
KỂ CẢ LÀ U ÁC TÍNH ... CŨNG KHÔNG nhất thiết phải mổ ngay ... mà nên có giai đoạn theo dơi ... đánh giá bản chất khối u thật kỹ trước.
Nhiều bạn lo lắng: nếu không phẫu thuật ngay, ví dụ đợi thêm 1 tháng... lỡ u di căn th́ có phải mất “cơ hội vàng”?
KHÔNG ... chưa chắc mất cơ hội vàng.
Di căn là cả một quá tŕnh phức tạp, không diễn ra ồ ạt chỉ trong 1 tháng nếu:
- Bạn không đụng dao kéo vào u
- Không stress, mất ngủ, ăn sai
- Không làm những ǵ khiến miễn dịch suy sụp....
V́ sao?
Di căn KHÔNG diễn ra như "nổ bom"
Tế bào ung thư muốn di căn .... phải vượt qua hàng chục rào che chắn, bao gồm:
- Thoát khỏi khối U gốc .... không dễ v́ các tế bào trong mô dính chặt với nhau bằng “keo sinh học”
- Thoát khỏi mô liên kết (khá chắc chắn)
- Chui vào mạch máu / bạch huyết
- Trốn tránh miễn dịch tuần tra
- Chạy đến nơi khác
- Bám vào mô mới (nếu không hợp ... tế bào bị chết)
- Gọi mạch máu mới vào nuôi nó ....
- Sống sót và phát triển
Chỉ cần miễn dịch đủ tỉnh táo, một trong các bước trên bị chặn ... di căn sẽ thất bại
.... Nên di căn không dễ như người ta tưởng
Nhưng khi nào th́ NGUY CẤP? Đó là khi 1 trong các điều sau có mặt:
- Sinh thiết, mổ ..... vỡ u
- Stress, lo nghĩ, mất ngủ kéo dài ...
- Dinh dưỡng sai .... nuôi u
- Hệ miễn dịch kiệt sức
...... Th́ đúng là nguy cơ tăng nhanh thậm chí trong 1 tháng
Nhưng nếu 1 tháng đó:
- Bạn ăn ngủ đúng ...
- Không đụng dao kéo
- Không stress...
..... Th́ u vẫn có thể đứng yên ..... hoặc thậm chí co lại nhẹ
Bạn có thể h́nh dung:
U giống như 1 tổ kiến lửa bị nhốt trong b́nh .... nếu cứ để yên .... kín nắp .... kiến sẽ ḅ ḷng ṿng
Nhưng nếu chọc gậy .... đổ đường .... đập b́nh -> kiến sẽ tràn ra khắp nơi
Nên .... 1 tháng không chọc vào có khi c̣n an toàn hơn vội vàng đập ổ ..... Và “cơ hội vàng” không nằm ở thời gian, mà nằm ở chất lượng của thời gian đó ....
Nếu bạn tận dụng tháng đó để phục hồi miễn dịch, thải độc, ổn định cảm xúc .... bạn sẽ giữ được cơ hội vàng ....
C̣n nếu trong tháng đó chỉ ngồi chờ, lo nghĩ, mất ngủ, ăn sai ....
... Dù chỉ 2 tuần cũng có thể là quá muộn...
Bởi v́ ....
Nếu cắt u hẳn ra mà không biết nó là u ǵ, th́ cũng có thể gây họa.... "mổ nhầm thứ không nên mổ" .... làm u di căn, vỡ mạch máu ....
Có 3 lư do chính bác sĩ KHÔNG nên cắt ngay:
1. Có những loại u mà càng mổ .... càng nguy hiểm
Ví dụ: u lympho, u di căn mạch máu, ung thư dạng bạch cầu
..... nếu cắt toàn bộ u ra, tế bào sẽ phát tán toàn thân, gây di căn ồ ạt.
Mổ nhầm loại u đó .... tử vong rất nhanh
2. Một số khối u nằm gần tim, phổi, gan, tụy, cột sống
....đây đều là cơ quan sống c̣n, rất quan trọng.
-> Bất kỳ phẫu thuật nào tại đây .... đều có nguy cơ gây tổn thương nghiêm trọng.
Ngoài ra:
- Mổ ... đụng dao kéo ... tạo phản ứng viêm cấp cứu
- Mổ là tạo 1 chấn thương lớn ... máu kéo đến .... bạch cầu đổ về
- Hệ miễn dịch có thể bị rối loạn ... hoảng loạn ... tiết cytokine ... stress phau thuật ... ức chế miễn dịch tạm thời.... suy giảm tạm thời khả năng miễn dịch chống ung thư...
- U đang ngủ yên .... bị “đánh thức” ..... tăng sinh điên cuồng .... phản ứng lành thương sau mổ tiết nhiều yếu tố tăng trưởng (tạo mạch máu mới ... kích thích tăng sinh tế bào...)..... nếu có tế bào ung thư c̣n sót lại hoặc đă “ẩn náu” .... các tín hiệu này có thể kích hoạt chúng tăng sinh mạnh.
Đây gọi là “wound-induced tumor growth” – u phát triển nhanh sau mổ
Chính v́ vậy: bác sĩ thường phải làm theo phác đồ: ví dụ sinh thiết trước .... rồi mới quyết định mổ hay không
Nhưng nghịch lư là:
Chính sinh thiết lại là con dao hai lưỡi .... có thể:
-Làm u bị “thức tỉnh”
-Phá vỡ màng bao miễn dịch
-Gây viêm ... chảy máu ... mất kết dính ... dễ di căn hơn...
U giống như ổ kiến lửa nghi ngờ.
Nếu cắt cả ổ kiến mà không biết nó là ǵ ... có thể vỡ tổ .... kiến chạy khắp người
-> Nên bác sĩ chọn cách: đâm một cây que vào tổ, lấy vài con kiến ra xem thử.
Nhưng lỡ chọc trúng đúng tổ kiến độc ..... kiến sẽ nổi loạn, tổng khởi nghĩa luôn.
Nên điều này cũng đặt ra câu hỏi:
Nếu sinh thiết cũng nguy hiểm, mà không sinh thiết th́ không biết u ǵ?
thật ra có nhiều cách khác… an toàn hơn ... để đánh giá u... ví dụ ... PET-CT, MRI cao cấp, Liquid biopsy.... cái này bạn có thể tự đề xuất với bác sĩ ... v́ phác đồ chuẩn khuyến cáo sinh thiết là “tiêu chuẩn vàng” nên bác sĩ cũng có thể lạm dụng sinh thiết...
Và trên thực tế th́ nhiều bệnh nhân không biết để đ̣i hỏi ... dẫn đến bị sinh thiết quá dễ dàng....
VietBF@sưu tập