Hậu trường "đại chiến" Trump–Musk: Từ đồng minh đến kẻ thù trong chưa đầy 24 giờ

[Romano]

Cuộc cãi vã nảy lửa giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Elon Musk chính xác là điều mà cá nhân ông Trump và các cố vấn của ông đã cố gắng tránh khỏi trong những ngày qua.Chỉ sáu ngày trước, các trợ lý cấp cao của ông Trump đã nén lại sự khó chịu với Elon Musk và tổ chức một buổi chia tay thân mật tại Phòng Bầu Dục dành cho ông. Họ đã tóm tắt cho Tổng thống về những cáo buộc Musk sử dụng ma túy để ông Trump có thể sẵn sàng bảo vệ tỷ phú này nếu báo chí đặt câu hỏi trong sự kiện chia tay, theo lời các trợ lý.

Thậm chí cho đến tối ngày 4/6, ông Trump vẫn nói giảm mâu thuẫn với Musk trong một cuộc họp với các thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa, mặc dù vị tỷ phú đã chỉ trích chương trình nghị sự của ông. Vào cuối tuần trước, sau khi ông Trump loại bỏ một đồng minh thân cận của Musk khỏi vị trí chóp bu của NASA, Tổng thống đã nói rõ với các cộng sự rằng ông không có ý định đối đầu công khai với Musk, theo một người thân cận với ông.

Nhưng thiện chí ấy đã tan biến vào hôm 5/6.

Chỉ 13 phút sau khi bắt đầu cuộc họp với Thủ tướng Đức Friedrich Merz tại Phòng Bầu Dục, ông Trump bắt đầu trút bức xúc lên đầu Musk – mở đầu cho một ngày hỗn loạn khi hai trong số những người quyền lực nhất thế giới chuyển từ bạn bè sang đối đầu.

Tối cùng ngày, ông Trump công khai đe dọa cắt hợp đồng chính phủ với các công ty của Musk, nói rằng tỷ phú này “phát điên” và ám chỉ ông ta mắc “hội chứng rối loạn Trump”.

Đáp lại, Musk, người giàu nhất thế giới, úp mở việc thành lập một đảng chính trị mới, đề xuất luận tội ông Trump, cho rằng các mức thuế của ông Trump sẽ gây suy thoái kinh tế và đe dọa ngừng vận hành một thiết bị không gian quan trọng đang được chính phủ sử dụng. Musk còn ám chỉ rằng tên ông Trump xuất hiện trong các tài liệu liên quan đến cuộc điều tra liên bang về tội phạm tình dục Jeffrey Epstein, hàm ý rằng Tổng thống có liên quan đến các hành vi tội phạm đó.Cuộc đối đầu kịch tính giữa ông Trump và Musk đang lan rộng khắp nước Mỹ, đe dọa liên minh cầm quyền MAGA mới được ông Trump xây dựng và được Musk tài trợ. Nó cũng gây sức ép lên 6 công ty của Musk – hầu hết đều chịu sự quản lý chặt chẽ từ chính phủ liên bang – và mang đến cho đảng Dân chủ một khoảnh khắc thở phào hiếm hoi trong giai đoạn đầy khó khăn.

Cổ phiếu Tesla lao dốc 14%, ghi nhận ngày tồi tệ nhất kể từ năm 2020.

Cuộc khủng hoảng này đã được dự đoán từ lâu. Ngay cả những người thân cận với cả hai cũng tin rằng mối quan hệ này sớm muộn sẽ sụp đổ. Nhưng tốc độ leo thang chóng mặt vẫn khiến Nhà Trắng choáng váng – và một Tổng thống vốn thường bảo vệ Musk giờ cũng không còn giữ bình tĩnh.

Các quan chức Nhà Trắng và các đồng minh của Tổng thống cả ngày hôm đó không ngừng cập nhật mạng xã hội, chuyển tiếp các bài đăng của Musk cho nhau khi tình hình trở nên hỗn loạn.

“Chuyện này chỉ là vấn đề thời gian. Hai cái tôi khổng lồ thì không thể cùng tồn tại”, Marc Short, cựu chánh văn phòng của Phó Tổng thống Mike Pence, nói. “Khó tin là nó lại sụp đổ nhanh đến vậy, nhưng chẳng ai ngạc nhiên cả”.

Ngay cả khi các trợ lý dè bỉu Musk trong những ngày cuối cùng tại Nhà Trắng, ông Trump vẫn dành lời tích cực cho ông ta – ngay cả khi nói chuyện riêng tư, theo một nguồn tin thân cận. Dù hai người từng mâu thuẫn về nhân sự và thuế quan, ông Trump vẫn thường tỏ ra dễ chịu với Musk. Dù Musk có xung đột với nhiều phụ tá cấp cao của ông Trump, ông ta vẫn giữ được quan hệ tương đối yên ổn khi rời đi.

“Đây là một tập phim đáng tiếc của Elon – người đang bực bội vì ‘một dự luật lớn, tuyệt đẹp’ không có chứa các chính sách ông ta muốn”, Thư ký báo chí Nhà Trắng Karoline Leavitt nói. “Tổng thống đang tập trung vào việc thông qua dự luật lịch sử này và làm nước Mỹ vĩ đại trở lại”.

Tuy nhiên, cơn giận của Musk không chỉ xoay quanh dự luật. Ông ta bày tỏ tức giận vì ông Trump rút đề cử Jared Isaacman, một đồng minh thân cận của Musk, cho vị trí Giám đốc NASA.

Trong cuộc họp tại phòng ăn Phòng Bầu Dục hôm thứ Sáu tuần trước, trước lễ chia tay, trợ lý Sergio Gor đã đưa cho ông Trump một hồ sơ về việc Isaacman từng quyên góp cho đảng Dân chủ. Musk lên tiếng bảo vệ Isaacman và cố giảm nhẹ vấn đề. Nhưng ông Trump vẫn quyết định rút đề cử, theo các nguồn tin. Sau đó, hai người vẫn cùng xuất hiện trước ống kính, ông Trump gọi Musk là bạn và nói rằng ông sẽ tiếp tục nhận lời khuyên từ Musk dù ông đã rời Nhà Trắng.

Rạn nứt này nhanh chóng lan sâu vào nội bộ. Trợ lý thân cận của Musk, Katie Miller – người từng là cố vấn đặc biệt trong chính quyền Trump – đã rời Nhà Trắng cùng Musk tuần trước và hiện đang làm việc cho ông ta. Miller, người từng luôn sát cánh với Musk tại Nhà Trắng, từ chối bình luận.

Chồng cô, Stephen Miller, lại là một trong những cố vấn trung thành và nổi bật nhất của ông Trump. Ông đã lên tiếng bảo vệ dự luật của ông Trump khỏi những chỉ trích từ Musk những ngày qua. Musk thậm chí đã bỏ theo dõi Miller trên nền tảng X trong tuần này. Trước đó, cả hai vợ chồng từng dành nhiều thời gian cùng Musk, cả trong và ngoài Nhà Trắng.

Mâu thuẫn công khai giữa Musk và ông Trump cũng đe dọa đến Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) – chương trình cắt giảm chi phí mang dấu ấn của Musk. Nhân viên thuộc DOGE, trong đó có người từng tham gia loại bỏ hàng nghìn nhân viên liên bang, nhắn tin cho nhau hôm 5/6: liệu họ sẽ bị sa thải?

Tình bạn đổ vỡ khiến nhiều quan chức Nhà Trắng trở tay không kịp. Trước buổi trưa, ông Trump ngồi họp với Thủ tướng Merz về những chủ đề dự kiến: thương mại, NATO và chiến tranh ở Ukraine. Nhưng chỉ 13 phút sau, ông trút giận lên Musk, phàn nàn về việc Musk chỉ trích dự luật quá tốn kém.

Ban đầu, ông nói nhẹ nhàng: “Tôi luôn quý Elon”, ông Trump nói khi được hỏi về chỉ trích của Musk. “Tôi thà để Elon chỉ trích mình còn hơn chỉ trích dự luật”.

Nhưng sau đó, giọng điệu của ông Trump thay đổi: “Tôi và Elon từng có quan hệ rất tốt. Tôi không chắc bây giờ còn như vậy nữa”.

Ông Trump còn cho rằng sự giúp đỡ của Musk trong chiến dịch tranh cử không ảnh hưởng đến kết quả bầu cử. “Tôi nghĩ tôi vẫn sẽ thắng Pennsylvania dù có Elon hay không”.

Chánh văn phòng Susie Wiles gật đầu liên tục khi ông Trump nói đến bang chiến trường này – một dấu hiệu cho thấy phần lớn nhân viên Nhà Trắng đã không còn ủng hộ Musk, chỉ còn ông Trump là người duy nhất bảo vệ ông ta.Cuộc chiến lan sang mạng xã hội trước khi sự kiện kết thúc. “Nếu không có tôi, ông Trump đã thua, Dân chủ sẽ nắm Hạ viện và phe Cộng hòa chỉ chiếm 51 ghế ở Thượng viện”, Musk viết. “Thật là vô ơn”.

Gần 2 giờ chiều, Musk đăng cuộc thăm dò trên X hỏi hơn 200 triệu người theo dõi liệu đã đến lúc lập một đảng mới đại diện tốt hơn cho đa số người dân.

Ít phút sau, tỷ phú Mark Cuban – người từng úp mở tranh cử – đăng ba dấu tick ủng hộ ý tưởng của Musk. Steve Bannon, đồng minh trung thành của ông Trump, gợi ý trong một podcast rằng nên điều tra tình trạng nhập cư của Musk vì ông sinh ra ở Nam Phi.

“Vài tay công nghệ và giới tiền mã hóa có thể vẫn theo Elon vì họ là fan cuồng, nhưng MAGA sẽ hoàn toàn đứng về phía ông Trump. Không ai trong MAGA sẽ mua Tesla nữa”, ông Bannon nói.

Khi một tài khoản bảo thủ đặt vấn đề rằng phe Cộng hòa có thể phải chọn phe, Musk viết: “Một điều để suy ngẫm: Ông Trump còn 3,5 năm làm Tổng thống, còn tôi sẽ còn ở đây hơn 40 năm…”.

Thậm chí mẹ của một trong những đứa con của Musk cũng lên tiếng. Lúc 2:20 chiều, Ashley St. Clair – người từng tranh cãi công khai với Musk về quyền nuôi con – đăng lên X, gắn thẻ ông Trump: “Nếu cần lời khuyên chia tay thì bảo tôi nhé!”.

Vào lúc 2:37, ông Trump đẩy căng thẳng lên đỉnh điểm khi tuyên bố trên mạng xã hội rằng “cách tiết kiệm ngân sách dễ nhất” là chấm dứt tất cả hợp đồng với các công ty của Musk. “Tôi còn ngạc nhiên vì ông Biden chưa làm việc này”, ông Trump viết.

Trong một bài đăng khác, ông nói Musk “đã đến giới hạn” và “phát điên” khi ông Trump xóa bỏ các ưu đãi xe điện khỏi dự luật lớn của ông.
Musk đáp trả bằng cách dọa vô hiệu hóa tàu vũ trụ SpaceX đang chở phi hành gia Mỹ lên trạm không gian. Tuy nhiên, tối hôm đó, ông dường như rút lại lời đe dọa khi trả lời một người dùng X.

Đến 3 giờ chiều, Musk tung “quả bom lớn”: “@realDonaldTrump có tên trong hồ sơ của Epstein. Đó là lý do thực sự các tài liệu này chưa được công bố”, Musk viết, “Chúc một ngày tốt lành, DJT! (Donald J Trump)”.

Musk nhắc đến các tài liệu từ cuộc điều tra liên bang về Epstein – kẻ buôn người và phạm tội tình dục – đã tự sát năm 2019. Epstein từng có quan hệ với nhiều nhân vật thượng lưu, trong đó có ông Trump.

FBI và Bộ Tư pháp chưa đưa ra bình luận. Một nguồn thân cận với ông Trump nói các tài liệu liên quan đã từng được công bố.Đến hơn 4 giờ chiều, Musk chia sẻ lại một bài viết kêu gọi luận tội ông Trump và đưa Phó Tổng thống J.D. Vance lên thay, thêm chữ “đồng ý”.

Ông Trump rất bất ngờ trước đòn phản công của Musk, theo các cố vấn. Ông cho rằng mình không chỉ trích Musk nặng nề và không hiểu sao phản ứng lại dữ dội đến vậy.

Các cố vấn của ông Trump cố đoán mục tiêu thật sự của Musk. Tổng thống cho rằng Musk “đang cư xử như một đứa trẻ”, theo lời một trợ lý Nhà Trắng.

Cùng thời điểm, ông Trump bước vào cuộc họp với tổ chức cảnh sát Fraternal Order of Police, không trả lời báo chí và cũng không nhắc đến Musk. Nhân viên Nhà Trắng thì tụ tập bàn luận trong tối.

Nhưng tính đến cuối ngày thứ Năm, chiếc Tesla màu đỏ mà ông Trump từng mua trong một buổi chụp ảnh chung với Musk vẫn nằm yên ở bãi xe gần Phòng Bầu dục. Các trợ lý Nhà Trắng đùa rằng họ vẫn chưa quyết định sẽ làm gì với chiếc xe này.