Trong cuộc họp báo sau khi bế mạc đại hội đảng 12 hôm 28/1, ông Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng một lần nữa khẳng định kết quả bầu cử lần này là dân chủ và ‘bảo đảm 100% là hoàn toàn đúng với phương hướng công tác nhân sự’.
Tổng bí thư tái đắc cử của Việt Nam nói mặc dù là độc đảng, nhưng Việt Nam dân chủ hơn hẳn một số quốc gia ‘nhân danh là dân chủ nhưng cá nhân quyết định tất’.
Ông nói: “Cũng có đồng chí được Trung ương giới thiệu không trúng cử, có người không được Trung ương giới thiệu nhưng được Đại hội giới thiệu cũng trúng cử. Vừa rồi các đại biểu Quốc hội cũng tâm sự, dân chủ thế này là cùng, không thể dân chủ ǵ hơn”.
AP dẫn lời ông tổng bí thư tái cử nói đảng Cộng sản Việt Nam sẽ ‘không bao giờ trở nên độc đoán như một số nền dân chủ’. Ông Nguyễn Phú Trọng nói ‘cái hay’ của đảng Cộng sản Việt Nam là nguyên tắc lănh đạo tập thể, cá nhân phụ trách.
“Đứng đầu mà độc đoán chuyên quyền, như thế có gọi là dân chủ không? Chả tiện nói một số nước, nhưng cứ nhân danh dân chủ nhưng cá nhân quyết định tất. Thế th́ ai dân chủ hơn ai?”, ông Trọng nói.
Tính dân chủ của Việt Nam, theo ông, thể hiện qua sinh hoạt của quốc hội, hội đồng nhân dân, các tổ chức chính trị ở Việt Nam. Tuy nhiên, ông Trọng cũng nhắc đến vấn đề ‘kỷ cương’ v́ “một đất nước không có kỷ cương th́ rối loạn, mất ổn định sẽ không thể phát triển được”.
Trong phúc tŕnh Thế giới năm 2016, tổ chức Theo dơi Nhân quyền (HRW) nhận xét Việt Nam tiếp tục đàn áp những cây bút, blogger và các nhà hoạt động đe dọa tới sự cầm quyền của đảng Cộng sản trong năm 2015. Tổ chức này trích lời Bộ trưởng Công an Trần Đại Quang hồi tháng 11/2015 thừa nhận đă “tiếp nhận, bắt giam và xử lư 2.680 đối tượng xâm phạm an ninh quốc gia” trong ṿng 3 năm qua.
HRW kêu gọi Việt Nam nhân kỳ đại hội 12, hăy chấm dứt chế độ độc đảng.
Trước đó trong một cuộc phỏng vấn với Ban Việt ngữ đài VOA, GS. Nguyễn Mạnh Hùng, một chuyên gia về chính trị và ngoại giao tại đại học George Mason của Mỹ, nói “mục đích của ông Trọng và những người của đảng là họ củng cố vai tṛ của đảng” nên sẽ dùng học thuyết Mác-Lê để giải thích cho sự tồn tại độc tôn của đảng Cộng sản tại Việt Nam, nhưng v́ “thực tiễn Việt Nam thay đổi, th́ họ cũng sẽ thay đổi và họ sẽ nói là họ áp dụng chủ thuyết Mác-Lê một cách sáng tạo”.
Trong khi đó, các giới chức Mỹ được AP trích lời nói chính quyền Việt Nam trong năm qua có kiềm chế hơn trong việc bắt bớ và truy tố những người bất đồng chính kiến, nhưng nhấn mạnh rằng Hà Nội cần phải làm nhiều hơn nữa để cải thiện thành tích nhân quyền.
Cũng tại cuộc họp báo sau khi tái đắc cử, ông Nguyễn Phú Trọng viện dẫn:
“Tôi đi nước ngoài, người ta cứ hỏi tôi về dân chủ, nhân quyền, b́nh đẳng giới. Hôm trước đi Mỹ, tôi đề nghị đồng chí Ṭng Thị Phóng đi sang họp với bà con Việt kiều. Tôi bảo ‘Đấy, bà con xem, có oai vệ không? Cũng đàng hoàng ngang ngửa ra quốc tế đấy chứ. Vừa nữ, vừa dân tộc. Người ta cứ bảo là ḿnh vi phạm dân chủ, nhân quyền với lại không b́nh đẳng giới!’”.
Bất chấp những đồn đoán về các cuộc tranh giành, đấu đá, thanh trừng giữa các phe phái trong nội bộ đảng Cộng sản, ông Nguyễn Phú Trọng đưa ra kết luận chung cho cuộc bầu bán tại đại hội 12 là ‘biểu thị tinh thần dân chủ, đoàn kết, kỉ cương, trí tuệ!’.