Đôi tay của bệnh nhi đầy vết "roi đánh", tổn thương da nặng, bao gồm dát đỏ, sẩn đỏ, mụn nước, phỏng nước thành vệt, sưng nề, trợt rỉ dịch...
Tin từ Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, các bác sĩ khoa Da liễu của bệnh viện vừa tiếp nhận 1 bệnh nhi với đôi tay đầy những vết tổn thương da dài như "roi đánh", sẩn đỏ, phỏng nước.
Bệnh nhi là bé gái N.P.L (10 tuổi). Theo lời kể của mẹ bé, ngày 1/5, khi trẻ đang vui chơi với sóng biển th́ thấy có vật thể dạt lại gần. Vật thể trong suốt (loài sứa biển) rất đẹp nên trẻ đă ṿng tay ôm.
Sau đó trẻ bị tổn thương da nặng, bao gồm dát đỏ, sẩn đỏ, mụn nước, phỏng nước thành vệt, sưng nề, trợt rỉ dịch, viêm tấy, kèm theo ngứa, bỏng rát, châm chích tại vùng cẳng tay và mu bàn tay hai bên, ở vị trí tiếp xúc với xúc tu sứa.

Tổn thương da của bé P.L trước điều trị. Ảnh BSCC
Nhờ sự phối hợp giữa khoa Da liễu và khoa Cấp cứu và Chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương, sau khoảng một tuần điều trị với các biện pháp kháng sinh toàn thân, thuốc giảm viêm, giảm ngứa, thuốc bôi và chăm sóc tại chỗ, t́nh trạng của trẻ đă dần cải thiện, vị trí vùng da tổn thương hết sưng nề, không c̣n trợt rỉ dịch.
Bác sĩ Trần Thị Thùy Trang, khoa Da liễu, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, mùa du lịch đang đến gần, khi cho con đi chơi biển, các phụ huynh cần lưu ư không để trẻ tiếp xúc với sứa biển. Nhiều con sứa có nọc độc, có thể tiêm độc tố vào người khi tiếp xúc.
Trên xúc tu có hàng triệu tế bào châm nhỏ li ti, các tế bào này sẽ phóng ra những sợi lông tẩm độc, đâm xuyên qua da và tiêm độc tố vào cơ thể con người hoặc các sinh vật khác khi tiếp xúc phải sứa độc.
Tùy theo loại sứa có độc chất cao hay thấp mà khi tiếp xúc sẽ có những biểu hiện khác nhau. Tại Việt Nam, theo các nhà hải dương học cho biết loài sứa độc bao gồm sứa lửa, sứa bắp cày và sứa ṿng.

Chăm sóc tổn thương da – Đắp gạc tẩm thuốc (A); Tổn thương da của bé N.P.L khi ra viện (B). Ảnh BSCC
Các loài sứa này khi tiếp xúc có thể gây đau rát, bỏng da, thậm chí gây tử vong cho người tiếp xúc do có chứa độc tố Physaliatoxin.
Khi da tiếp xúc với sứa lửa, triệu chứng đầu tiên là đau và bỏng rát như lửa đốt. Sau đó, các vết quật của sứa lửa trên cơ thể có màu đỏ hoặc nâu tím, phồng rộp, nổi bọng nước.
Trường hợp nặng, vị trí cơ thể người tiếp xúc sứa lửa sẽ sưng phù, xuất huyết dưới da, loét và hoại tử da. Triệu chứng có thể kéo dài đến 1-2 tuần. Một số trường hợp nặng hơn với các biểu hiện khó thở, buồn nôn, tăng nhịp tim, đau ngực, tiêu chảy và sốc phản vệ.
Cách xử lư khi bị sứa đốt
TS, bác sĩ Phạm Thị Mai Hương, khoa Da liễu, Bệnh viện Nhi Trung ương khuyến cáo, khi trẻ bị sứa đốt, các phụ huynh cần:
- Khi trẻ đă tiếp xúc với sứa, nếu có một trong các biểu hiện như buồn nôn, nôn, khó thở, đau ngực, tím tái, phụ huynh cần b́nh tĩnh, gọi hỗ trợ từ nhân viên y tế gần nhất.
- Cố gắng giữ cho trẻ hạn chế cử động, hạn chế chà xát vào vùng da đă tiếp xúc với sứa. Sau đó ngay lập tức lấy con sứa ra khỏi cơ thể của trẻ. Lưu ư nhớ đeo găng tay hoặc lót tay bằng túi nilon để hạn chế tối đa việc tiếp xúc với độc tố tiết ra từ xúc tu của sứa.
- Rửa sạch vết thương với nước biển, chú ư không rửa bằng nước ngọt do việc thay đổi áp suất có thể kích thích xúc tu c̣n trên da giải phóng độc tố. Nếu có sẵn giấm (acid acetic 3-5%), có thể rửa vùng tổn thương với giấm trong ṿng 30 giây để ức chế tế bào giải phóng độc tố trên các xúc tu sứa.
- Sử dụng những vật dụng sẵn có như th́a, thẻ cạo nhẹ nhàng lên vết sứa tiếp xúc để loại bớt những tế bào độc của sứa trên da.
- Có thể giảm đau bằng việc chườm ấm hoặc xả dưới ṿi nước ấm (khoảng 40-45 độ) trong ṿng 20 phút hoặc chườm đá bọc trong túi nilon sạch. Thuốc giảm đau dễ t́m như ibuprofen hoặc paracetamol.
- Làm dịu tổn thương da bằng kem/nhũ tương dưỡng ẩm, giảm ngứa, giảm sưng đau bằng kem chứa thành phần corticoid, kháng histamin.
- Chú ư không bôi đắp lá, thuốc không rơ loại, hay rửa vết thương bằng nước tiểu v́ có thể gây ra t́nh trạng nặng hơn, thương tổn lan rộng hoặc nhiễm trùng tổn thương.
- Sau khi xử lư ban đầu, trẻ cần được đưa đến khám tại các cơ sở y tế để được đánh giá mức độ nặng, điều trị chăm sóc vết thương kịp thời, tránh các biến chứng không mong muốn.
"Để đề pḥng trẻ bị sứa đốt, các cha mẹ khi đưa con đi biển cần trang bị kiến thức về sứa độc, cách nhận biết, cách sơ cứu ban đầu; T́m hiểu thêm thông tin từ người dân địa phương để biết những vùng biển và thời gian có nguy cơ gặp sứa (quan sát, đọc các cảnh báo ở băi biển); Khuyến khích cho trẻ mặc đồ bơi che kín để bảo vệ được vùng da rộng", bác sĩ Hương khuyến cáo thêm.
VietBF@ sưu tập