Nhạc sĩ Mặc Thế Nhân (1939 – 8 tháng 8 năm 2025), tên khai sinh Phan Công Thiệt, vừa qua đời vào lúc 4 giờ chiều ngày 8 tháng 8, hưởng thọ 86 tuổi. Ông là một nhạc sĩ nhạc vàng nổi tiếng và cũng từng là kư giả tại miền Nam Việt Nam trước năm 1975.
Trong sự nghiệp sáng tác, ông dùng nhiều nghệ danh khác nhau: Nhă Uyên, Phan Trần, Trùng Dương khi viết nhạc; Mộng Thu và Giáng Ái Sĩ khi làm báo. Nhiều ca khúc của ông vẫn được yêu mến cho đến hôm nay như: “Em Về Với Người”, “Cho Vừa Ḷng Em”, “Mùa Xuân Cưới Em”, “Trả Tôi Về”, “Ru Em Tṛn Giấc Ngủ”, và chuỗi mười ca khúc “Tương Tư”.
Cuộc đời và sự nghiệp
Ông sinh năm 1939 trong một gia đ́nh trung lưu tại G̣ Vấp, tỉnh Gia Định. Bút danh “Mặc Thế Nhân” được ông giải thích là “góp giọt mực cho đời” chứ không phải nghĩa đen như nhiều người lầm tưởng.
Năm 13 tuổi, ông đă tham gia văn nghệ học đường. Đến năm 17 tuổi, ông theo học nhạc tại Trường Ca Vũ Nhạc Phổ Thông Sài G̣n với các nhạc sĩ Thẩm Oánh, Hùng Lân, Nguyễn Cầu, Nguyễn Quư Lăm và Xuân B́nh. Sau hai năm thụ học, ông gia nhập ban Hoa Niên và cộng tác với ban đàn dây Xuân B́nh, tŕnh diễn trên làn sóng truyền thanh.
Song song đó, ông thành lập và điều khiển các ban văn nghệ Thông Tin Quận I, Tổng hội Sinh viên – Học sinh Đô thành, và ban Luân Vũ, phục vụ các chương tŕnh lưu động của chính quyền. Ông cũng dạy nhạc lư tại một trường tư thục và hướng dẫn luyện thanh cho một số ca sĩ trẻ.
Nhạc phẩm đầu tay của ông, “Trăng Quê Hương”, ra mắt năm 1958. Bên cạnh sáng tác, ông c̣n là kư giả tân nhạc – kịch trường, cộng tác với nhật báo Lẽ Sống, tuần báo B́nh Dân dưới bút danh Mộng Thu và Giáng Ái Sĩ. Ông cũng là kịch sĩ trong ban kịch Hải quân Việt Nam Cộng Ḥa.
Bước sang thập niên 1970, ông thực hiện loạt băng nhạc Nhă Ca và mở lớp nhạc tại khu Đa Kao, Quận Nhất, Sài G̣n. Sau 1975, ông tiếp tục sinh sống tại Thành phố Hồ Chí Minh.
Những nhầm lẫn đáng nhớ
Bài “Cho Vừa Ḷng Em” ban đầu có tên “Cho Em Vừa Ḷng”, là sáng tác tâm đắc của ông nhưng chưa gây chú ư. Sau khi nhờ nhạc sĩ Nhật Ngân sửa lời, tác phẩm được kư tên Phan Trần (Phan Công Thiệt – Trần Nhật Ngân) và trở nên nổi tiếng. Ba ca khúc khác cũng kư tên Phan Trần là “Một Lần Dang Dở”, “Cho Người Vào Cuộc Chiến” và “Cánh Bướm Đa T́nh”.
Một số ca khúc khác từng bị nhầm lẫn về tác giả:
“Ngày Xuân Vui Cưới” là của Quốc Anh, không phải của Mặc Thế Nhân.
“Trả Lại Anh” thực chất là bài “Trả Lại” của Mạc Phong Linh – Dạ Cầm.
“Chuyện Buồn T́nh Yêu” thực chất là “Chia Ly” của Đỗ Lễ.
Dấu ấn trong ḷng người yêu nhạc
Ca khúc “Em Về Với Người” (1971) đă trở thành tác phẩm gắn liền tên tuổi ông và là một trong những bài nhạc vàng bất hủ. Năm 2011, trong chương tŕnh Paris By Night 103 – T́nh Sử Trong Âm Nhạc Việt Nam, Trung Tâm Thúy Nga đă dành một thước phim đặc biệt để tri ân ông và ca khúc này, như một lời nhắc nhớ về đóng góp của ông cho kư ức âm nhạc của nhiều thế hệ.

Xin được gửi lời thành kính phân ưu đến gia đ́nh và người thân của nhạc sĩ Mặc Thế Nhân. Sự ra đi của ông là một mất mát lớn cho nền tân nhạc Việt Nam. Những giai điệu và ca từ của ông sẽ măi sống trong trái tim người yêu nhạc, như một phần kư ức đẹp không thể phai mờ.