khôi phục thỏa thuận hạt nhân với Iran”, ông cho hay.

Khi cựu Tổng thống Donald Trump nhậm chức, ông đã rút khỏi thỏa thuận hạt nhân, loại bỏ Iran và các bên ủy nhiệm của nước này để tăng cường quan hệ với các đồng minh hiện có ở Trung Đông thông qua Hiệp định Abraham.

Ông Smith cho rằng chính quyền ông Biden đã phá hoại hiệp định với hy vọng "hạ bệ" chính phủ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và đưa Iran trở lại bàn đàm phán.

Và những mục tiêu đó đặt ra câu hỏi tại sao, ông nói.

“Tại sao các nhà lãnh đạo Mỹ và châu Âu lại muốn hợp pháp hóa chương trình vũ khí hạt nhân của một quốc gia bệnh hoạn? Chúng tôi biết chính xác chúng là gì. Tại sao họ lại bình thường hóa các chế độ như Hamas, Hezbollah và Cộng hòa Hồi giáo Iran, khi đây là những quốc gia bệnh hoạn và điên rồ?”.

Niềm tin ngày càng suy giảm

Trong khi buồng dội âm của các phương tiện truyền thông chính thống có thể vẫn còn hoạt động, thì đối với nhiều người, hiệu quả của nó đã suy yếu.

Từ đại dịch COVID-19 đến những lo ngại về tính liêm chính trong bầu cử và việc vũ khí hóa chính phủ liên bang, nhiều người Mỹ không còn tin tưởng vào những nguồn tin mà họ từng cho là đáng tin cậy.

Và đối với ông Smith, sự ngờ vực sâu sắc này lại là mối lo ngại khác cần được giải quyết.

Ông tiếp tục nói: "Những người không tin tưởng vào thông tin họ nhận được và sẵn sàng tin rằng mọi thứ đã trở nên cực kỳ dễ bị tổn thương”.

“Và một lần nữa, đây là một dấu hiệu rất xấu đối với nước Mỹ vì nó cho thấy mọi người cảm thấy như thể họ không còn gì để bám víu. Họ tin rằng mọi thứ về đất nước chúng ta, mọi thứ về thực tại của chúng ta đều là dối trá. Nhưng tất nhiên, điều đó không đúng".

Ông Smith cho biết, để giúp những người đó phân biệt sự thật và hư cấu, xã hội phải quay trở lại “nhìn thẳng vào sự việc có thật và giải thích những điều có thật khi chúng xảy ra” - mà không cần phải “thêm thắt” điều gì.