Khi nhạc sĩ Phạm Duy cấp cứu ở bệnh viện 115, Sài G̣n, tôi ghé thăm. Ông đang tập thở với một bác sĩ trẻ. Ông thở khó nhọc lắm, nhưng thấy tôi ông vẫn cười rất tươi. Thế rồi ông nằm… thở.
Nhà văn Nguyễn Đắc Xuân đưa đến ông một bài thơ thiền của thiền sư Thích Nhất Hạnh, người có ư nguyện làm đại lễ cầu siêu cho hàng triệu người Việt Nam dù theo bất cứ chính kiến, tôn giáo nào đă chết trong các cuộc chiến tranh vừa qua, nhờ nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc– thực ra cũng là một h́nh thức cầu siêu những đau khổ, hận thù, phân ly của dân Việt. Ông thiền sư c̣n khuyên ông nhạc sĩ khỏi bệnh hăy ra thăm các chùa ở Huế và ngồi thiền để ḷng được tĩnh tại.
Nhạc sĩ Phạm Duy nói với tôi: “Nói cho cùng thiền chính là sự ḥa giải, chính là sự hài ḥa giữa con người với thiên nhiên, khí trời, non nước đấy cậu ạ”.
"Tôi yêu tiếng nước tôi, từ khi mới ra đời người ơi!..."
Chỉ sau này khi lên M’drak ngồi thiền 49 ngày giữa rừng núi hoang sơ tôi mới hiểu hết câu nói trên giường bệnh trước ngưỡng thập tử nhất sinh ấy của ông nhạc sĩ không bao giờ nhận ḿnh là già. “Thiền nói cho cùng là sự ḥa giải”. Có ḥa giải mới không tắc nghẽn, không phân ly. Có ḥa giải mới… thông. Mà muốn ḥa giải th́ ḷng phải yên, tâm phải yên.
Khi đă lấy được hơi thở đầy đặn hơn, nhạc sĩ Phạm Duy nhổm dậy, bật iPad cho tôi xem bộ phim đạo diễn Đinh Anh Dũng vừa hoàn thành về ông: “
Phạm Duy, con đường cái quan”. Thật ra bộ phim này c̣n có tên “
Phạm Duy – ngày trở về”.
Đă có nhiều người hỏi, tác giả của bản “T́nh ca” bất hủ “
Tôi yêu tiếng nước tôi từ khi mới ra đời, người ơi”, lư do thực sự nào đưa bước chân tha phương của ông trở về quê hương. Ông đă đổ cho v́ có bài thơ của tôi “Về thôi người t́nh già ơi” viết năm 1994 mời gọi ông trở về. Ông giải thích, chính v́ tôi cảnh báo cho ông, nếu không về th́ lớp trẻ không c̣n biết đến âm nhạc của ông nữa.
Và rồi, chính bộ phim của đạo diễn Đinh Anh Dũng, khi nhà thơ Đỗ Trung Quân – người dẫn chuyện trong phim đă hỏi tôi:
“Sự thật nhạc sĩ Phạm Duy nói thế nào về sự trở về của ḿnh?”.
Tôi đă nói trước mặt nhạc sĩ Phạm Duy: “
Thật ra đó chỉ là cái cớ, giống như một vị khách được mời cơm, đói lắm rồi, muốn đáp lại lời mời cơm lắm rồi, nhưng c̣n hơi ngại ngần một chút nên cười bảo: “ồ, có ớt đấy à, tôi thích ăn ớt”
để ngồi xuống mâm, làm như quả ớt kia mới chính là lư do để ḿnh cầm đũa”. Sự thật là như thế!
Nhạc sĩ Phạm Duy cũng v́ biết rơ sự thật của ḷng ḿnh là như thế, bài thơ mời gọi ông “trở về” chỉ như quả ớt kia thôi, nên ông đă im lặng đồng t́nh.
Vậy th́ cái lư do thực sự nào đă dẫn ông nhạc sĩ nổi tiếng tài và cả… tật, quyết định trở về cố hương?
Khi phải chia tay ông, ông trở nên rất mệt, ông nằm trên giường bệnh đưa tay cho tôi nắm. Tôi sửng sốt khi thấy bàn tay ông rất lạnh. Ông cố nháy mắt tinh nghịch như chào tôi, rồi ông bảo tôi ghé tai vào gần ông. Ông nói nhỏ nhẹ:
“
Cậu tin không, đến chết tôi vẫn ngạc nhiên “bên kia” người ta bảo tôi là “thân cộng”, c̣n “bên này” người ta cũng chả tin tôi v́ vẫn cho tôi là “thân quốc gia””.
Ông khẽ cười rồi hỏi tôi: “
Vậy theo cậu, tôi thân ai?”.
Tôi đă không trả lời ông v́ tôi biết, với ông, câu trả lời của riêng ông, ông đă có từ lâu. Nhưng tôi không thể ngờ rằng, đó lại là câu hỏi định mệnh cuối cùng ông muốn qua tôi gửi lại cho cơi đời này.
Mấy ngày sau ông ra đi. Ra đi vĩnh viễn.
Ông thân ai ư? Trước linh cữu ông cả một giàn đồng ca của những người có thể chưa yêu mến lắm con người ông, nhưng biết quư trọng âm nhạc của ông đă cùng hát:
“Khóc cười theo vận nước nổi trôi, nước ơi!”.
mod
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
