Cá voi mắc cạn sau trận động đất và sóng thần: Đây là điềm báo gì?

[nguoiduatinabc]

Một trận động đất mạnh khoảng 8,8 độ đã làm rung chuyển ngoài khơi bán đảo Kamchatka (Nga). Trận động đất đã khiến nhiều quốc gia dọc bờ biển Thái Bình Dương, trong đó có Nhật Bản, phải phát cảnh báo sóng thần.

Ngay sau khi những đợt sóng thần đầu tiên ập vào bờ biển Hokkaido phía Đông Bắc Nhật Bản, bốn con cá voi khổng lồ đã bị mắc cạn trên bờ biển thành phố Tateyama, tỉnh Chiba.

Dù trận động đất và sóng thần lần này chưa gây thiệt hại nghiêm trọng, hình ảnh cá voi mắc cạn xuất hiện ngay sau thảm họa vẫn khiến nhiều người liên tưởng đến một “điềm báo” đáng lo ngại của thiên nhiên.

Tờ Mirror lý giải rằng hiện tượng cá voi mắc cạn khi có sóng thần có thể liên quan đến sự thay đổi đột ngột và mạnh mẽ của mực nước và dòng chảy gần bờ. Khi sóng thần ập vào, nước ban đầu rút ra với tốc độ lớn, khiến cá voi có khối lượng lớn dễ bị kẹt lại trên bãi biển.

Ngoài ra, một số trường hợp mắc cạn xảy ra khi cá voi đuổi theo các loài cá nhỏ vào vùng nước nông. Hệ thống định vị bằng tiếng vang của chúng cũng có thể gặp khó khăn khi xác định địa hình ở những bờ biển dốc thoải, đặc biệt trong điều kiện có nhiều nhiễu động ở biển mà trong trường hợp này là dòng chảy và áp suất nước bị xáo trộn do động đất.



Hiện tượng nhiều cá voi mắc cạn cùng lúc như trong trận sóng thần tại Nhật Bản được xem là rất hiếm. Các nhà khoa học giải thích rằng điều này có liên quan đến sự gắn kết xã hội mạnh mẽ trong đàn. Khi một con gặp nguy hiểm và phát ra tín hiệu kêu cứu, các thành viên khác có thể phản ứng bằng cách bơi theo, dẫn đến cả đàn cá cùng dạt vào bờ.

Ngay cả với công nghệ hiện đại, việc dự đoán nhiều loại thiên tai vẫn là một thách thức lớn. Với động đất, các cảm biến địa chấn chỉ ghi nhận rung chấn khi chấn động thực sự xảy ra, và cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa tìm thấy tín hiệu nào xuất hiện thường xuyên trước các trận động đất lớn.

Dù vậy, nhiều nghiên cứu cho thấy một số loài động vật có thể nhận biết và phản ứng bất thường trước khi thảm họa xảy ra. Hiện chưa có bằng chứng rõ ràng cho thấy cá voi có khả năng cảm nhận trước động đất hay sóng thần nhưng việc động vật thay đổi hành vi trước thiên tai không phải là điều chưa từng được ghi nhận.

Theo một nghiên cứu công bố năm 2017 của nhóm khoa học Đức cho thấy động vật nuôi ở trang trại bắt đầu thay đổi hành vi khoảng 20 giờ trước khi xảy ra động đất. Bằng cách theo dõi mức độ hoạt động của chúng, các nhà nghiên cứu đã dự đoán chính xác bảy trong số tám trận động đất mạnh trên 4,0 độ Richter.

Cơ quan Quản lý Đại dương và Khí quyển Quốc gia Mỹ (NOAA) cũng nhận định rằng con người có thể không cảm nhận được những rung chấn tần số thấp do động đất tạo ra, nhưng các loài động vật lớn như voi có thể phát hiện những rung động này từ rất sớm.

Hiện chưa có bằng chứng khẳng định việc cá voi mắc cạn là dấu hiệu báo trước thảm họa thiên nhiên, song hy vọng rằng trong tương lai, những hiện tượng như động đất hay sóng thần sẽ có thể được dự báo sớm hơn để giảm thiểu thiệt hại.