Hiện nay thị trường âm nhạc Vn đang có tốc độ phát triển không thể kiểm soát. Chính v́ vậy mà điều này đă làm ảnh hưởng không ít tới tâm lư của 1 số nghệ sĩ v́ không theo kịp giới trẻ. Như ông phó giám đốc Nhạc viện TP.HCM dưới đây đă có phát biểu vô cùng dè bỉu nhạc của giới trẻ hiện nay. “Âm nhạc giải trí chỉ đáp ứng được yêu cầu cấp thời thôi. Thậm chí có những loại nhạc tôi vẫn hay nói vui với các đồng nghiệp chỉ đáng để 'ráy tai' cho sướng chứ chẳng có ư nghĩa hay mang đến lợi ích ǵ cho nền âm nhạc”, ca sĩ Tạ Minh Tâm.
- Giữ vai tṛ quản lư với vị trí phó giám đốc Nhạc viện TP.HCM cùng công tác đào tạo, giảng dạy nhiều năm qua, anh có thể nói ǵ về ngành sư phạm âm nhạc hiện nay?
Công tác đào tạo âm nhạc mà cụ thể là lĩnh vực thanh nhạc nói riêng dần trở thành một thị trường sôi động trong vài năm gần đây. Nó đă và đang tạo thành một lĩnh vực rộng lớn để những người học hát có nhiều lựa chọn để học tập, theo đuổi.
Tất nhiên đă gọi là thị trường th́ sẽ có đủ chủng loại hàng hóa: cao cấp có, trung b́nh có và kể cả t́nh trạng thượng vàng hạ cám cũng không hề ít… Tùy vào nhu cầu và mục đích theo đuổi mà bản thân người học và người dạy sẽ có những lựa chọn cho riêng ḿnh, quan trọng là lựa chọn đúng sai, có thực sự phù hợp với bản thân hay không. Ở vị trí quản lư, đó mới là điều chúng tôi đặc biệt quan tâm.
- Trong bối cảnh thị trường đa dạng như thế, Nhạc viện và bản thân các giảng viên, người dạy giữ vai tṛ như thế nào trong việc định hướng và hỗ trợ người học?
Phải hiểu rằng Nhạc viện là một cơ sở đào tạo của quốc gia, là nơi đào tạo ra nghệ sĩ có tŕnh độ, có bằng cấp được nhà nước công nhận. Đây không phải là một ḷ luyện như nhiều chỗ bên ngoài, càng không phải là nơi mà nhiều người t́m đến học vài bữa để biết hát được dăm ba bài rồi ra ngoài hoạt động như ca sĩ.
Một sinh viên nhạc viện mất trung b́nh 8 năm từ hệ trung cấp cho đến khi học lên đại học. Tùy vào công sức bỏ ra mà mỗi học viên sẽ có những thành quả khác nhau. Người có kiến thức tốt, nền tảng tốt sẽ giúp họ thể hiện tốt và nâng tầm tác phẩm. Và ngược lại, kiến thức chỉ tầm trung hay quá tệ th́ cũng không thể nào đ̣i hỏi họ làm xuất sắc được.
- Phỏng vấn nhiều nghệ sĩ trước đây tôi nhận ra ranh giới giữa nhạc thị trường và học thuật là có thật. Một người đại diện của ḍng nhạc hàn lâm như anh có những nhận định ǵ về điều này?
Bất cứ ḍng nhạc nào khi đă chấp nhận đặt ḿnh vào một môi trường chung th́ cũng đều có những ranh giới nhất định. Cụ thể, ranh giới chúng tôi phân chia ở đây là nằm ở bản thân tác phẩm, phong cách và không gian biểu diễn.
C̣n nếu để đánh giá th́ quả thật theo tôi âm nhạc giải trí hiện nay chỉ là đáp ứng yêu cầu cấp thời thôi. Thậm chí có những loại nhạc tôi vẫn hay gọi vui với các đồng nghiệp chỉ đáng để “ráy tai” cho sướng chứ chẳng có ư nghĩa hay mang đến lợi ích ǵ.
Thật ra ráy tai cũng là một nhu cầu của con người. Nếu chỉ dừng ở mức độ vài phút th́ không sao nhưng nếu lạm dụng nhiều quá có khi lại hỏng đôi tai của ḿnh. Thị trường âm nhạc hiện nay đa số là như thế.
- Một thực tế khó thể phủ nhận là nhạc giải trí vẫn đă và đang thống lĩnh đời sống thưởng thức của đa số công chúng, nhất là giới trẻ. Điều này hẳn phải có lư do chứ?
Những ǵ chúng ta nh́n thấy hiện nay ngoài kia là thị trường ca nhạc phổ thông. Thị hiếu khán giả ở đó cần giải trí chứ không cần đỉnh cao. Họ cần những thứ ǵ đó dễ nghe, dễ cảm chứ không cần sự kiên tŕ t́m ṭi, khám phá như những ǵ tôi vừa đề cập.
Khán giả có thể căi nhau, thậm chí là mang sở thích của ḿnh để áp đặt và đánh giá loại này cao cấp, hợp thời hơn loại kia. C̣n với số ít những người hiểu biết về chuyên môn như chúng tôi th́ sẽ phân định rất rơ ràng.
Một điều cũng dễ nhận biết nữa là có rất ít ca sĩ trẻ chọn lập nghiệp bằng con đường âm nhạc cổ điển. Bởi từ trong xă hội, người ta đă sống quen với việc muốn hưởng thành quả nhanh, sớm và rực rỡ chứ ít có người chịu đầu tư một cách bài bản, lâu dài với những thứ quá khó khăn, mà trên hết ở đó họ không biết rơ ḿnh thành công ở mức độ nào hay thậm chí kể cả thất bại.
Không riêng ǵ Việt Nam mà ngay cả thế giới cũng thế thôi, chuyện này là tất yếu trong cơ chế thị trường.
- Vậy theo suy nghĩ của anh, nhạc Việt dường như đang đi những bước thụt lùi đúng như lo ngại của nhiều người?
Tôi không đánh giá thụt lùi hay tiến lên v́ ở vị trí mỗi người sẽ có những nhận định riêng. Nhưng trên hết, âm nhạc cổ điển mới là thứ để nói lên đẳng cấp âm nhạc của một quốc gia chứ không phải như những ǵ mọi người nh́n thấy về mặt bằng giải trí hiện nay.
Tiếp cận với một tác phẩm âm nhạc cổ điển, người ta sẽ thấy nó khác xa với các thể loại khác, cụ thể là về qui mô, về tính đồ sộ và cả sự tinh vi, phức tạp của tác phẩm. Để đạt được khả năng đó, bản thân người học và thể hiện phải đổ rất nhiều tâm huyết.
C̣n về âm nhạc giải trí tất nhiên cũng có những giá trị riêng mà tôi không phủ nhận. Nhưng đẳng cấp về nghệ thuật th́ âm nhạc cổ điển vẫn là một cái đỉnh khó có sự so sánh nào trọn vẹn được. Đây là chuyện rơ ràng, ṣng phẳng chứ hoàn toàn không phải v́ phân biệt hay tỏ ư chê bai cá nhân.
- Không ít người sẽ tự đặt ra câu hỏi nhạc hàn lâm đứng ở đâu trong đời sống văn hóa của người Việt. Và công chúng thực sự quay lưng hay những người làm nghề đang ngày càng không c̣n nhiều nhiệt huyết. Anh lư giải điều này thế nào?
Nhạc Việt ngày nay đa số mọi người không đánh giá tŕnh độ của nghệ sĩ đó cao hay thấp đâu. Có chăng họ chỉ để ư đến cảm xúc cá nhân xem có thích ca sĩ đó hay không để rồi cho đó là đánh giá nghệ thuật – một chuyện mà theo tôi hết sức nhầm lẫn và gây tai hại.
Theo quan sát của tôi, tiềm năng về nhân lực trong lĩnh vực ca hát cổ điển của Việt Nam hiện nay hoàn toàn không thua kém các nước bạn. Thời gian qua, nước ta đă bước đầu tạo được đà khá tốt khi nhận được một số thành tích, giải thưởng thanh nhạc trong khu vực cũng như Quốc tế, hay như việc một số nhà hát giao hưởng của TPHCM cũng cho ra mắt những vở nhạc kịch nổi tiếng của thế giới được thể hiện trọn vẹn bởi chính ekip là người nước ḿnh.
Những điều kể trên cho thấy một tín hiệu đáng mừng với nhạc cổ điển Việt Nam.
- Cá nhân anh có những đánh giá ǵ về lớp thế hệ nghệ sĩ kế cận hiện nay?
Rơ ràng là ca sĩ ngày nay được đào tạo và đạt được thành tựu cao hơn ngày xưa rất nhiều. Bản thân tôi dù hiện tại vẫn đứng ở đỉnh cao trong nghề nhưng nếu để so sánh Tạ Minh Tâm ở lứa tuổi 20 so với các em th́ quả thật thua xa.
Gần đây, tôi quan sát có Phạm Khánh Ngọc với thanh nhạc cổ điển, hay có Vơ Hạ Trâm ứng dụng học thuật vào ḍng nhạc đại chúng… Những gương mặt này dù có thể không ồn ào truyền thông nhưng tŕnh độ ca hát và kiến thức về nghệ thuật là điều khiến họ rất được người trong nghề coi trọng.
- Một thời gian dài, câu phát ngôn từ một cô ca sĩ trẻ " Ở Việt Nam cầm mic lên đă trở thành ca sĩ" trở thành đề tài gây tranh căi nhưng từ đó cũng mở ra một thực trạng chung của giới showbiz hiện nay. Anh cảm thấy thế nào?
Lại vẫn là chuyện muôn thuở. Theo tôi đó là trách nhiệm của bản thân người phát ngôn chứ xă hội không có quyền phải đi giải thích hộ. Ai thừa hưởng sự giáo dục thế nào th́ người đó sẽ phát ngôn tương ứng như thế.
Nếu thừa hưởng một nền giáo dục không biết tự trọng th́ họ cứ phát biểu và cứ làm thôi, điều này cũng không phạm pháp v́ rơ ràng họ có đối tượng khán giả của riêng ḿnh.
Tuy nhiên, tôi vẫn có niềm tin vào sự đào thải của nền nghệ thuật. Thực tế nhiều năm qua tôi vẫn có nhiều học tṛ chuyên môn chỉ kha khá nhưng lại rất được thị trường đón nhận.
Quan trọng là thái độ và cách bạn hoạt động với nghề như thế nào th́ thị trường sẽ phản ứng bạn lại như thế đấy.
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
