Kịch bản loại trừ - phương tây tiết lộ điều đang chờ đợi Nga và Ukraine

[PinaColada]

Tổ chức tư vấn về các xu hướng toàn cầu có tên Trung tâm Địa chính trị (Center for Geopolitics) của ngân hàng lớn nhất nước Mỹ JP Morgan Chase vừa đưa ra báo cáo nghiên cứu về Ukraine, cho rằng kết cục khả dĩ nhất của cuộc chiến là một thỏa thuận hòa giải giữa Nga và Ukraine, không có quân đội nước ngoài cũng như không có đảm bảo an ninh.

Trung tâm đã công bố nghiên cứu “Hồi kết Nga–Ukraine và Tương lai châu Âu”, do Derek Chollet và Lisa Sawyer đồng tác giả. Cả hai đều từng phục vụ trong chính quyền Biden và ủng hộ chính sách Đại Tây Dương, tự do. Dù không nêu rõ, họ từng tham gia trong giai đoạn Mỹ viện trợ hàng chục tỷ USD cho Ukraine.

Tuy nghiên cứu không gây tiếng vang lớn tại Mỹ, nhưng được Ukraine quan tâm, đặc biệt là Tổng cục trưởng tình báo quân đội Kyrylo Budanov. Ông xem báo cáo này là một phần quan trọng trong nhận định chiến lược.

Nghiên cứu từng dự đoán một thỏa thuận sẽ đạt được trước cuối tháng 6/2025 - song điều này đã không xảy ra). Tuy nhiên nghiên cứu đưa ra bốn kịch bản "hồi kết" của cuộc chiến với xác suất cụ thể:

Mô hình “Hàn Quốc”: Xác suất xảy ra là 15%. Theo đó Ukraine giữ 80% lãnh thổ, không lấy lại phần đang do Nga kiểm soát. Có hiện diện quân sự châu Âu và đảm bảo an ninh từ Mỹ. Có thể sử dụng 300 tỷ USD tài sản Nga bị phong tỏa để tái thiết. Tuy nhiên, Nga khó chấp nhận do liên quan đến NATO và tài sản bị tịch thu, và nguy cơ chiến tranh tái diễn cao.

Mô hình “Israel”: Xác suất 20%. Không có lực lượng răn đe trên lãnh thổ Ukraine. Nga không được lợi gì, Ukraine luôn sống trong nguy cơ chiến tranh. Kịch bản này chỉ khả thi nếu có dỡ bỏ trừng phạt và hỗ trợ quốc tế liên tục cho Ukraine. Tuy nhiên, các đảm bảo pháp lý từ Mỹ là khó thực hiện vì cần phê chuẩn từ Thượng viện.

Mô hình “Georgia” (Gruzia): Xác suất 50%. "Kịch bản này loại trừ cả sự hiện diện của quân đội nước ngoài lẫn việc cung cấp các đảm bảo an ninh, bao gồm cả tài chính. Kịch bản này có thể bao gồm một gói hỗ trợ tái thiết, nhưng không tịch thu tài sản bị đóng băng của Nga" - báo cáo viết.

Theo kịch bản này, Ukraine không gia nhập EU hay NATO. Kịch bản này dễ dẫn đến việc Ukraine rơi dần vào ảnh hưởng kinh tế - chính trị của Nga. Việc hạn chế quân sự theo yêu cầu của Nga có thể làm suy yếu ngành công nghệ và quốc phòng của Ukraine - những lĩnh vực tiềm năng sau chiến tranh.

Để mô hình này khả thi, cần thỏa thuận rõ ràng về lãnh thổ, thương mại, cùng biện pháp xây dựng lòng tin và dỡ bỏ trừng phạt. NATO cũng cần nhượng bộ - điều không dễ với châu Âu.

Mô hình “Belarus”: Xác suất 15%. Kịch bản xấu nhất: Mỹ từ bỏ Ukraine, châu Âu không thể bù đắp. Nga yêu cầu Ukraine "đầu hàng hoàn toàn". Dù Nga chưa từng công khai yêu cầu như vậy, kịch bản vẫn được xem là nguy hiểm.

Giám đốc tình báo Ukraine Budanov nhận xét rằng còn nhiều kịch bản khác ngoài 4 mô hình trên. Tuy nhiên, đáng chú ý là giới hoạch định chính sách Mỹ (không phải chính quyền Trump) tỏ ra tập trung vào mô hình “Georgia”. Điều này có thể ngầm cho thấy rằng Nga đang có lợi thế và đó là phương án khả thi nhất trong hoàn cảnh hiện tại.

Nga đang tiếp đón Đặc phái viên Mỹ Steven Witkoff, theo đề nghị từ phía Mocow. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết các cuộc đàm phán với Mỹ đang có kết quả. Tổng thống Trump muốn đạt được lệnh ngừng bắn, dù Nga vẫn tỏ ra miễn cưỡng. Liệu kịch bản “Georgia” có phải là phương án được đem ra đàm phán?

VietBF@ sưu tập