Đài BBC đă phát hiện các nhóm làm giả chứng nhận miễn trừ y tế hoặc thêm trẻ em vào danh sách gia đ́nh, nhằm giúp những người đàn ông Ukraine tránh nhập ngũ bắt buộc.

Lính Ukraine trong một cuộc tập trận chống máy bay không người lái vào tháng 11-2023 - Ảnh: AFP
Kể từ khi Nga bắt đầu "chiến dịch quân sự đặc biệt" tại Ukraine vào tháng 2-2022, hầu hết đàn ông trong độ tuổi từ 18 đến 60 ở Ukraine đều bị cấm rời khỏi đất nước.
Nhưng theo thông tin Đài BBC thu thập từ các nước láng giềng với Ukraine là Romania, Moldova, Ba Lan, Hungary và Slovakia, có gần 20.000 người đàn ông đă trốn khỏi Ukraine trong khoảng thời gian từ tháng 2-2022 đến hết tháng 8-2023.
Trong khi đó, Kiev xác nhận có 21.113 người khác cố gắng trốn khỏi nước này nhưng đă bị chính quyền bắt giữ. Theo luật pháp, họ có nguy cơ bị phạt 92-230 USD và án tù lên đến 8 năm.
Tại Ukraine, đàn ông chỉ được miễn trừ nhập ngũ khi có vấn đề về sức khỏe hoặc khi họ là cha của ba đứa con trở lên.
BBC đă dành một tháng để thâm nhập vào các nhóm chat trên Telegram. Họ phát hiện ít nhất 6 nhóm có 100 đến vài ngh́n thành viên, chuyên cung cấp dịch vụ giúp đàn ông Ukraine tránh việc nhập ngũ, ví dụ như thêm trẻ em vào gia đ́nh hay làm giả giấy chứng nhận miễn trừ y tế.
Trong đó, chứng nhận miễn trừ y tế là dịch vụ đắt đỏ nhất khi phải chi tới khoảng 4.300 USD (hơn 104 triệu đồng), bao gồm cả một khoản hối lộ cho quan chức. Chúng được gọi là "tấm vé trắng" v́ có thể giúp những người đàn ông rời đi và trở về Ukraine bất cứ khi nào.
Ông Fedir Venislavskyi, thành viên Ủy ban An ninh quốc gia Ukraine, thừa nhận t́nh trạng tham nhũng ở Ukraine c̣n rất dai dẳng, không diễn ra đơn lẻ mà đang có xu hướng lan rộng.
Vào tháng 8-2023, Tổng thống Volodymyr Zelensky đă chỉ trích những "quyết định tham nhũng" do Ủy ban Quân y của nước này đưa ra, khiến danh sách miễn trừ nhập ngũ tăng gấp 10 lần so với hồi tháng 2-2022. Sau đó, hơn 30 quan chức Ukraine đă phải đối mặt với cáo buộc h́nh sự.
Song ông Venislavskyi cũng tin rằng các nỗ lực trốn nghĩa vụ quân sự bằng giấy tờ giả có thể kết thúc trong ṿng hai năm tới, khi hệ thống số hóa mới được ứng dụng.
"Tôi tin rằng mỗi người có lựa chọn về mục đích sống của ḿnh. Với một số người là bảo vệ vùng lănh thổ của ḿnh, một số khác th́ chọn bảo vệ bản thân và gia đ́nh, một số khác muốn đóng góp cho kinh tế nước nhà", ông nói và bày tỏ hy vọng chính quyền Ukraine sẽ khuyến khích những người đă rời đi sẽ quay về khi chiến sự kết thúc và không trừng phạt họ.
VietBF©sưu tập