Sau sự việc gây bức xúc về người đàn ông khoe h́nh ảnh chim quư bị vặt lông để làm mồi nhậu. Không khó để mua được những con chim này v́ t́nh trạng mua bán chim trời vẫn được công khai ở "chợ đặc sản" nằm trên đường QL22B thuộc khu vực cầu Nổi, xă Thanh Điền, H.Châu Thành, tỉnh Tây Ninh.
“Chợ đặc sản”
Theo người dân địa phương, khu chợ này h́nh thành từ hàng chục năm nay. Trong số những loài động vật hoang dă (ĐVHD) được bày bán công khai tại đây th́ vào thời gian này, các loài chim trời xuất hiện nhiều vô số kể. Trên đoạn đường khoảng 500 m có đến hơn 10 điểm buôn bán chim trời. Các loại chim trời như cu đất, cu xanh, cúm núm, ốc cao... chen chúc trong các lồng nhốt chồng lên nhau, số khác bị dốc ngược đầu móc lơ lửng trước cửa tiệm.
Vừa tấp xe vào một tiệm ven con đường này, chúng tôi được bà T. đon đả hướng dẫn chọn “đặc sản”. Chỉ vào những con chim được cột chân chùm vào nhau treo trước tiệm, bà T. giới thiệu: “Ở đây món nào cũng nhậu bén, cúm núm mùa này con nào con nấy mập thùi lụi. Cứ 3 con là 1 kg, giá 350.000 đồng/kg, chim quốc 80.000 đồng/con. Nếu mua th́ chị nhổ lông giùm luôn về nhà tha hồ mà rô ti hoặc nấu cháo”.
Vừa nói bà T. vừa nhổ lông gần 30 con chim cúm núm và ốc cao đang nằm run rẩy cho khách. “Phải nhổ sống (không cần nhúng nước sôi - PV) vừa nhanh mà thịt chim khi nấu nướng mới ngọt, ngon được”, bà T. lư giải. Thỉnh thoảng tiếng kêu “chíp chíp” yếu ớt của những con chim nhỏ trong ḷng bàn tay bà T. giữa lúc bộ lông chúng bị nhổ xoành xoạch. Trung b́nh 1,5 - 2 phút là một con chim bị nhổ trụi lông. Một số con đă được nhổ sạch lông được bà T. ném sang một bên nằm lăn lóc, trần trụi dưới sàn, thân ḿnh thoi thóp và máu me be bét.
Tại một tiệm bán chim trời khác gần đó cảnh tượng vặt lông chim trời cũng tương tự. Từ 10 giờ sáng đến tối, khách ra vô mua nườm nượp. Nghe báo giá 80.000 đồng/con chim quốc nhỏ xíu, một số khách bĩu môi chê đắt, người bán hàng tên B. phán chắc nịch: “Hồi xưa quốc đồng chưa tới 30 đồng/con v́ nhiều vô kể. Giờ người ta bẫy lưới, bắn nhiều quá nên chim càng ngày càng ít nên giá cao hơn. 80.000 đồng/kg là bây giờ thôi chứ vài hôm nữa th́ muốn mua cũng không có”.
Ông B. c̣n hồ hởi cho biết hầu hết những con chim này được bẫy ở các khu rừng khu vực biên giới Tây Ninh, sát biên giới Campuchia và ở miền Tây chuyển lên. Theo ông, trước đây khi chim c̣n nhiều, trung b́nh mỗi ngày, các tiệm ở đây có hàng đều, bán từ 10 - 15 kg (60 - 100 con chim cúm núm, ốc cao hay quốc)/ngày, thậm chí đến 20 - 30 kg. Bây giờ có ngày chỉ lấy được tầm 8 - 10 kg/ngày nên không đủ mà bán.
Anh Nguyễn Văn B́nh (39 tuổi, ngụ xă Thanh Điền, H.Châu Thành) cho biết: “Những con chim này trước đây nhiều lắm, ra đồng là thấy. C̣n bây giờ người ta t́m đủ cách bắt bằng được để làm thịt. Tương lai không xa, những chim này rồi cũng sẽ quư như những con chim có trong sách đỏ bây giờ thôi”.
Không thể dẹp được (!?)
Nói về hoạt động của khu “chợ” chim, ông Ngô Thanh Hào, Phó chủ tịch UBND xă Thanh Điền (H.Châu Thành, Tây Ninh), giải thích trước đây những hộ này đến cất tiệm tạm, lấn luôn cả hành lang QL22B để bán chim trời. “Địa phương đă nhiều lần nhắc nhở, xử lư, sau đó t́nh trạng mua bán đă lắng xuống một thời gian nhưng gần đây lại tái diễn. Chúng tôi cũng kiến nghị ngành kiểm lâm tăng cường phối hợp và xem xét những quy định, chế tài nặng để xử lư dứt điểm”, ông Hào nói.
Trả lời Thanh Niên, ông Mang Văn Thới, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Tây Ninh, cho hay: “Hiện nay t́nh trạng chim trời bị săn bắt, giết thịt là thực tế diễn ra hằng ngày nhất là vùng sâu, vùng xa. Mặc dù thời gian gần đây, t́nh trạng này có giảm do công tác tuyên truyền và xử lư nghiêm các hành vi vi phạm nhưng vẫn đang tiếp diễn”.
Ông Thới nh́n nhận tại khu vực cầu Nổi, t́nh trạng chim trời được bày bán làm mồi nhậu rất nhiều, song việc xử lư gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân, theo ông Thới, do quy định của pháp luật c̣n nhiều bất cập. “Một số loài ĐVHD không thuộc danh mục quư hiếm được Chính phủ quy định và không có tên trong danh mục quy định động vật thông thường do Bộ NN-PTNT quy định. Cho nên khi phát hiện người dân bày bán, muốn xử lư được th́ cơ quan chức năng phải chứng minh các loài này có nguồn gốc săn bắt từ rừng, điều này rất khó khăn. Đây cũng là nguyên nhân chính khiến cho những điểm buôn bán ĐVHD tồn tại nhiều năm nay mà không xử lư được.”, ông Thới lư giải.
Trả lời Thanh Niên, bà Bùi Thị Hà, Phó giám đốc Trung tâm giáo dục thiên nhiên (ENV - một trong những tổ chức đầu tiên tại VN chuyên sâu về lĩnh vực bảo tồn thiên nhiên và bảo vệ môi trường, trụ sở tại Hà Nội), cho biết: “ENV kêu gọi các cơ quan chức năng tăng cường công tác quản lư, xử lư nghiêm các vi phạm theo đúng quy định của pháp luật để có thể chấm dứt hoàn toàn t́nh trạng săn bắt, nuôi nhốt, và buôn bán ĐVHD trên địa bàn. Các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường giáo dục ư thức tuân thủ pháp luật, đặc biệt là các quy định về ĐVHD đến người dân và các hộ kinh doanh cũng như định hướng họ kinh doanh các mặt hàng hợp pháp theo quy định của pháp luật để tránh các hậu quả không đáng có với bản thân và gia đ́nh”, bà Hà khẳng định.