Cơ quan điều tra xác định vụ án xảy ra tại Tập đoàn Phúc Sơn là điển h́nh của việc thông đồng, móc ngoặc giữa nhà thầu và chủ đầu tư dự án để trục lợi.
Trong kết luận điều tra mới nhất, ông Nguyễn Văn Hậu (biệt danh Hậu "pháo", Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn) bị đề nghị truy tố về ba tội danh: vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng, vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng và đưa hối lộ.
Cùng với ông Hậu, 41 bị can khác cũng bị đề nghị truy tố, trong đó có 5 cựu Bí thư Tỉnh ủy, bao gồm Hoàng Thị Thúy Lan, Phạm Văn Vọng (cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc), Ngô Đức Vượng, Nguyễn Doăn Khánh (cựu Bí thư Tỉnh ủy Phú Thọ), và Lê Viết Chữ (cựu Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngăi). Những người này bị cáo buộc nhận hối lộ hoặc lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.
Theo kết luận điều tra, ông Nguyễn Văn Hậu đă chi tổng cộng 132 tỷ đồng để thao túng lănh đạo các địa phương nhằm thâu tóm các dự án lớn. Trong đó, số tiền hối lộ bao gồm 72,5 tỷ đồng và 2,6 triệu USD.
Ngoài hành vi đưa hối lộ, ông Hậu c̣n bị cáo buộc vi phạm quy định về kế toán, gây thiệt hại hơn 504 tỷ đồng cho ngân sách nhà nước. Trong lĩnh vực đấu thầu, ông Hậu đă thao túng, tạo điều kiện cho doanh nghiệp của ḿnh trúng thầu với giá sát mức dự toán, gây thiệt hại 459 tỷ đồng.
Cơ quan điều tra đánh giá, vụ án tại Tập đoàn Phúc Sơn cho thấy những lỗ hổng nghiêm trọng trong công tác đấu thầu, khi nhà thầu có thể thông đồng với chủ đầu tư để nhận thông tin nội bộ, điều chỉnh dự toán nhằm trúng thầu với mức giá không hợp lư. Việc tính toán đơn giá nguyên vật liệu dựa trên công bố của các cơ quan quản lư mà không đối chiếu với giá thực tế thị trường đă dẫn đến t́nh trạng đội giá, gây thất thoát tài sản nhà nước.
Trước những sai phạm trên, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đă kiến nghị Bộ Tài chính, Bộ Xây dựng và các địa phương thực hiện các biện pháp siết chặt quản lư đấu thầu và định giá tài sản, nhằm ngăn chặn t́nh trạng gian lận.
Cụ thể, Bộ Tài chính được đề nghị tăng cường giám sát hoạt động định giá tài sản, tránh bị thao túng làm sai lệch kết quả định giá, gây thất thoát ngân sách. Đồng thời, cần kiểm soát chặt chẽ hoạt động kiểm toán để ngăn chặn việc nâng khống năng lực tài chính của doanh nghiệp nhằm gian lận trong đấu thầu.
Bộ Xây dựng được yêu cầu rà soát và điều chỉnh các quy định về định mức, đơn giá trong xây dựng, nhằm khắc phục t́nh trạng nhà thầu kê khai chi phí không sát thực tế, làm đội giá công tŕnh.