
(Ảnh: Reuters)
Thêm các rủi ro đe dọa an ninh quốc gia khác sắp bị ngăn chặn.
Tờ
Bloomberg trích dẫn các nguồn tin cho biết, Hoa Kỳ đang nghiên cứu cách thức áp đặt các hạn chế đối với nền tảng thanh toán trực tuyến
Alipay của tỷ phú Jack Ma và
WeChat Pay của Tencent.
Về vấn đề này, Vương Kiếm, một nhà quan sát kinh tế và chính trị hải ngoại, đă đưa ra phân tích, ông tin rằng Hoa Kỳ rất có thể sẽ áp đặt các biện pháp chế tài đối với nền tảng thanh toán di động này của TQ. Nếu điều này là thật, quy mô tác động của nó có thể sẽ vượt qua các lệnh chế tài đối với Huawei gấp cả trăm lần.
Bloomberg hôm thứ Tư 7/10, dẫn các nguồn tin cho biết chính quyền Trump đang xem xét áp đặt các hạn chế đối với
Ant Group và Tencent của Trung Quốc v́ nền tảng thanh toán kỹ thuật số của họ đe dọa an ninh quốc gia Mỹ.
Những người quen thuộc với vấn đề này nói rằng các giới chức Mỹ lo ngại
Tencent, Ant Group và các nền tảng công nghệ tài chính khác của TQ sẽ t́m mọi cách nhằm thống trị các khoản thanh toán kỹ thuật số toàn cầu, giúp cho TQ tiếp cận một số lượng lớn các dịch vụ về ngân hàng và hàng trăm triệu thông tin dữ liệu cá nhân. Trong những tuần gần đây, các giới chức cao cấp của Mỹ đă đẩy nhanh các cuộc thảo luận về
"các phương thức và việc liệu có nên hạn chế Ant Group và hệ thống thanh toán của Tencent hay không", nhưng vẫn chưa có quyết định cuối cùng.
Theo hai người quen thuộc với vấn đề này, các giới chức cao cấp của Mỹ đă thảo luận về ư tưởng này tại một cuộc họp được tổ chức tại Ṭa Bạch Ốc vào ngày 30/9. Theo một người am hiểu vấn đề, sau khi các giới chức đang họp bàn về những vấn đề trên, th́ Tổng thống Trump được chẩn đoán bị dương tính với COVID, nên trong vài ngày kế tiếp, vấn đề này không có nhiều tiến triển.
Theo các báo cáo, hành động này sẽ đánh dấu một sự t́nh trạng hạ giảm mới trong mối quan hệ Mỹ-TQ, và nó cũng cho thấy chính quyền Trump hiện đang cố gắng ngăn các công ty TQ nhúng tay vào hệ thống tài chính Mỹ trước khi nó sẽ trở thành một mối đe dọa lớn.
Nhà phân tích Supun Walpola của
LightStream Research cho biết, các hạn chế của Hoa Kỳ chủ yếu nhằm ngăn chận Ant Group mở rộng tại thị trường Mỹ trong tương lai, nhưng điều này sẽ không ảnh hưởng trực tiếp đến việc định giá cổ phiếu của tập đoàn này, v́
Ant Group có nhiều khả năng hơn để tăng trưởng ở TQ.
Trước đó, Mỹ đă ban hành lệnh cấm tải xuống TikTok do lo ngại về việc TikTok xử lư các thông tin dữ liệu cá nhân của người Mỹ. Hiện tại, ByteDance, công ty mẹ của TikTok đang nỗ lực để tránh việc ứng dụng này bị cấm ở Mỹ.
Chính quyền Trump cũng đă có hành động chống lại
WeChat Pay, một phiên bản
WeChat ở nước ngoài, và cũng là một ứng dụng thuộc sở hữu của
Tencent. Bộ Tư Pháp Mỹ tuyên bố vào ngày 2/10 rằng họ đă kháng cáo quyết định chặn của thẩm phán đối với lệnh cấm tải xuống WeChat từ kho ứng dụng của Apple và Wechat của chính quyền tổng thống Trump.
Người phát ngôn của
Ant Group tuyên bố rằng công ty
"không biết về bất cứ cuộc thảo luận nào như vậy trong chính phủ Hoa Kỳ".
Ant Group, một công ty "con" của Tập đoàn
Alibaba, đang có kế hoạch đồng thời sẽ niêm yết tại sàn chứng khoán Hồng Kông và Thượng Hải vào tháng tới, có thể lập kỷ lục
IPO lớn nhất thế giới và vượt qua mức kỷ lục
IPO 29,4 tỷ USD của Saudi Aramco vào tháng 12 năm ngoái.
Người kiểm soát thực tế của
Ant Group là
Jack Ma. Theo báo cáo tài chính của
Alibaba,
Jack Ma nắm giữ khoảng 8,8% cổ phần của
Ant Group và sở hữu 50% quyền biểu quyết.
Trước đó,
Bloomberg đưa tin rằng sau khi đánh giá mong muốn ban đầu của các nhà đầu tư,
Ant Group đang t́m cách huy động khoảng 35 tỷ USD trong một đợt
IPO ở Thượng Hải và Hồng Kông dựa trên mức định giá hơn 250 tỷ USD của công ty này.
Ant Group ban đầu được gọi là
Ant Financial, nhưng do sự thắt chặt giám sát tài chính của TQ, nó được đổi tên vào năm nay để nhấn mạnh vị thế của một công ty công nghệ và mang màu sắc của một công ty cung cấp công nghệ tài chính.
Chuyên gia Vương Kiến: Tác động lệnh trừng phạt đối với thanh toán di động vượt quá các lệnh chế tài Huawei gấp cả trăm lần
Về tin tức Mỹ đang xem xét các hạn chế đối với
Alipay của
Ant Group và
WeChat Pay của
Tencent, nhà quan sát kinh tế và chính trị hải ngoại Vương Kiến cho biết trong một chương tŕnh phát sóng trực tuyến vào ngày 7/10 rằng, Mỹ có khả năng áp đặt các hạn chế nền tảng thanh toán di động của TQ. Nếu điều đó xảy ra, xung đột Mỹ-TQ sẽ tăng lên một mức độ mới, bởi v́ Mỹ đang đối phó với cả toàn ngành công nghiệp, chớ không chỉ là một hai doanh nghiệp TQ. Một khi
Alipay và
WeChat Pay bị hạn chế ở Mỹ, nó cũng tương tự như việc hạn chế toàn bộ ngành thanh toán di động của TQ. Tác động của nó đối với TQ là rất lớn, nếu so sánh với các lệnh chế tài Huawei th́ tác động của nó vượt quá cả trăm lần.
Quy mô thanh toán di động của TQ là rất lớn. Theo thông tin dữ liệu từ công ty nghiên cứu
Analysis, tính cho đến cuối năm 2017, quy mô thanh toán di động của TQ đạt 117 ngàn tỷ nhân dân tệ (7 ngàn tỷ USD) vào năm 2017, với thị phần của
Alipay là 54% và thị phần của nền tảng thanh toán trên
WeChat vượt quá 39%.
Vương Kiến cho biết cách vận hành của
Alipay và
WeChat Pay trên thực chất chính là đang giành giựt thị phần với ngành ngân hàng TQ, khi số tiền gửi trong các ứng dụng thanh toán của bên thứ ba này là khổng lồ. Theo báo cáo của các phương tiện truyền thông, trong nửa đầu năm 2018, hai gă khổng lồ thanh toán là
Alipay và
WeChat Pay đă tích lũy tổng cộng khoảng một ngàn tỷ nhân dân tệ (140 tỷ USD) số dư tài khoản dự trữ của khách hàng, tương đương 90% tổng dự trữ của tất cả các tổ chức thanh toán. Dựa trên các phép tính đơn giản, lợi tức của
Alipay và
Tenpay là khoảng 1%, tức hơn 10 tỷ nhân dân tệ (1,4 tỷ USD) mỗi năm.
Để rút tiền, Ngân hàng Trung ương Đảng CSTQ đă ban hành thông tri khẩn vào tối ngày 29/6/2018, cho biết, bắt đầu từ ngày 9/7/2018, sẽ từng bước tăng dần tỷ lệ dự trữ tiền gửi tập trung vào cơ cấu thanh toán hàng tháng của khách hàng, thực hiện 100% tiền gửi tập trung trước ngày 14/1/2019. Theo phân tích của nhà phân tích vĩ mô Hoành Quán Phân của công ty chứng khoán
Founder Securities, dự kiến số tiền kư quỹ sẽ đạt 1,04 ngàn tỷ nhân dân tệ (155 tỷ USD) vào tháng 12/2018, mang lại quy mô lợi nhuận khoảng 535 tỷ nhân dân tệ (80 tỷ USD).
Ngoài việc rút tiền khỏi nền tảng thanh toán di động, theo báo cáo của Reuters ngày 31/7/2020, Ngân hàng Trung ương TQ tin rằng
Alipay và
WeChat Pay đang sử dụng vị trí thống lĩnh thị trường của họ để đàn áp các đối thủ cạnh tranh. Cơ quan chống độc quyền hàng đầu của TQ đang xem xét liệu có nên điều tra hai gă khổng lồ thanh toán kỹ thuật số này hay không.
Vương Kiến chỉ ra rằng, những hành động này cho thấy
Alipay và
WeChatPay đă khiến Ngân hàng Trung ương ĐCSTQ
"mất ngủ". Nhưng hai doanh nghiệp ngoài quốc doanh này có thể tồn tại cho đến ngày nay, nguyên nhân chủ yếu là do thanh toán di động đă trở thành hiện tượng
"ngựa bất kham" đối với ĐCSTQ.
Vương Kiến cho rằng lư do cho sự phổ biến của thanh toán di động ở TQ là do lợi thế của kẻ đến sau. Việc kết hợp thanh toán bằng điện thoại di động rất phù hợp với cuộc sống của người dân nước này, và nhờ đó đă trở thành phương thức thanh toán phổ biến nhất ở TQ, vốn rất cạnh tranh. Mô h́nh này phù hợp như một công cụ sẵn sàng để ĐCSTQ mở rộng việc sử dụng thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ, và thúc đẩy "quốc tế hóa" đồng Nhân dân tệ, có thể giúp ĐCSTQ vượt qua mọi khó khăn.
Trước hết, về kịch bản sử dụng, quá tŕnh mà các du khách TQ sử dụng nền tảng thanh toán di động để chi tiêu ở nước ngoài có thể thúc đẩy đồng Nhân dân tệ
"đi ra toàn cầu" ở một mức độ nhất định và đóng một vai tṛ nhất định trong việc thúc đẩy việc quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ.
Thứ hai,
Alipay và
WeChatPay đă thiết lập một nền tảng mới để lưu hành dồng Nhân dân tệ ở nước ngoài. Mặc dù đồng Nhân dân tệ không thể lưu hành ở nước ngoài, nhưng một khi một quốc gia ở nước ngoài trở thành điểm đến du lịch phổ biến của du khách TQ, và du khách TQ sử dụng
Alipay và
WeChatPay để thanh toán việc mua sắm và tiêu dùng, nước này sẽ phải t́m kiếm một ngân hàng địa phương của TQ để đổi tiền. Nếu xu hướng này tiếp tục, nó sẽ làm tăng khối lượng giao dịch quốc tế của đồng Nhân dân tệ.
Do đó, thanh toán di động đă làm được hai việc trong việc giúp quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ, một là giúp đồng Nhân dân tệ đi ra nước ngoài, hai là thiết lập một nền tảng để đồng Nhân dân tệ lưu thông rộng răi ở nước ngoài.
Vương Kiến cho biết, tất nhiên, việc quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ không thể chỉ dựa vào hai điều này. Để đạt được việc quốc tế hóa đồng Nhân dân tệ, ĐCSTQ phải hiện thực hóa khả năng chuyển đổi tự do các tài khoản vốn, nhưng ĐCSTQ hiện không thể làm được điều đó. Do đó, hai điều mà thanh toán di động có thể làm được ở trên hiện vẫn là điều cần thiết đối với Ngân hàng Trung ương TQ. Việc quốc tế hóa Nhân dân tệ hiện nay của Ngân hàng này vẫn phải phụ thuộc vào các thanh toán di động.
Vương Kiến chỉ ra rằng các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với
Alipay và
WeChatPay sẽ nhạy cảm hơn về mặt thời điểm.
Thứ nhất,
Ant Group đang chào bán cổ phiếu A trong đợt IPO trên thị trường chứng khoán Hồng Kông, và các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ sẽ ảnh hưởng nặng nề đến việc thực hiện.
Thứ hai, nền kinh tế TQ đang khá suy yếu và ảnh hưởng kinh tế của TQ đối với thế giới bên ngoài đă suy giảm nhiều. Điều này được phản ánh thông qua việc lượng khách TQ đi du lịch nước ngoài giảm mạnh. Số lượng du khách đi du lịch giảm có nghĩa là việc sử dụng đồng Nhân dân tệ đă giảm và ảnh hưởng bên ngoài của TQ cũng giảm theo;
Thứ ba, cũng là chủ yếu. Hiện tại, không c̣n môi trường để đồng Nhân dân tệ chảy ra nước ngoài. Hoa Kỳ chọn cách hạn chế thanh toán di động của TQ vào thời điểm này, có thể nói đă hạn chế ảnh hưởng của nó đối với Mỹ.
Vương Kiến cho rằng, tài chính là con dao hai lưỡi, khi bên này đánh bên kia th́ cả hai cũng sẽ bị ảnh hưởng. Khi nền tảng thanh toán di động của TQ chưa thể giáng đ̣n trả đũa vào Mỹ, th́ thiệt hại cho Mỹ sẽ được giảm thiểu.
Vương Kiến phân tích rằng, mặc dù các hoạt động kinh doanh chính của
Alipay và
WeChatPay là ở TQ, nhưng chỉ cần Mỹ tấn công vào nó th́ sẽ khiến cho Bắc Kinh rất lo lắng, v́ Mỹ là đang nắm toàn bộ hệ thống tài chính toàn cầu. Do đó, nếu Mỹ thực sự áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với ngành thanh toán di động của TQ, đây sẽ không phải là một trận chiến nhỏ mà là một trận đại chiến. Tác động của nó sẽ vượt xa các chế tài đối với Huawei. Đây không chỉ là lấy đi
"miếng phô mai" trước miệng ĐCSTQ, mà là nguồn
"lương thực chính" để nuôi sống nó nữa.