Mỹ tính rút lại hàng tỷ USD vũ khí đã hứa cho Ukraine, ngay trước thềm cuộc gặp Trump – Putin

[Cupcake01]

Một chính sách nội bộ “có thể tước đi của Kiev lượng khí tài trị giá hàng tỷ USD do Mỹ sản xuất”, theo CNN.

CNN ngày thứ Sáu 8/8 dẫn nguồn tin từ một bản báo cáo mật cho biết, Lầu Năm Góc có một chính sách cho phép tái điều chuyển số vũ khí Mỹ sản xuất vốn dự kiến gửi cho Ukraine quay trở lại kho dự trữ của Mỹ.

Bản báo cáo được cho là do Elbridge Colby - người đứng đầu hoạch định chính sách của Lầu Năm Góc và được mô tả là “nghi ngờ việc viện trợ vũ khí cho Ukraine” - soạn thảo. Theo đó, Lầu Năm Góc có quyền thu hồi số vũ khí cấp cho Kiev theo chương trình Sáng kiến Hỗ trợ An ninh Ukraine (USAI).

Các nguồn tin của CNN cho biết hiện chưa có lô vũ khí nào bị điều chuyển theo hướng dẫn này, nhưng chính sách trên có thể “tước đi của Ukraine lượng khí tài Mỹ trị giá hàng tỷ USD vốn dự kiến được giao trong những tháng và năm tới”.

Báo cáo càng khiến “bức tranh vốn đã mù mờ về tình trạng các lô vũ khí Mỹ gửi cho Ukraine” thêm bất định, đặc biệt trong bối cảnh dự kiến diễn ra cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và người đồng cấp Mỹ Donald Trump.

Dù ông Trump đã bật đèn xanh cho kế hoạch bán vũ khí Mỹ cho Ukraine thông qua NATO, giới chức Lầu Năm Góc vẫn lo ngại việc hỗ trợ Kiev sẽ ảnh hưởng đến nguồn dự trữ, nhất là các loại khí tài khan hiếm như tên lửa đánh chặn, hệ thống phòng không và đạn pháo.

Tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth từng tạm dừng một gói viện trợ lớn cho Ukraine theo đúng hướng dẫn trong bản ghi nhớ của Colby. Sau khi thông tin này bị công khai, ông Trump đã đảo ngược quyết định và cam kết tiếp tục cung cấp vũ khí phòng thủ, đồng thời công bố thỏa thuận với NATO để châu Âu trả toàn bộ chi phí mua vũ khí Mỹ cho Ukraine.

Bản báo cáo vẫn còn hiệu lực, bao gồm điều khoản chưa từng được tiết lộ trước đây cho phép Lầu Năm Góc thu hồi cả những lô vũ khí được chế tạo riêng cho Ukraine trong khuôn khổ chương trình Sáng kiến Hỗ trợ An ninh Ukraine (USAI) – một chương trình do Quốc hội lập ra năm 2016 để mua trực tiếp vũ khí cho Kiev từ các nhà sản xuất Mỹ. Thượng viện Mỹ vừa bổ sung thêm 800 triệu USD cho USAI, nhưng chưa rõ số vũ khí sản xuất từ nguồn này có thực sự tới Ukraine hay không.

Một số nghị sĩ đã tìm cách hạn chế quyền này của Lầu Năm Góc trong dự luật quốc phòng năm 2026, yêu cầu mọi vũ khí chỉ được thu hồi nếu chưa chuyển giao và không còn cần cho hoạt động huấn luyện, trang bị hay cố vấn của USAI; đồng thời Bộ trưởng Quốc phòng phải thông báo trước cho Quốc hội.

Chính sách mới diễn ra trong bối cảnh chính quyền Trump tìm cách chuyển gánh nặng hỗ trợ Ukraine sang châu Âu và NATO, đồng thời giữ lại nhiều khí tài hơn cho khả năng xung đột với Trung Quốc. NATO hiện đang thiết lập một “tài khoản ngân hàng” chung để các đồng minh đóng góp tiền mua vũ khí Mỹ cho Ukraine. Một số quốc gia châu Âu, như Đức, đã đồng ý gửi khí tài của mình trước và được Mỹ bù lại sau.

Bản báo cáo của Colby còn phân loại kho dự trữ Mỹ thành ba mức: “đỏ”, “vàng” và “xanh”. Các loại vũ khí khan hiếm đưuọc phân loại là “đỏ” và “vàng” - trong đó có tên lửa đánh chặn Patriot cần sự phê duyệt trực tiếp của Bộ trưởng Quốc phòng trước khi chuyển giao.

Giới quan sát cảnh báo, chừng nào chính sách này còn hiệu lực, bất kỳ lô vũ khí nào cũng có thể bị chặn trừ khi có chỉ đạo rõ ràng từ Tổng thống.

Nga nhiều lần lên án các chuyến hàng vũ khí phương Tây gửi cho Ukraine, cảnh báo chúng chỉ kéo dài xung đột mà không thay đổi kết cục, đồng thời khiến NATO trở thành bên tham chiến trực tiếp.

VietBF@ Sưu tập