Trong một chương tŕnh được tổ chức mới đây bàn luận về vấn đề tự do th́ đă xảy ra cuộc căi vă nảy lửa giữa hai con người tự cho rằng ḿnh có những tầm nh́n và kiến thức uyên bác về trường học đă luôn thể hiện cái tôi của ḿnh một cách tự do nhất.
Đó là cuộc tranh luận xoay quanh chủ đề có nên tồn tại trường chuyên, lớp chọn hay không giữa TS Giáp Văn Dương và đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp trong buổi giao lưu “Nhật kư của tự do” (NXB Trẻ tổ chức), trong khuôn khổ triển lăm, hội chợ sách quốc tế tại Việt Nam lần thứ năm (từ ngày 10 đến 14/9/2015).
Cuộc tranh luận được khơi nguồn từ những trang nhật kư trong cuốn sách “Nhật kư chuyên văn” do NXB Trẻ ấn hành mới đây. TS Giáp Văn Dương cho rằng, những trang sách ấy có nhiều chi tiết rất thú vị, bởi nó không bị “kiểm duyệt” hay bị sửa chữa bởi các thầy cô.
Cuộc tranh luận giữa hai diễn giả thực sự bắt đầu khi MC Nguyễn Miền Biên Thùy gửi đến TS Giáp Văn Dương câu hỏi của một độc giả rằng anh có ủng hộ trường chuyên lớp chọn hay không?
TS Giáp Văn Dương trả lời rằng, anh không ủng hộ trường chuyên, lớp chọn, mà ủng hộ một môi trường giáo dục tự do. Anh cũng nói rằng ḿnh đă từng gặp và giúp đỡ nhiều học sinh từng học trường chuyên, lớp chọn, và giờ họ rất lệch lạc, gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống.
Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp lại không đồng t́nh với quan điểm trên, v́: “Nếu sự chuyên, và sự chọn do cá nhân các bạn lựa chọn, theo sở thích của ḿnh, th́ sẽ rất may mắn hơn việc nếu bố mẹ, họ hàng, làng xóm…bạn sắp xếp cho bạn vào một chỗ nào đó, mà bạn không thích”.
Chị cũng thẳng thắn kể lại rằng, từ nhỏ đă học trường chuyên: cấp 1 học trường Trưng Vương (được coi là trường điểm ở HN); cấp 2 học chuyên văn, trường Nguyễn Trường Tộ, trường Đống Đa; cấp 3 học chuyên văn trường Amsterdam; lên đại học th́ học chuyên ngành làm phim, trong trường đại học Sân khấu & Điện ảnh.
“Cả đời tôi chỉ mơ ước là tôi được đi tù, và trong tù tôi có thời gian, và bố mẹ tôi tiếp tế cho tôi bằng sách. Tôi chỉ muốn đọc truyện thôi. Bạn nghĩ xem một đứa như tôi mà vào lớp toán, suốt ngày phải luyện toán, hoặc không phải lớp văn, th́ tôi khổ lắm. Nên tôi thấy ḿnh quá may mắn khi được vào trường học mà một tuần có đến 3 ngày học văn. Đến khi tôi học đại học, học làm phim, th́ 4 năm học đại học tôi cũng rất sung sướng v́ đúng ngành ḿnh yêu. Nên tôi không bị sự đau đớn, khổ sở như cảm giác của nhiều người là mặc dù không thích làm bác sĩ, ngân hàng…nhưng vẫn phải làm nghề đó. Nên ở góc độ nào đó, tôi ủng hộ sự chuyên và sự chọn của các bạn ngay từ khởi điểm ban đầu, và sự chuyên và sự chọn đó là do các bạn lựa chọn” – đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp chia sẻ.
Đáp lời đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp, TS Giáp Văn Dương c̣n cho rằng, trường chuyên, lớp chọn cũng như sự phán xét của cha mẹ, thầy cô rằng con ḿnh có năng khiếu về cái này, cái kia…vô t́nh đă trở thành “bản án chung thân” cho nhiều bạn trẻ, bởi khi nhận những lời phán xét ấy, chúng luôn nghĩ rằng, chúng chỉ giỏi một lĩnh vực đó.
TS Giáp Văn Dương nêu quan điểm: “Chúng ta không nên đeo cho người khác một bản án chung thân, là phải học trường chuyên, lớp chọn, phải định hướng từ bé mà cần tạo ra sự tự do cho sự trưởng thành của con người. Và khi ḿnh tự do lựa chọn trở thành người nào đó, ḿnh phải chịu trách nhiệm với chính bản thân ḿnh. Không nên lảng tránh trách nhiệm với bản thân ḿnh, để phó mặc cho bố mẹ, người thân định hướng giúp ḿnh”.
Đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp cho biết: “Tôi không cho rằng, ở các lớp b́nh thường, các trường b́nh thường, không có mô h́nh trường chuyên, lớp chọn mà người ta (thầy cô, bố mẹ) và những thành phần xung quanh lại không nói với học sinh rằng, chúng giỏi cái này, con giỏi môn kia, con phải làm thế này, con phải làm thế kia.
Khi tôi làm phim về trẻ con học lớp 10 như “Chít và Pi” hay “Bộ tứ 10A8”, tôi được nói chuyện với các em ấy hằng ngày. Chúng học ở những trường không chuyên, không chọn, nhưng bố mẹ, thầy cô cũng bắt các em ấy phải theo ngành này, phải học môn này…
Thứ hai là trong lớp chuyên văn trường Amsterdam tôi học ngày đó, không có ai có mưu đồ “tự khoanh vùng”, khiên cưỡng ḿnh trong cái khuôn rằng “ḿnh chỉ trở thành người này”.
Nêu dẫn chứng cho lập luận trên, đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp nói rằng, học sinh trường chuyên ở Hà Nội đều có mặt ở hầu hết các lĩnh vực, chuyên ngành, các vị trí khác nhau trong xă hội.
“Nên tôi cho rằng, sự “tự do trở thành” hoàn toàn tồn tại ở trường chuyên, lớp chọn, thậm chí nhu cầu đó c̣n cao hơn. Việc bạn học ở trường chuyên, lớp chọn, ở những môi trường ra vẻ rằng đă được lựa chọn sẵn, th́ không có nghĩa rằng mai này, bạn không có “tự do trở thành”. Thậm chí nhu cầu tự do trở thành c̣n mạnh mẽ, lớn hơn” – đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp chia sẻ.
Theo TS Giáp Văn Dương, môi trường ở các trường chuyên, lớp chọn, là môi trường nhân tạo, nên thường xảy ra sự bất đối xứng. Các lớp chuyên văn thường rất đông học sinh nữ, mà ít học sinh nam. Và tỉ lệ thực tế ở ngoài xă hội không như vậy.
Nhưng đạo diễn Nguyễn Hoàng Điệp đáp lại rằng: “Khi học chuyên văn trường Amsterdam, chúng tôi không coi lớp chuyên văn là một lớp, mà là một tổ trong cả một lớp lớn là trường Amsterdam. Và không thể nói trường Amsterdam không có nhà vật lư, nhà hóa học được. Lớp tôi, dù là lớp chuyên văn nhưng có không ít bạn theo học khối A, và đậu Đại học Thủ khoa các trường khối tự nhiên như Đại học kinh tế quốc dân. Nên không thể nói các trường chuyên, lớp chọn giới hạn sự trở thành của con người”.
Cần phải có những cuộc nói chuyện thật tự do để có thể tranh luận về thật nhiều những vấn đề của Việt Nam hơn nữa.
JD
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
