12/15/20
Diễn biến ḥa b́nh là một h́nh thức lật đổ thể chế chính trị cũ bằng h́nh thức chuyển đổi tư tưởng bên trong. Nó diễn ra âm thầm và khó lường.
Chính CS họ rất sợ quá tŕnh chuyển biến này nên họ đưa ra rất nhiều biện pháp để hạn chế nó. Học được bài học này, từ khi làm phó cho Hồ Cẩm Đào, Tập Cận B́nh đă đưa ra khái niệm rất mới mẻ, đấy là “sự trỗi dậy ḥa b́nh”.
Vậy “sự trỗi dậy ḥa b́nh” là ǵ?
Nghĩa là Tàu Cộng không chủ trương đối đầu với Hoa Kỳ, mà thay vào đó họ đề nghị một mối quan hệ khắng khít tương trợ nhau để đôi bên cùng có lợi. Mục đích của họ là lớn mạnh âm thầm bên cạnh Hoa Kỳ để rồi lúc đạt đến độ chín cần thiết, họ sẽ hất cẳng Hoa Kỳ ra khỏi vị trí siêu cường số một và thay ṿa đó, họ trở thành thế lực độc tôn. Vào tháng 5/2010 tại cuộc đối thoại chiến lược và kinh tế Trung-Mỹ lần thứ hai. Ủy viên Quốc vụ viện Đại Bỉnh Quốc đă đưa ra khái niệm “Quan hệ cường quốc kiểu mới” của Tập ra với thế giới, nó dựa trên sự gắn kết chặt chẽ giữa Trung Cộng và Hoa Kỳ.
Lúc Tàu đưa ra khái niệm ấy, Mỹ đang có mối quan hệ rất tốt với đồng minh Phương Tây, cụ thể là khối EU. Vào ngày 14/11/2010 ở Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Nhật Bản, tổng thống Barack Obama đă đưa ra lời đề nghị đàm phán tham gia vào Hiệp định Đối tác xuyên Thái B́nh Dương - TPP và được 8 nước thành viên đồng ư. Như vậy nếu giữ mối quan hệ tốt với EU và làm chủ cuộc chơi TPP th́ không lư do ǵ Mỹ lại gật đầu bắt tay tạo sân chơi riêng giữa Mỹ và Tàu cả.
Thực chất của TPP là tạo ra một luật chơi để loại bỏ Tàu. V́ thế mà vấn đề công đoàn độc lập, chấm dứt sự trợ cấp của chính phủ vào doanh nghiệp nhà nước, lập ṭa án đặc biệt TPP vv... mới đưa ra như là điều kiện cơ bản cho quốc gia nào muốn vào nhóm. Khi Mỹ làm chủ cuộc chơi th́ nếu Tàu muốn chui vào, Mỹ sẽ dễ dàng ngăn chặn bằng các luật chơi khắt khe này.
Không hề từ bỏ tham vọng, ngày 7 và ngày 8 / 6/2013, trong cuộc gặp với Obama tại Sunnylands, Tập Cận B́nh đă nhắc lại ư tưởng thành lập “quan hệ cường quốc kiểu mới”, kèm với 3 tiêu chí như sau: Thứ nhất, không đối đầu hay xung đột; Thứ nh́, tôn trọng lẫn nhau; Thứ 3, là hợp tác đôi bên cùng có lợi.
Theo tờ Nikkei Asia th́ lúc đó ông Tập Cận B́nh có nói với ông Obama rằng “Thái B́nh Dương rộng lớn có đủ không gian cho hai quốc gia lớn là Trung Quốc và Hoa Kỳ, đồng thời thúc giục Hoa Kỳ chia sẻ các lợi ích kinh tế, thương mại và các lợi ích khác trong một mối quan hệ kiểu cường quốc mới ”. Ư Tập là muốn lập sân chơi G-2 gồm Tàu và Hoa Kỳ mà thôi. Mục đích là 2 nước chia nhau thị phần thế giới để hưởng lợi. Nhận thấy tham vọng nguy hiểm của Tập, lúc đó tổng thống Obama lịch sự từ chối đề xuất ra đời G-2 ấy.
TPP là tâm huyết của Obama nhưng năm 2016, Donald Trump đă rút khỏi hiệp định này, đồng thời mối quan hệ giữa Mỹ và Phương Tây cũng không c̣n gắn bó như thời Obama nữa.
Nói chung di sản của Obama xây dựng sự ảnh hưởng Mỹ trên trường quốc tế bị Donald Trump phá sạch. Tuy nhiên Donald Trump cũng đánh Tàu nhưng ông lại chọn cách khác, đấy là tăng thuế lên hàng nhập khẩu Tàu và đưa nhiều công ty công nghệ Tàu vào danh sách đen để trừng phạt. Việc làm này của Donald Trump được ví như ông đánh Tàu ở hướng này nhưng lại để hở sườn ở một hướng khác, nó không hoàn hảo. Có thể nói, nếu Donald Trump không phá sạch di sản đối ngoại của Obama th́ thật sự nước Mỹ đang ở thế nhất hô bá ứng chứ không cô độc như bây giờ.
Cũng theo Nikkei Asia th́ tại diễn đàn Bloomberg, cựu tổng thống Bill Clinton khuyên Biden nên hợp tác với các đồng minh của Hoa Kỳ và các tổ chức quốc tế để đối phó với Trung Quốc. Hoa Kỳ có thể củng cố vị thế đàm phán của ḿnh với Trung Cộng bằng cách tranh thủ sự hợp tác từ các đối tác như các nước châu Âu và các nước châu Á đă tham gia Hiệp định Đối tác xuyên Thái B́nh Dương TPP.
Điều thú vị là có vẻ như Trung Cộng đang lắng nghe chăm chú những nhận xét của Bill Clinton và hiện nay, Tập cũng đang muốn đàm phán để gia nhập vào TPP trước Joe Biden một bước.
Nếu thành công, trong tay Tập có RCEP và TPP th́ lúc đó Tàu đă nhẹ nhơm v́ thế lực của Tàu trên trường quốc tế chỉ có tăng chứ không giảm.
Nước Mỹ hậu Donald là một đống lộn xộn, trong ḷng nước Mỹ th́ đă rơ, c̣n bên ngoài th́ cũng chẳng khá ǵ hơn.
Muốn khôi phục sự ảnh hưởng của Mỹ trên trường Quốc tế hiện nay là một bài toán khó và tốn nhiều thời gian.
V́ sao? V́ đơn giản, phá bao giờ cũng dễ hơn xây.
-Đỗ Ngà-
Tham khảo:
https://asia.nikkei.com/Editor-s-Picks/China-up-close/Analysis-Xi-Jinping-s-embrace-of-TPP-is-8-year-revenge-on-Obama
http://www.theasanforum.org/modeling-a-new-type-of-great-power-relations-a-chinese-viewpoint/