Quốc hội Mỹ đang cứng rắn chưa từng có với Trung Quốc

Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump triển khai các biện pháp mới nhằm vào TQ gần như mỗi ngày, từ mở rộng hạn chế, đưa các công ty TQ vào danh sách đen đến trục xuất phóng viên và áp đặt lệnh trừng phạt có liên quan đến luật an ninh ở Hồng Kông.

Theo bài viết của cố vấn cấp cao Scott Kennedy, từ Trung tâm Chiến lược và Nghiên cứu quốc tế (CSIS), nhiệm kỳ Quốc hội thứ 116 của nước Mỹ đang có những biện pháp mạnh mẽ với TQ hơn bao giờ hết. Các hoạt động liên quan đến TQ của nhiệm kỳ Quốc hội này tăng vọt trong 2 năm qua.


Nhiệm kỳ Quốc hội thứ 116 của Mỹ mạnh mẽ hơn những người tiền nhiệm trong chính sách về TQ. (Ảnh minh họa)

Theo các thông tin dữ liệu cho thấy từ khi nhiệm kỳ Quốc hội 116 bắt đầu vào tháng 1/2019, có ít nhất 366 dự luật liên quan đến TQ đã được đệ trình lên. Con số này chưa bao gồm 75 nghị quyết không ràng buộc có liên quan đến TQ.

Các dự luật này tập trung chủ yếu vào thương mại và đầu tư, bên cạnh đó là an ninh chuỗi cung ứng, quốc phòng và an ninh quốc gia, nhân quyền và dân chủ, virus corona và nhập cư.

Bắt đầu nhảy vọt từ tháng 3/2020, số dự luật liên quan đến TQ của Quốc hội Mỹ tăng mạnh vào tháng 5, phần lớn liên quan đến phản ứng với đại dịch COVID-19, giải quyết khó khăn về chuỗi cung ứng và mở rộng khả năng sản xuất nội địa.

"Sự gia tăng mạnh mẽ các dự luật phản ánh sự quan tâm ngày càng tăng đến TQ trong nhiều khía cạnh về chính sách đối ngoại và đối nội Mỹ, cùng với đó là tầm quan trọng chính trị đối với các thành viên Quốc hội khi tham gia vào chính sách về TQ", ông Kennedy viết.

Xem xét ở góc độ đảng phái, dữ liệu cho thấy có những điểm giống và khác nhau đáng chú ý giữa cách ứng xử của đảng Dân chủ với đảng Cộng hòa. Các thành viên đảng Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ có phần "tích cực" hơn và bảo trợ cho nhiều dự luật dính líu đến TQ hơn so với đảng Dân chủ (nếu không tính các dự luật đồng bảo trợ).

Nhìn chung, sự chú ý của Quốc hội Mỹ với TQ tăng đáng kể cả ở Hạ viện và Thượng viện. Tuy nhiên, trong số 366 dự luật được đưa ra, chỉ có 19 được Hạ viện thông qua, 7 được Thượng viện thông qua, 12 được cả hai viện thông qua và ký thành luật. "Kết luận căn bản là có nhiều ý tưởng được đề xuất hơn là những gì được thực hiện. Từ quan điểm định lượng, theo cách nói của TQ, có thể thấy ở đây 'sấm sét tuy lớn nhưng mưa thì nhỏ'", theo Kennedy.

12 dự luật được ký thành luật, dù vậy cũng đưa đến những tác động đáng kể. Mối quan tâm của cả hai đảng ở Mỹ với chính sách TQ trở nên đồng nhất và nổi bật khi mà thông thường giữa 2 đảng vẩn còn khác biệt nhau trên nhiều vấn đề.

Sự quan tâm này được dự đoán sẽ còn tiếp tục tăng trong thời gian tới, và không chỉ phản ánh trong các dự luật, mà còn sẽ là các phiên điều trần có liên quan đến các vấn đề quan trọng, các cuộc điều tra, văn kiện Quốc hội. "Sấm chớp" từ nhiệm kỳ Quốc hội Mỹ thứ 116 có thể mở đầu cho trận "mưa rào" vào nhiệm kỳ Quốc hội thứ 117, sẽ bắt đầu vào tháng 1/2021 tới đây.