Khánh Ly còn được ái mộ sau 40 năm xa cách?

[Hanna]

Đúng là nữ hoàng chân đất, dù Khánh Ly thật sự bình dị mộc mạc, nhưng tiếng hát chân thành đến ám ảnh của cô sẽ chinh phục mọi khán giả

Trở về khi đã gần tuổi thất thập, Khánh Ly chắc chắn đã rất trăn trở. Thói thường, xa mặt thì cách lòng, mà khoảng thời gian 'xa mặt' với khán giả nơi quê nhà thấm thoát cũng đã gần...40 năm, họ có còn muốn nghe cô hát? Mặt khác, với những người đã hết lòng yêu thương và mong cô trở về, sự tái xuất khi giọng hát không còn ở đỉnh cao liệu có làm họ thất vọng?


Khánh Ly trong chuyến đi thăm các em nhỏ mồ côi tại mái ấm Mai Tâm - Bình Triệu vào chiều 4/5/2014.

Cô đã tha thiết muốn được trở về để cùng NS Trịnh Công Sơn hát khắp các nẻo đường Việt Nam, nhưng giờ ông đã “đi vắng” (chữ dùng của Khánh Ly), liệu sự trở về có còn ý nghĩa trọn vẹn?

Chưa kể, sự trở về của cô sẽ bị quy kết là “phản bội” những người Việt ở hải ngoại đã yêu thương, cưu mang cô suốt gần 40 năm xa xứ. Rồi những lời đồn đại kiểu như về hát vì tiền, vì… đằng nào cũng không còn show ở hải ngoại!

Nhưng rồi Khánh Ly vẫn vượt qua tất cả áp lực của dư luận, áp lực của chính mình để được hát trên quê hương. Dù chỉ một liveshow ở Hà Nội, dù liveshow ở nơi quá sang trọng nên giá vé vượt quá tầm với của đa số mọi người...những điều tưởng như nho nhỏ ấy, chắc chắn trái ngược với mong ước của chính cô.

Chắc chắn chỉ bấy nhiêu thôi cũng đủ làm Khánh Ly “căng”. Còn khán giả thì sao? Quan sát trong 4000 khán giả đến kín đặc Trung tâm Hội nghị quốc gia tối 9/5, có đủ già trẻ lớn bé, đủ khắp ba miền Bắc – Trung – Nam, có người rất sang trọng bên cạnh những khán giả rất bình dân.

Có người đến nghe chỉ để tìm về kỷ niệm, có người muốn tận mắt xem Khánh Ly là ai mà dân tình phải háo hức đến thế, xem bà già gần 70 hát “phều phào” ra sao? Tất cả chờ… dài cổ đến tận 8h20 (dù trên vé ghi 7h30), khiến không khí đã căng lại càng căng thẳng bồn chồn hơn.

Đã thế, sau màn dạo đầu bằng một giọng hát trẻ em chưa đủ để cảm “Sống trong đời sống cần có một tấm lòng” (Để gió cuốn đi), đến hình ảnh clip Khánh Ly hát mộc “Mưa vẫn mưa bay trên tầng tháp cổ” (Diễm xưa) lấy hơi có phần… mệt.

Rồi “người con gái Việt Nam da vàng” ấy cất tiếng hát có phần hơi chông chênh, những lời hát đầu tiên của “Diễm xưa” trong tà áo dài trắng, mái tóc dài buông xõa. Phải là màu trắng, phải là tóc dài cho sự bắt đầu trở lại. Cách hát chưa thật đúng chất Khánh Ly vì chưa đủ da diết, giọng hát có phần hơi nhẹ, hơi “run”. Dường như đến cả những tiếng vỗ tay của khán giả cũng có phần lưỡng lự.

Trong liên khúc đầu tiên của cõi tình Trịnh Công Sơn, Tình xa – Tình nhớ - Tình sầu, Tình nhớ là bài gây ấn tượng mạnh mẽ nhất, “Tình ngỡ đã phôi pha, nhưng tình vẫn còn đầy”. Cứ như Khánh Ly đang tự chất vấn và trả lời những băn khoăn nghi ngại của chính mình?

Gánh nặng lo âu của Khánh Ly chỉ thật sự được giải tỏa sau lời chia sẻ thứ hai “tình yêu là gánh nặng cho người được yêu”, “nếu quý vị cũng căng, tôi cũng căng thì chúng ta sẽ...đứt”, để rồi cô cất tiếng tha thiết “Biển nhớ”, tiếp theo bởi liên khúc “Cát bụi – Tình xa”.

Đến lúc này thì giọng Khánh Ly đã vào men lắm rồi, si mê lắm rồi. Dường như cô không còn hát cho khán giả nữa, mà hát để tự sự, để trải lòng mình. Nhìn cô lẻ loi trên sân khấu với “Vai em gầy guộc nhỏ, như cánh vạc về chốn xa xôi” (Như cánh vạc bay), chợt cảm thấy sự cô đơn đến run rẩy của chính cô.

Những lời thiết tha “Áo xưa dù nhàu, cũng xin bạc đầu gọi mãi tên nhau”, phải chăng cô đang hát cho người cô đã yêu thương đến độ khi ông đi, cô đã mất nửa cuộc đời, dù cô luôn khẳng định giữa cô và NS Trịnh Công Sơn không phải là tình yêu. Và cô cũng luôn gọi “ông Sơn”, chứ không phải “anh Sơn” như nhiều người khác.

Lời chia tay chính thức của Khánh Ly với Trịnh Công Sơn trên quê hương Việt Nam gây xúc động thật sự, khi cô chia sẻ việc hai người đã hẹn sẽ đi hát với nhau trên khắp các nẻo đường Việt Nam chưa thực hiện được thì giờ cô trở về, ông đã đi vắng. Nhưng cô tin ông vẫn ở quanh đây, dõi theo cô, và cô “hy vọng ông sẽ không thất vọng” khi đã tin tưởng giao những bài hát cho cô.

Tôi thì tin chắc ông không thất vọng, vì cả 4000 khán giả trong hội trường của Trung tâm Hội nghị quốc gia đã không hề thất vọng, mà họ quá hạnh phúc khi chứng kiến tình cảm thánh thiện mà Khánh Ly dành cho Trịnh Công Sơn. Những ca từ của “Như một lời chia tay” qua phần biểu diễn tiếp nối của hai người thật sự gây xúc động cho cả hội trường.

Nhớ lại 13 năm trước, khi Trịnh Công Sơn trở về “Cát bụi”, Khánh Ly đã không thể trở về, những lời hát chia tay “chính thức” của cô với ông là liên khúc Diễm xưa – Còn tuổi nào cho em – Ru đời đi nhé – Cho một người nằm xuống trong chương trình ca nhạc của Thúy Nga Paris, vẫn cái cảm giác nhỏ nhoi, đơn độc ấy.

Nhưng dĩ nhiên, sự trở về của Khánh Ly không chỉ là của riêng cô. Đã có những điểm nhấn rất đẹp. Cho Hà Nội với “Nhớ mùa thu Hà Nội” đầy sâu lắng, da diết gửi tặng thành phố nơi cô đã sinh ra để 60 năm sau mới được trở về, để người Hà Nội dù nghe giữa mùa hè vẫn thấy bồi hồi.

Đó là “Xin cho tôi” thuộc chùm ca khúc da vàng mà Khánh Ly chọn để song ca cùng một đại diện trẻ của Việt Nam Hà Anh Tuấn như nguyện ước cho quê hương được bình an. Như Khánh Ly tâm sự, cô yêu những ca khúc Da vàng nhiều hơn, vì trong đó có tình yêu, có thân phận, có quê hương.

…Cho tôi đi xây lại chuyện tình Cho tôi đi nâng dậy hòa bình Cho tôi đi qua tận gập ghềnh Nhìn dòng máu trong tim em Cho tôi xin tay mẹ nồng nàn Cho tôi nghe chân trẻ rộn ràng Cho quê hương giấc ngủ thật hiền Rồi từ đó tôi yêu em…

Tôi chợt nhận ra, dù Khánh Ly đúng là nữ hoàng chân đất, dù Khánh Ly thật sự bình dị mộc mạc, nhưng tiếng hát chân thành đến ám ảnh của cô như tiếng hát của loài thiên nga trắng nơi hoang dã, rất hiếm khi xuất hiện, sẽ chinh phục mọi loại sân khấu, mọi loại khán giả, nếu cô và họ cùng mở lòng.

Và như nhiều người đã nhận xét, nghe Khánh Ly hát live chắc chắn sẽ “nghiện” hơn nghe cô hát trong CD, bởi cả giọng hát, phong cách của cô đều quá chân thật với cảm xúc, đến nỗi mỗi lần nghe lại thấy khác nhau, dù cô đã hát những bài ấy suốt hơn 50 năm.

Vẫn còn chút tiếc nuối. Dù Khánh Ly và khách mời đã cố gắng đưa vào liveshow một số bài hát của tác giả khác như Áo anh sứt chỉ đường tà (Phạm Duy), Xin còn gọi tên nhau (Trường Sa), Niệm khúc cuối, Áo lụa Hà Đông (Ngô Thụy Miên), Nếu có yêu tôi (Trần Duy Đức).

Dù bản thân tôi không phải chỉ mê Khánh Ly hát nhạc Trịnh, nhưng riêng trong buổi tối ấy, giá Khánh Ly chỉ hát nhạc Trịnh, giá đừng có những bài đơn ca của khách mời thì sẽ trọn vẹn hơn. Bởi cảm xúc của khán giả và Khánh Ly chỉ thật sự gặp nhau khi cô hát nhạc Trịnh.

Bởi cảm xúc khi cô hát trên quê hương rất khác những lần tôi đã có dịp nghe cô hát ở hải ngoại. Có thể bởi sự chờ đợi quá lâu khiến cả hai bên đều thấy những giây phút gặp lại rất quý giá. Có thể bởi Khánh Ly hát như cô sẽ hát đến chết luôn mà không chắc có lần sau. Loài thiên nga là thế!

Có thể bởi khán giả lâu lắm mới được xem một chương trình thấm đượm tình yêu mộc mạc mà sâu lắng đến thế. Bởi thế nên sau khi Khánh Ly đã gục đầu giữa lời hát “Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi, đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt. Trên hai vai ta đôi vầng nhật nguyệt, rọi suốt trăm năm một cõi đi về”, khán giả không yêu cầu cô phải hát nữa.

Cũng phải thôi, người hát và người nghe chỉ định tìm về kỷ niệm, nhưng cả hai đã có nhiều hơn thế: hiện tại và tương lai.

Khánh Linh
BDV