"Kép độc" Thanh Phú qua đời

[Cupcake01]

Thanh Phú là nghệ sĩ cần mẫn, chăm chỉ làm nghệ thuật, hiền lành, luôn giúp đỡ đồng nghiệp tuy gương mặt "đằng đằng sát khí".


Nghệ sĩ Thanh Phú vai Hồ Tôn Hiến trong chương trình Vinh danh những nghệ sĩ đóng vai kép độc do Nhà hát Thành phố tổ chức

Gia đình nghệ sĩ Thanh Phú cho biết ông đã qua đời lúc 2 giờ ngày 3-12 sau thời gian điều trị bệnh già. Thọ 77 tuổi.

Thanh Phú và những lần thế vai "danh ca bạc triệu"

Nghệ sĩ Thanh Phú sinh năm 1946 tại Hóc Môn. Cha họ Nguyễn, sanh tháng Giêng, năm Tuất nên cha mẹ mới đặt tên ông là Nguyễn Giêng Tuất.

Năm ông 11 tuổi đã yêu thích văn nghệ, đi theo nghệ sĩ Hùng Anh - con trai của nghệ sĩ Minh Chí, một tay trống ở ban Trường Xuân thời đó.

Tuổi nhỏ, ngoài thời gian học chữ, ông cứ lang thang theo các đoàn hát, diễn chung quanh thôn xóm ở gần nhà. Chính những tháng ngày này đã nhem nhóm trong lòng ông ý chí được theo nghề diễn viên.

Đến năm ông 14 tuổi (1960), ông ý thức được rằng muốn trở thành diễn viên phải học hành đàng hoàng từ nhịp điệu, bài ca đến vũ đạo, trình thức biểu diễn.

Lúc này biết đoàn Đồng Ấu Minh Tơ đang hoạt động tài Đình Cầu Quan (Thái Hưng, quận 1), ông đã quyết định xin vào đoàn học nghề, thời đó nghệ nhân Minh Tơ đang dạy các diễn viên nhí là con cháu của gia đình gồm: NSND Thanh Tòng, NSƯT Trường Sơn, nghệ sĩ Xuân Yến, Thanh Loan, Bạch Lê, NSƯT Bửu Truyện, nghệ sĩ Thanh Thế, Công Minh...

Ông tuy không phải là con của nghệ sĩ nhưng nhìn vóc dáng nhanh nhẹn và giọng ca trầm ấm, nên được nghệ nhân Minh Tơ nhận lời, thu nhận vào đoàn rèn luyện cho ông đóng vai tướng võ, quan văn…

Năm 1964, đoàn Đồng Ấu Minh Tơ giải thể, nghệ sĩ Thanh Phú xin vô đoàn Kim Chung, đi theo nghệ sĩ Minh Cảnh, vừa làm quân sĩ vừa nhắc tuồng. Giai đoạn này ông được nghệ sĩ Minh Cảnh cho thay thế những vai phụ khi trong đoàn thiếu người.

Chính vì vậy ông phát triển nghề rất nhanh, vai nào cũng có thể diễn, nhất là những vai kép độc. Ông nổi tiếng trở thành nghệ sĩ thế vai từ đó.

Đặc biệt, nghệ sĩ Thanh Phú đã nhiều lần thế vai "danh ca bạc triệu" đầu tiên của sân khấu cải lương là nghệ sĩ Thanh Hải trên sân khấu Kim Chung, rồi thế cả vai diễn của Đệ nhất danh ca Út Trà Ôn, nghệ sĩ Út Hiền hoặc đã từng thế vai NSND Thanh Tuấn.

Cuộc đời lắm gian nan của nghệ sĩ Thanh Phú

Cuộc đời nghệ sĩ Thanh Phú lắm gian nan, năm lần bị bắt quân dịch, năm lần tìm cách trốn thoát rồi theo sân khấu cải lương, khi lưu lạc ở miền Trung, khi trở về Kim Chung, có giai đoạn ông rời đoàn Minh Cảnh, rồi sau đó quay lại với đoàn hát này.

Soạn giả Đăng Minh kể, thời đó các nam nghệ sĩ thường dính tuổi quân dịch nên cuộc đời đi hát của nghệ sĩ Thanh Phú chịu biết bao nhiêu gian nan, khổ ải, có lúc cận kề bên cái chết, may mắn thoát được trong đường tơ kẽ tóc. Dù hoàn cảnh có ra sao vẫn không làm thay đổi tình yêu ông dành cho sân khấu cải lương.

"Suốt 13 năm dài phiêu bạt, mãi tới năm 1973, khi ông về đoàn Hương Mùa Thu, được dịp may hát thế vai kép chánh của Hà Bửu Tân đã tạo được sự chú ý của cô đào trẻ Lan Hương. Họ hát chung với nhau qua các tuồng: "Bà chúa ăn mày", "Bình Lan Xuân"… Tình yêu từ vai diễn đã đưa họ đến với nhau bằng tình yêu cuộc đời và nên duyên vợ chồng" – soạn giả Đăng Minh kể.

Sau đó ông về cộng tác với công ty Kim Chung đi từ đoàn 1 qua đến đoàn 6 nhưng sự nghiệp nghệ thuật của ông rực rỡ nhất là trên sân khấu đoàn Kim Chung 5.

Vai diễn ấn tượng nhất của nghệ sĩ Thanh Phú là vai Dư Hải Long trong vở "Xin một lần yêu nhau", sau này là ông cũng đóng vai Hồ Diên Trúc cũng trong vở diễn này.

Về việc đào tạo diễn viên trẻ, nghệ sĩ Thanh Phú có công lập ra đoàn Đồng Ấu Kim Đồng vào thập niên 80, với các vai diễn nhí là con cháu trong nhà cùng với con của các nghệ sĩ bè bạn như: Minh Cường, Kim Tử Long, Lê Giang, Bảo Ngọc, Bảo Quý, Thiên Kim (sau này trở thành ca sĩ biểu diễn tại hải ngoại)…

Một thời nhóm Đồng Ấu Kim Đồng nổi tiếng với một số trích đoạn: "Thái hậu Dương Vân Nga", "Trần Quốc Toản ra quân"…

Nghệ sĩ Lê Giang xúc động cho biết cậu Thanh Phú là người đã đưa cô vào nghề diễn viên, vì từ nhỏ đã theo cậu vào các đoàn hát xem nghệ sĩ hóa trang, tập tuồng.

Cách đây hơn 10 năm, chương trình "Những kép độc trên sân khấu cải lương" do Trung tâm Tổ chức biểu diễn và Điện ảnh TP HCM thực hiện tại Nhà hát Thành phố. Nghệ sĩ Thanh Phú đã được vinh danh, ông cũng đã gắn bó với CLB Sân khấu Lạc Long Quân biểu diễn nhiều chương trình nghệ thuật tại Sân khấu Sen Hồng.

Trong lịch sử sân khấu cải lương miền Nam, nhắc đến kép độc nổi tiếng phải kể đến: NSND Năm Châu, NSND Ba Vân, nghệ sĩ Tám Vân, NSƯT Hoàng Giang, NSND Diệp Lang, NSND Hùng Minh, NSND Thanh Điền, nghệ sĩ La Kính, nghệ sĩ Văn Ngà…và nghệ sĩ Thanh Phú là người đã đúc kết được nhiều bài học kinh nghiệm cho nghề, sau này ông đã truyền dạy lại cho các diễn viên trẻ.

Tang lễ của nghệ sĩ Thanh Phú tổ chức tại nhà riêng ở quận 8, TP HCM. Lễ nhập quan 11 giờ ngày 3-12. Lễ động quan 6 giờ ngày 5-12, sau đó hỏa táng tại Nghĩa trang Đa Phước, Bình Chánh.

VietBF@ Sưu tập