Vẹm Nô Chửi Kiểu Này, Con Đượi Này, Không Thấm!: Khánh Ly - Một đời tiến thoái lưỡng nan..
Với Khánh Ly, dù nhà nước Việt Nam đă rộng ḷng, nhưng chị vẫn sẽ măi măi loay xoay trong cái mạng nhện của ḿnh… Bích Châu: Tôi đă đọc gần như hết những trang tự sự chị viết về cuộc đời ḿnh, một cuộc đời thấm đẫm ḍng nước mắt cực nhục. Chị dường như không có tuổi thơ, hay nếu có chỉ là những kỷ niệm bầm tím nỗi buồn… Tôi đọc những trang chị viết về Trịnh Công Sơn và thấu hiểu t́nh bạn rất lớn của hai người. Vẫn nhớ măi lần đầu tiên tôi nghe chị hát Nước mắt cho quê hương trong một đêm thật lắng dưới ánh lửa trại bập bùng. Chúng tôi ngồi tụm vào nhau mà nước mắt tràn mi… Lần đầu tiên ấy đă in một dấu ấn thật sắc vào trái tim non dại của tôi. Và tôi bắt đầu thần tượng giọng hát Khánh Ly ḥa cùng t́nh yêu nhạc Trịnh…
Tôi đă từng nói điều đó với Trịnh Công Sơn và anh đă cười, nụ cười không chút ngạc nhiên. Cũng đúng thôi, điều ấy có ǵ lạ, tuổi trẻ của những năm 1969-1970 mà không yêu Khánh Ly và nhạc Trịnh mới là điều lạ. Thời đó, chính quyền Sài G̣n cũ không sợ Ta phải thấy mặt trời với những bài ca băo lửa của anh mà lại rất sợ những điệu buồn ray rứt của Nước mắt cho quê hương, và họ gọi đó là những bài ca phản chiến. V́ nó xoáy vào tim gan người nghe nỗi đau tàn phá thân phận con người bởi chiến tranh.
Nghe nhạc anh, nơi tiền đồn lính đào ngũ hàng loạt. V́ vậy, nhạc phản chiến bị cấm phổ biến, c̣n người sáng tác ra nó th́ giống như dân du mục, phải liên tục đổi chỗ ở để thoát khỏi số phận “phải cầm súng bắn lại anh em ḿnh”… Và với tôi, không có sự so sánh và bàn căi, Khánh Ly là người hát nhạc Trịnh hay nhất. Chị sinh ra để hát nhạc Trịnh, dẫu sau này chị hát nhiều tác giả khác, nhưng tôi thấy dửng dưng, v́ không t́m thấy độ rung nồng nàn trong trái tim người hát, cũng có thể tôi cực đoan…
Bây giờ, sau 38 năm kể từ ngày Khánh Ly rời đất nước ra đi, t́nh cờ đọc loạt bút kư Bên đời hiu quạnh của chị, đọc những ḍng thao thức chị viết về t́nh bạn thiêng liêng của hai người, tôi thực sự xúc động. Tôi đă đọc những ḍng này và tin chị là người yêu nước: “Nếu bây giờ tôi nói tôi là… người Mỹ. Cũng đúng thôi. V́ tôi đang mang quốc tịch Mỹ. Nhưng nói thế chẳng thà tôi tự lấy dao đâm ḿnh c̣n sướng hơn. Tôi nhớ là tôi đă khóc rất lớn, khóc một cách tận t́nh, làm mọi người ngạc nhiên, khi giơ tay tuyên thệ, thề bảo vệ xứ sở này. Tôi đă từ bỏ, chối bỏ nguồn gốc của ḿnh. Bài quốc ca Mỹ vang lên như những mũi đinh nhọn hoắt đâm thẳng vào tim tôi…” (Trích Thời Báo số 39 ngày 31-3-1992).
Đó là năm 1992, cũng là năm chị bay sang gặp lại Trịnh Công Sơn ở Montreal (Canada), sau 17 năm xa cách. Chị viết bằng những ḍng tràn ngập yêu thương: “Em theo đời cơm áo. Mai ra phố xôn xao. Bao nhiêu ngày yêu dấu tan theo...”. Tôi có cảm tưởng đó là một lời trách móc anh dành cho tôi. Rất dịu dàng như bản tính anh. Từ bao nhiêu năm nay, câu hát đó theo tôi như một vết thương. Đời cơm áo quả thật đă cho tôi lắm ê chề, khổ đau, nhưng những ngày yêu dấu bên anh và bạn bè đă chẳng bao giờ tôi quên... dù đời sống có làm tan vỡ, có làm ch́m sâu những mơ ước của một đời người - th́ trong trái tim bầm dập của tôi, những ngày tháng cũ vẫn là một điểm son, là một bám víu cuối cùng và duy nhất...”(1). Tôi đọc và tin những điều chị viết ra là thật t́nh, chí ít là với Trịnh Công Sơn, người bạn lớn, người mà khi mất đi chị đă tâm sự: “Anh Sơn mất đi đă mang theo một nửa cuộc đời tôi”…
Ai đọc những ḍng này mà không cảm động: “Một chút tâm sự gói ghém trong mấy câu thơ tầm thường, tôi làm bên cạnh Sơn trong một ngày tuyết rơi trắng cả tâm hồn. Đọc rồi, ai muốn hiểu sao cũng được. Dĩ nhiên là thơ rất dở, nhưng tôi quan niệm, cái ǵ thật vẫn hơn. Th́ đây là những ǵ thật thà nhất:
Từ trời mưa đổ oan khiên
Bờ vai bạc mệnh một miền cưu mang
Xót thân lệ chảy hai hàng
Tà dương kia cũng bàng hoàng phút giây
Thương sao phận mỏng như mây
Phận hèn như cỏ, phận gầy như lau
Phận buồn như hạt mưa mau
Gọi thêm tóc trắng nỗi sầu trăm năm
Ngủ đi thôi. Một giấc đằm
Thiên thu rồi sẽ về nằm cùng ta
Nhớ nhau một giọt lệ sa
Có thương th́ cũng đă là... là thôi
Sơn đọc xong. Anh không chê dở. Chỉ nói... Sao buồn vậy. V́ sao?” (Trích Thời Báo số 73, ngày 6-12-1992).
Và Trịnh Công Sơn cũng đă họa lại cùng Lệ Mai(2):
Ừ trời mưa đổ oan khiên
Bờ vai bạc mệnh một miền cưu mang
Trần gian nặng nợ muôn vàn
Mai sau giọt lệ một hàng chẻ đôi.
Một Lệ Mai mà anh từng biết và yêu thương. Một cô bé mồ côi cha sống trong sự hà khắc của mẹ và bố dượng, cô bé đầy cá tính đă thoát ra khỏi nhà và sống tự lập bằng tiếng hát từ năm 16 tuổi. 17 tuổi đă lỡ lầm mang thai và lấy chồng, một người cô không hề yêu. Nhiều mối t́nh qua với 3 đời chồng 4 đứa con. Năm 1975, vượt biên sang Mỹ, những ngày đầu phải đi cọ nhà vệ sinh để có tiền nuôi con… Một cuộc đời lắm gian nan, dông băo…
Khánh Ly từng thú nhận ḿnh chỉ học đến tiểu học, nhưng đi thi cũng rớt nên cuối cùng chẳng có bằng cấp ǵ trong tay, nhưng đọc chị không ai nghĩ chị học không qua nổi lớp 6. Chị viết hay, văn chương sáng rơ, nhất là những trang tự sự về cuộc đời ḿnh. Nhưng văn chương và đời thật nhiều lúc không hề song hành với nhau. Mặc dù cổ nhân vẫn khẳng định “Văn là người”, nhưng trên thực tế không hẳn như thế, nhiều nhà văn người đọc chỉ có thể ngưỡng mộ trên những trang viết, c̣n cuộc đời thật th́ khó thể đến gần. Có lẽ người ta đă dồn tất cả tinh hoa của con người ḿnh lên trang viết, bởi đó là ánh sáng hướng thiện, nhưng sống cho đúng với những điều ḿnh viết ra th́ không dễ chút nào. Có lẽ đó cũng là trường hợp của Khánh Ly. Khi chị viết chị thật sự muốn sống t́nh nghĩa, muốn được tôn trọng, muốn noi theo nhân cách của người bạn lớn Trịnh Công Sơn. Nhưng với cuộc đời thật nơi hải ngoại th́ chị nổi tiếng là người tráo trở. Nhiều thông tin từ báo chí, từ những lời chua chát của một số đồng nghiệp của chị ở hải ngoại cho thấy giữa Khánh Ly và những trang viết Bên đời hiu quạnh của chị gần như là hai con người biệt lập. Bởi v́ ở hải ngoại Khánh Ly nổi tiếng với hai biệt hiệu khá phổ biến: “Nữ hoàng xù show” và “Ca sĩ nâng giá”. Cụ thể:
“Năm 2002, một bà bầu show tên Nga tổ chức show tại Majestic, đă nhờ ông Duy Thanh mời Khánh Ly và Khánh Ly đồng ư với giá lên 3.000 USD. Nhưng 10 ngày trước show diễn Khánh Ly nói với Duy Thanh nâng giá lên 5.000USD(?)”. “Ngay cả với Trầm Tử Thiêng, cho đến phút cuối, theo di chúc của anh, gia đ́nh đă không cho chị đến dự đám tang. Dư luận cho rằng, khi c̣n tại thế, nhạc sĩ Trầm Tử Thiêng, người đă môi giới chị với một show diễn bên Phi-Luật-Tân (Philippines - người viết) hát cho đồng bào bị nạn nghe... chị đ̣i giá là $3.000. Mọi người đồng ư, trước vài hôm lên đường, chị đă đ̣i tăng giá lên $2.000 nữa. Trầm Tử Thiêng v́ giữ thể diện, nên đă móc túi $2.000 trả cho chị. Sau đó Trầm Tử Thiêng không muốn nói chuyện với Khánh Ly nữa”(3). Chỉ hai thí dụ cũng thấy rơ nhân cách con người cô ca sĩ nổi tiếng này.
Ai cũng biết khi sang Mỹ, Khánh Ly và chồng là Nguyễn Hoàng Đoan nổi tiếng là người chống phá cách mạng hung hăng, chị đi hát có lúc mặc áo dài cờ vàng 3 sọc đỏ và câu nói nổi tiếng: “Tôi chỉ về nước khi tất cả hàng trăm ngàn đồng bào tôi cùng về…”. Nhưng năm 1996, Khánh Ly vẫn về Việt Nam và đă phát biểu hoàn toàn ngược lại: “Tôi rất hối hận, tôi muốn trong nước quên đi những lỗi lầm quá khứ của tôi. Tôi chỉ muốn về thăm quê hương như một người b́nh thường”. Song, khi trở về Mỹ, Khánh Ly lại tiếp tục tham gia vào các chương tŕnh ca nhạc chống phá nhà nước.
Ngày 4-3-2000, Khánh Ly một ḿnh về Việt Nam lần thứ hai, cũng với mục đích thăm gia đ́nh. Gặp lại những nhà báo từng tiếp xúc chị lại chữa thẹn: “Dưới sức ép của các phe nhóm phản động, tôi phải hát cho các chương tŕnh của họ. Nếu không sẽ bị coi là không xác định lập trường”. Khi được hỏi cảm tưởng những ngày ở Việt Nam như thế nào, Khánh Ly trả lời: “Vui lắm, thoải mái lắm. Chỉ riêng lĩnh vực ca nhạc thôi, ở Mỹ làm sao mà tổ chức được một live show. Hầu hết đều hát trong pḥng trà, nhà hàng ăn, trong ṣng bạc. C̣n ở Việt Nam, tôi thấy ca sĩ làm live show rất tự do. Hôm đi ăn với mấy người bạn tại nhà hàng Bạch Dương trên đường Lê Quư Đôn, nhiều người nhận ra tôi, yêu cầu tôi hát, và tôi đă hát liền một lúc 3 bài”(4).
Thế nhưng, ngày 13-1-2004, tại Mỹ, Khánh Ly đă hô hào lập hội “Ái hữu ca nhạc” và kêu gọi tẩy chay nghệ sĩ trong nước ra hải ngoại biểu diễn(?). Chị đă từng viết, bày tỏ thái độ coi khinh nhạc sĩ và ca sĩ trong nước là chỉ có một giọng điệu giống nhau, không thể phân biệt được ai hát, đồng thời hết lời ca ngợi những ca sĩ thuộc thế hệ chị. Nếu đúng như vậy th́ việc ǵ chị phải lo sợ bị quên lăng mà kêu gọi Việt kiều hải ngoại tẩy chay. Và ngày 20-2-2004, tại khách sạn Capital Hilton - Washington D.C, trong một đại nhạc hội mang tên “Xin đừng quên tôi”, với vai tṛ người dẫn chương tŕnh, Khánh Ly đă dúi vào tay Bằng Kiều lá cờ vàng 3 sọc đỏ, yêu cầu anh tỏ rơ thái độ để được “cộng đồng người Việt chấp nhận cho ở lại Mỹ”(5).
Một mặt chị bảo chị không về Việt Nam và không muốn hát ở Việt Nam, nhưng chị đă về hai lần. Và năm 2012, khi trong nước cho phép chị về diễn (6) th́ chị trả lời phỏng vấn đài BBC là trở về hát ở Việt Nam là niềm mơ ước của chị. Trước đó chị lên án trong nước không có tự do khi kiểm duyệt bài hát: “Bất cứ ca sĩ nào cũng có quyền hát những nhạc phẩm họ yêu thích theo kiểu của họ. Không nên bắt người khác phải làm theo ư ḿnh hoặc phải nghĩ như ḿnh. Chỉ có Cộng sản mới như thế thôi”, nhưng khi trả lời BBC chị lại nói: “Phải có kiểm duyệt. Lỡ hát những bài người ta không cho phép th́ phiền lắm. Nhưng mà nhiều khi tôi nghĩ nó cũng đúng. Ḿnh vào nhà người ta th́ chỉ được làm những ǵ người ta cho phép. Cái điều đó chẳng làm phiền ǵ ḿnh hết. Tại v́ nhiều khi cái ḿnh thích chưa chắc là cái người ta thích” (7). Trả lời BBC là thế, nhưng sau đó người nhà Khánh Ly đă nói: “Một năm nay, ít nhất có 10 lời mời chính thức từ phía Việt Nam... Tuy nhiên, chúng tôi từ chối mọi lời mời rất hấp dẫn này. V́ chúng tôi không thể làm ngược lại những ǵ Khánh Ly đă từng tuyên bố trước đây”.
Thực ra, tất cả mọi sự bất nhất này chính là bi kịch của Khánh Ly, một bi kịch mà chị đă tự tạo ra mà không có cách nào thoát ra được. Ngay từ những ngày đầu ở Mỹ, chị muốn chứng tỏ ḿnh vượt hơn những ca sĩ khác khi theo chồng đi làm chính trị. Và chị đă thực sự nổi bật so với những ca sĩ thầm lặng khác. Những lần về nước có thể chị đă nói thật ḷng, nhưng khi trở qua Mỹ, cái vết chàm ngày xưa đă nhúng làm sao mà tẩy xóa được. Đă lỡ tuyên bố ́ đùng nên thoát ra đâu phải dễ. V́ vậy, báo chí trong nước gọi chị là con người tráo trở cũng rất đúng. Ngay cả biệt danh ca sĩ xù sô ở nước ngoài cũng nằm trong hệ lụy này. V́ sao khi đi hát với Trịnh Công Sơn thời trẻ, chị nổi tiếng là “Nữ hoàng chân đất” hát cho sinh viên nghe một lúc 30 bài mà không lấy thù lao xu nào. T
hời đó bên cạnh con người thánh thiện, chị cũng thánh thiện, không tính toán thiệt hơn. Nhưng khi sống bên cạnh Nguyễn Hoàng Đoan, người chồng hiện tại, chị lại trở thành kẻ hám lợi… Chị đă tự loay hoay trong mạng nhện do ḿnh giăng ra và liên tục mâu thuẫn với chính ḿnh. Chị thật sự muốn về nước hát, thực sự là người Việt Nam yêu nước, điều đó tôi rất tin, nhưng đồng thời cái mạng nhện kia vẫn tiếp tục lôi kéo và cuối cùng chị không thể thoát ra nổi. Đă có biết bao ca sĩ hải ngoại về nước hát như Tuấn Ngọc, Lệ Thu, Elvis Phương, Hương Lan, Thanh Tuyền… và được đông đảo khán giả trong nước yêu mến. Ngay cả với Phạm Duy, người đă từng chống phá sâu độc cách mạng, nhưng vẫn trở về và được sống yên vui trong ḷng dân tộc...
Với Khánh Ly, dù nhà nước Việt Nam đă rộng ḷng, nhưng chị vẫn sẽ măi măi loay xoay trong cái mạng nhện của ḿnh…
Tiến thoái lưỡng nan
đi về lận đận
Ngày xưa lận đận
không biết về đâu!
Về đâu cuối ngơ?
Về đâu cuối trời?
Xa xăm tôi ngồi
tôi t́m giấc mơ
Xa xăm tôi ngồi
tôi t́m lại tôi...
______
(1) Bên đời hiu quạnh 10.
(2) Tên thật của Khánh Ly.
(3), (4), (5) Trích từ loạt bài Sự tráo trở của Khánh Ly của Đoàn Thạch Hăn (Báo Giáo Dục Việt Nam) và Ca sĩ Khánh Ly lại nhúng chàm (Báo An Ninh Thế Giới).
(6) Để có được Giấy phép số 691/NTBD-PQL Khánh Ly phải làm đơn xin phép Cục Nghệ thuật biểu diễn được diễn ở 3 thành phố Hà Nội, Đà Nẵng, TPHCM.
(7) Trả lời phỏng vấn của BBC ngày 24-9-2012 tại Fountain Valley, Nam California.
mk
Ai quỳ xuống sau một lần đă đến đây
Đă lưu vong với cộng đồng này
Đă nương thân dưới ṿm trời này
Rồi quỳ xuống xin Việt cộng về kiếm cơm
Khi hát ra Hà nội
Khi hát vô Sài g̣n
Người ta bảo nghề ca kỹ
ca xướng vô loại như loài chim (t)hôi
Ai quỳ xuống cho hận thù vào lăng quên
Vác va li đi về một lèo
Chuyến bay đưa ai về Sài g̣n
Rồi từ đó ra Hà nội hát mấy đêm
Như cánh chim vào lồng
Như trái tim bội t́nh
Sau một lần được cứu vớt
Những xấu xa này nói cũng như không
Việt cộng c̣n đó ai biết không ai?
Cộng đồng c̣n đây ai nhớ không ai?
Cờ đỏ c̣n treo, Thành Hồ c̣n tên
Khi bóng ai như cánh chim sà xuống
Một lần nào đó ai đă ba hoa
Chỉ trở lại đây những sáng bao la
Người ḿnh tự do, Việt cộng chạy xa
Ôi tháng năm, cứ nói xong rồi cũng ṃ về
Ai quỳ xuống xin một lần về kiếm cơm
Đứa con tham đă t́m về nhà
Đất Ca li quay mặt thẹn thùng
Người thành phố trong một ngày đă nhắc tên
Mua vé xem bằng tiền
hút máu xương đồng bào
Xin cho một người vừa quỳ xuống
thấy bóng thiên đường (xhcn) cuối trời thênh thang
Tiền ngỡ sẽ trao nhau
như người cố làm ĺ
Người ngỡ trả cho nhau
sao người vẫn chưa đưa
Ôi lúc xưa hợp đồng
mỗi show được vài triệu
Nhưng ngoài kia ế độ
cả hội trường đ́u hiu
Tiền ngỡ đă chi ra
nhưng người vẫn c̣n đ̣i
Người ngỡ đă đi xa
nhưng người vẫn quanh đây
Những bước chân dồn dập
đă đi vào đ̣i tiền
Nghe từng câu hứa cuội
rớt vào ḷng biển khơi
Khi danh ca chưa về
th́ tiền như trút xuống
Khi live show lên đầy
th́ tiền quá mênh mông
Một người đ̣i thật cao
một người bảo c̣n lâu
Để t́nh cảm ch́m sâu
ai nói câu cuối... đèo
Tiền ngỡ hốt vô mau
nhưng tiền vẫn c̣n nợ
Người ngỡ sẽ chen nhau
nhưng người đă không xem
Những ngón tay ngại ngùng
đă thu lại từng đồng
Như ngoài kia gió lộng
ghế từng hàng tênh hênh
Người ngỡ đă ra đi
nhưng người bỗng lại về
Người ngỡ chỉ đi khi
không c̣n có vi xi
Ôi trái tim phiền muộn
đă ham lợi một lần
Như bờ xa nước cạn
đă ch́m vào bùn nhơ
--tác giả vô danh
The Following 2 Users Say Thank You to duta For This Useful Post:
Thou old, as proclaimed by qthun, its still resounds the harsh realities that CSVN mongrels hate to face but must always bury its head in the sand!
Not sure which is worse? An old pig who long for her mongrel BB. Or the new boar who call Hoe Hoe baba. Change thy name all day long, but it's still the same. Ye can't wash that inbreed stench and daily BB
Khanh Ly co nhieu ke thu qua, den de Nghe ca si hat, xong ra ve. Quen het de song cho minh, toi gi phai mang theo minh oan ghet, chui nguoi do mieng minh, kho than!
Co Khanh Ly oi, ai noi gi thi cu noi, con doi minh thi van song thanh than co nhe!
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. V́ một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hăy ghé thăm chúng tôi, hăy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
