Iran triển khai tên lửa siêu vượt âm Fattah, buộc Israel phải 'tư duy lại' chiến lược pḥng thủ. Tập đoàn quốc pḥng của Israel cũng thừa nhận nguy cơ lớn trước mối đe dọa mới.

Ảnh đồ họa của phương tiện lướt siêu thanh. Ảnh: MW.
Phó Chủ tịch Tập đoàn Quốc pḥng Rafael (Israel) Yuval Baseski vừa công bố kế hoạch phát triển năng lực pḥng thủ trước các cuộc tấn công bằng phương tiện lượn siêu vượt âm (hypersonic glide vehicles), nhấn mạnh rằng mối đe dọa này đă buộc công ty và Lực lượng Pḥng vệ Israel (IDF) phải “tư duy lại toàn diện” về chiến lược pḥng thủ tên lửa.
Sau khi Israel phát động các cuộc tấn công quy mô lớn nhằm vào Iran ngày 13/6, Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) liên tục gia tăng các đợt tập kích tên lửa đạn đạo nhằm vào mục tiêu Israel. Đến ngày 18/6, IRGC tuyên bố đă lần đầu tiên triển khai tên lửa đạn đạo siêu vượt âm Fattah, coi đây là bước ngoặt lịch sử.
“Sự ra mắt của Fattah đánh dấu sự khởi đầu cho hồi kết của hệ thống pḥng thủ tên lửa ‘thần thoại’ của Israel”, IRGC tuyên bố, đồng thời khẳng định loại tên lửa cơ động này khiến Israel không c̣n khả năng tự vệ.
Trong thông cáo, IRGC nhấn mạnh: “Những quả tên lửa Fattah uy lực và cơ động cao đă liên tục rung chuyển hầm trú ẩn của những kẻ chủ nghĩa phục quốc hèn nhát đêm nay, gửi thông điệp rơ ràng về sức mạnh Iran tới đồng minh hiếu chiến của Tel Aviv, kẻ vẫn ch́m đắm trong ảo tưởng và sự ngộ nhận”.
“Các tên lửa siêu vượt âm đă mở ra một kỷ nguyên mới trong pḥng không”, ông Baseski thừa nhận, đồng thời cảnh báo rằng các phương pháp pḥng thủ truyền thống sẽ không hiệu quả trước mối đe dọa này.
Ông giải thích: “Mọi hệ thống pḥng không hiện nay đều dựa trên nguyên lư bay nhanh hơn mục tiêu. Nhưng nguyên tắc đó không áp dụng cho tên lửa siêu vượt âm. Để đánh chặn vật thể bay ở tốc độ Mach 10, cần một hệ thống pḥng thủ di chuyển ở Mach 30, điều này là bất khả thi trong bầu khí quyển do ma sát”.
Ví von bằng môn bóng rổ, ông Baseski nói: “Một quả tên lửa đánh chặn đối đầu một tên lửa siêu vượt âm chẳng khác ǵ một cầu thủ đơn lẻ phải kèm LeBron James – có thể chạy theo, nhưng không ngăn được anh ta ghi điểm”. Giải pháp được ông đề xuất là áp dụng “pḥng thủ khu vực” – triển khai nhiều tên lửa đánh chặn bao phủ từng vùng nhất định, sẵn sàng khai hỏa khi mục tiêu xâm nhập.
Nhiều nguồn tin độc lập cho thấy hậu quả từ các cuộc tập kích tên lửa Iran vượt xa mọi dự đoán của Israel và phương Tây, khi nhiều cơ sở trọng yếu như cảng Haifa, nhà máy lọc dầu Haifa, sân bay Ben Gurion, Viện Khoa học Weizmann, và thậm chí cả trụ sở Rafael bị hư hại nặng nề.
Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh NATO sau đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump thừa nhận: “Đặc biệt trong vài ngày cuối, Israel đă bị đánh rất nặng. Những quả tên lửa đạn đạo ấy, chúng đă thổi bay rất nhiều ṭa nhà”.
Thách thức không chỉ đến từ tốc độ và tính cơ động của tên lửa siêu vượt âm, mà c̣n từ chi phí khổng lồ của các tên lửa đánh chặn, khiến kho dự trữ của Israel nhanh chóng cạn kiệt. Đây được xem là yếu tố quan trọng buộc Israel phải chấp nhận ngừng bắn vào ngày 24/6.
Tên lửa Fattah, ra mắt tháng 6/2023, là ḍng tên lửa đầu tiên của Iran được trang bị phương tiện lượn siêu vượt âm, biến nước này thành quốc gia thứ tư trên thế giới sở hữu công nghệ này, sau Nga, Trung Quốc và Triều Tiên. Fattah có tầm bắn 1.400 km, tốc độ cuối quỹ đạo đạt Mach 13–15, với khả năng cơ động khiến gần như không thể đánh chặn.
Trước đó, Triều Tiên đă phóng thử thành công Hwasong-8 – tên lửa đạn đạo kèm phương tiện lượn siêu vượt âm – vào tháng 9/2021, với tầm bắn 1.800 km. Giới quan sát khi đó đă dự đoán B́nh Nhưỡng có thể nhanh chóng chuyển giao công nghệ chủ chốt cho Iran, trong bối cảnh hợp tác tên lửa Iran–Triều Tiên đă kéo dài hơn bốn thập kỷ.
Thập niên 1990, sau khi Israel mua hệ thống pḥng thủ tên lửa Patriot, Triều Tiên đă chuyển giao công nghệ đầu đạn cơ động cho cả Iran và Syria nhằm tăng cường khả năng xuyên thủng pḥng thủ đối phương.